Камен из Танаиса
Камен из Танаиса (енгл. Tanais Tablets) је сачувани споменик са епиграфским натписима из 3. века. Пронађени су у луци Танаис на полуострву Крим. У то време, Танаис је насељавало грчко и сарматско становништво. Састоји се од две камене плоче. Једна од њих је оштећена и није у потпуности реконструисана. Друга је у потпуности очуваан и датира 220. године. Открио их је руски археолог Павел Михаилович Леонтјев 1853. године, а данас се чувају у лапидаријуму музеја Ермитаж у Санкт Петербургу.
Натписи су направљени у знак почетка изградње града Танаиса. Написани су на старогрчком језику, и у оригиналу гласе:
ΘΕΩ ΥΨΙΣΤΦ. ΆΓΑΘΗΙ ΤΥΧΗΙ.
ΒΑΣΙΛΕΥΟΝΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΤΙΒ(ΕΡΙΟΥ) ΊΟΥΛ(ΙΟΥ) ΣΑΥΡΟΜΑΤΟΥ ΦΙΛΟΚΑΙΣΑΡ[ΟΣ ΚΑ]Ι ΦΙΛΟ[Ρ]ΩΜΑΙΟΥ, ΕΥΣΕΒΟΥΣ, Η ΣΥΝΟΔΟΣ Η ΠΕΡΙ Ι[ΕΡΕΑ ΊΟΥ)ΛΙΟΝ 'ΡΑΛΧΑΔΟΥ ΚΑΙ ΠΑΤΕΡΑ Σ[Υ]ΝΟΔΟΥ ΧΟΡΟΥΑΘ[ΟΝ]-----Ο — ΚΑΙ ΣΥΝΑΓΩΓΩΝ ΆΡΔΑ[ΡΑ] ΚΟΝ [Σ]ΥΝΕΓΔΗΜ[ΟΥ ΚΑΙ ΦΙΛ]ΑΓ[ΑΘ]ΟΝ ΔΙΑΙ[Ο]Ν ΚΕΡΔΩΝΑΚΟΥ (?) ΚΑΙ [Π]ΑΡΑΦΙΛΑΓΑΘΟ[Ν]------ΙΟΝ ΦΟΡΓΑΒΑΚ[ΟΥ] ΚΑΙ [ΝΕΑ]ΝΙΣ- [Κ]ΑΡΧΗΝ ΔΗΜΗΤ[ΡΙΟΝ ΆΠΟ]ΛΛΩΝΙΟΥ ΚΑΙ ΓΥΜ(Ν]ΑΣΙΑ[ΡΧΗΝ] ΒΑ - [ΣΙ]ΛΕΙΔΗΝ ΘΕΟΝ[ΕΙΚ]Ο[Υ ΚΑΙ 'Α]ΤΤΑΝ 'ΗΡΑΚΛΕΙΔΟΥ ΦΙΛΟ[Ν]? ΤΗΣ [ΣΥ]ΝΟΔΟΥ [ΚΑΙ] ΟΙ ΛΟ[ΙΠΟ]Ι [ΘΙΑ]ΣΪΤΑΙ· ΆΡΔΑΡΑΚΟΣ ΖΙΑ---ΟΥ, ΔΗ[ΜΗΤ]ΡΙΟΣ------ΟΥ, ΛΕΙΜΑΝΟΣ ΦΙΔΑ, [ΜΙ]ΔΑΧΟΣ?-------ΑΝΟΥ, Ά[ΣΚ]ΛΗΠΙΑΔΗΣ ΟΥΑΛΕ[Ρ]ΙΟΥ . .Γ?ΟΔΑΝ[Ο]Σ [ΔΗΜΗΤ?]ΡΙΟΥ, [Μ]ΕΝΕΣΤΡΑΤΟΣ ΛΥΚΙΣ [ΚΟ]Υ --------ΙΚΑΧΟ[Υ], ΔΙΟΦΑΝΤ[ΟΣ] ΔΕΙΟΥ, ΠΟΠΛ[ΙΟ]Σ 15-----------ΔΑ, ΉΡΑΚΛΕΙΔ[ΗΣ] ΕΠΙΓΟΝΟΥ, ΊΑΡΔΟ---------------[Δ] ΗΜΗΤΡΙΟΥ, 'Λ[Φ]ΡΟΔΕΙΣΙΟΣ ΧΡΥΣΕ- [ΡΩΤΟΣ, ΦΑΛ]ΔΑ[ΡΑ]ΝΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ, ΦΙΛΙΠ- [ΠΟΣ]------------ΝΟ[Υ], ΚΑΛΟΫΣ ΆΘΗΝΙΟΥ, ΚΟΦΑΡΝΟΣ --------------------------------[Τ]ΡΥΦΩΝ ΆΝΔΡΟΜ[ΕΝ]ΟΥΣ,20 Ο-------------------------ΧΟΡΟΑΘΟΥ, ΘΕΟΤΕΙΜΟΣ ΨΥΧΑ- ΡΙΩΝ[ΟΣ]----------ΔΙΒΑΛΟΣ ΦΑΡ[ΝΑΚΟΥ], ΕΫΙΟΣ 'ΡΟ- ΔΩΝ[ΟΣ, ΉΡΑ]ΚΛΕΙΔΗΣ "ΑΤΤ[Α----------------'ΑΡΙΣ]- ΤΟΔ[ΗΜΟΥ, Σ]ΥΜΜΑΧΟΣ ΣΑ--------------- ΚΟΣ---------------------------- 25 ΦΙΛΟ------------------------------ ΟΡΑΝΣ - - - [ΖΩΡΘΪ?]ΝΟΣ ΒΕ [ ΛΛΙΚΟΥ?]------ 'ΡΑΔΑΜ[ΕΙΣΤΟΣ?)------ΦΑΔΙΝΑ[ΜΟΥ]------ ΜΥΡ[ΩΝ?]----------ΜΑΣΤΟΫ------------ ΠΟ------------ΟΣ ΆΡΔΑ[ΡΑΚΟΥ?]------ 50 ΦΙΔ[Α]----------ΝΟΣ ΧΑΡΙ[ΤΩΝ--------:Α]- ΡΑΘΙ--------------------------
ΈΝ Τ[ΩΙ-----ΕΤΕΙ ΚΑΙ ΜΗ]ΝΙ ΛΩ[ΩΙ]-----
ΆΓΑΘΗΙ ΤΥΧΗΙ.
ΈΠΙ ΒΑΣΙΛΕΪ 'ΡΗΣΚΟΥΠΟΡΙΔΙ, ΥΙΩ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΣΑΥΡΟΜΑΤΟΥ, ΚΑ[Ι] ΖΗΝΩΝ ΦΑΝΝΕΩΣ ΠΡΕΣΒΕΥΤΗ ΒΑ - ΣΙΛΕΩΣ ΡΗΣΚΟΥΠΟΡΙΔΟΣ, ΚΑΙ ΧΟ- ΦΑΡΝΟΥ ΣΑΝΔΑΡΖΙΟΥ, ΒΑΒΟΣ ΒΑΙΟ- ΡΑΣΠΟΥ, ΝΙΒΛΟΒΩΡΟΣ ΔΟΣΥΜΟΞΑΡ – ΘΟΥ, ΧΟΡΟΑΘΟΣ ΣΑΝΔΑΡΖΙΟΥ ΑΡΧΟΝ – ΤΕΣ ΤΑΝΑΕΙΤΩΝ, ΧΟΦΡΑΖΜΟΣ ΦΟΡΓΑ- ΒΑΚΟΥ, ΒΑΣΙΛΕΙΔΗΣ ΘΕΟΝΕΙΚΟΥ ΕΛ- ΛΗΝΑΡΧΗΣ ΕΞΑΡΤΙΣΑΣ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑΝ ΕΚ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΑΝΑΛΩΜΑΤΩΝ ΑΠΕΚΑ – ΤΕΣΤΗΣΑ ΤΗ ΠΟΛΕΙ ΚΑΙ ΤΟΪΣ ΕΜΠΟ- ΡΟΙΣ ΔΙΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ ΖΗΝΩΝΑ ΦΑ[Ν - Ν]ΕΩΣ, ΦΑΡΝΟΞΑΡΘΟΣ ΤΑΥΡΕΟΥ, ΦΑΛΔΑΡΑΝΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΥ ΚΑΙ [ΑΡ]ΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΔΙΟΦΑΝΤΟΥ ΝΕ - ΟΠΟΛΟΥ ΚΑ[Ι] ΛΥΡΗΛΙΟΥ ΆΝΤΩΝΕ[Ι]- ΝΟΥ, ΝΑΥΑΚΟΣ ΜΕΥΑΚΟΥ.
ΈΝ ΤΩ ΖΙΦ'.