Дипротодонтиа
Diprotodontia[1] Временски распон: Касни олигоцен – садашњост
| |
---|---|
Научна класификација | |
Домен: | Еукарyота |
Царство: | Анималиа |
Тип: | Цхордата |
Класа: | Маммалиа |
Инфракласа: | Марсупиалиа |
Надред: | Аустралиделпхиа |
Ред: | Дипротодонтиа Owen, 1866 |
Подредови | |
Diprotodontia је ред са око 155 врста[2] торбарских сисара укључујући кенгуре, валабије, посуме, коале, вомбате, и многе друге. Неки од изумрлих припадника реда су Diprotodon величине носорога, и Thylacoleo, такозвани „торбарски лав”.
Карактеристике[уреди | уреди извор]
Скоро сви постојећи дипротодонти су биљоједи, као што је био случај и са већином са изумрлих врста. Познато је неколико инсективорних и омнивороних дипротодонта, и Potoridae који су скоро јединствени међу кичмењацима по томе што су углавном фунгиворни, мада изгледа да су они настали као релативно недавне адаптације из биљног биљног начина живота. Изумрли тилаколеониди („торбарски лавови”) су једина позната група која је у великој мери испољавала карниворију.
Фосилни запис[уреди | уреди извор]
Најранији познати фосил Diprotodontia датира из касног олигоцена (пре 23,03 - 28,4 милиона година), а најранија врста која се може идентификовати је Hypsiprymnodon bartholomaii из раног миоцена.[3]
Класификација[уреди | уреди извор]
До недавно су постојала само два подреда у Diprotodontia: Vombatiformes који су обухвата вомбате и коале, и Phalangerida који је садржавао све остале породице. Kirsch et al. (1997) су породице поделили у три подреда. Поред тога, шест породица Phalangeriformes је подељено је у две надфамилије.
Ред Diprotodontia
- Субордер Вомбатиформес
- Фамилy Вомбатидае: вомбати (три врсте)
- Фамилy Пхасцоларцтидае: коала (једна врста)
- Фамилy †Илариидае
- Фамилy †Марадидае
- Фамилy †Дипротодонтидае
- Фамилy †Палорцхестидае
- Фамилy †Тхyлацолеонидае[4]
- Фамилy †Wyнyардиидае
- Субордер Пхалангериформес
- Суперфамилy Пхалангероидеа
- Фамилy Пхалангеридае
- Фамилy Буррамyидае
- Фамилy †Ектоподонтидае
- Суперфамилy Петауроидеа
- Фамилy Тарсипедидае
- Фамилy Петауридае
- Фамилy Псеудоцхеиридае
- Фамилy Ацробатидае
- Суперфамилy Пхалангероидеа
- Субордер Мацроподиформес
- Фамилy †Балбаридае
- Фамилy Мацроподидае
- Фамилy Потороидае
- Фамилy Хyпсипрyмнодонтидае
† означава изумрлу породицу, род или врсту.
Родови[уреди | уреди извор]
- Acrobates Desmarest, 1818
- Aepyprymnus Garrod, 1875
- Ailurops Wagler, 1830
- Bettongia Gray, 1837
- Burramys Broom, 1896
- Caloprymnus Thomas, 1888
- Cercartetus Gloger, 1841
- Dactylopsila Gray, 1858
- Dendrolagus Müller, 1840
- Distoechurus Peters, 1874
- Dorcopsis Schlegel and Müller, 1845
- Dorcopsulus Matschie, 1916
- Gymnobelideus McCoy, 1867
- Hemibelideus Collett, 1884
- Hypsiprymnodon Ramsay, 1876
- Lagorchestes Gould, 1841
- Lagostrophus Thomas, 1886
- Lasiorhinus Gray, 1863
- Macropus Shaw, 1790
- Onychogalea Gray, 1841
- Petauroides Thomas, 1888
- Petaurus Shaw, 1791
- Petrogale Gray, 1837
- Petropseudes Thomas, 1923
- Phalanger Storr, 1780
- Phascolarctos de Blainville, 1816
- Potorous Desmarest, 1804
- Pseudocheirus Ogilby, 1837
- Pseudochirops Matschie, 1915
- Pseudochirulus Matschie, 1915
- Setonix Lesson, 1842
- Spilocuscus Gray, 1861
- Strigocuscus Gray, 1861
- Tarsipes Gervais and Verreaux, 1842
- Thylogale Gray, 1837
- Trichosurus Lesson, 1828
- Vombatus É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803
- Wallabia Trouessart, 1905
- Wyulda Alexander, 1918
Врсте[уреди | уреди извор]
- Acrobates pygmaeus (Shaw, 1793)
- Aepyprymnus rufescens (Gray, 1837)
- Ailurops melanotis (Thomas, 1898)
- Ailurops ursinus (Temminck, 1824)
- Bettongia gaimardi (Desmarest, 1822)
- Bettongia lesueur (Quoy and Gaimard, 1824)
- Bettongia penicillata Gray, 1837
- Bettongia tropica Wakefield, 1967
- Burramys parvus Broom, 1896
- Caloprymnus campestris (Gould, 1843)
- Cercartetus caudatus (Milne-Edwards, 1877)
- Cercartetus concinnus (Gould, 1845)
- Cercartetus lepidus (Thomas, 1888)
- Cercartetus nanus (Desmarest, 1818)
- Dactylopsila megalura Rothschild and Dollman, 1932
- Dactylopsila palpator Milne-Edwards, 1888
- Dactylopsila tatei Laurie, 1952
- Dactylopsila trivirgata Gray, 1858
- Dendrolagus bennettianus De Vis, 1886
- Dendrolagus dorianus Ramsay, 1883
- Dendrolagus goodfellowi Thomas, 1908
- Dendrolagus inustus Müller, 1840
- Dendrolagus lumholtzi Collett, 1884
- Dendrolagus matschiei Forster and Rothschild, 1907
- Dendrolagus mbaiso Flannery, Boeadi and Szalay, 1995
- Dendrolagus pulcherrimus Flannery, 1993
- Dendrolagus scottae Flannery and Seri, 1990
- Dendrolagus spadix Troughton and Le Souef, 1936
- Dendrolagus stellarum Flannery and Seri, 1990
- Dendrolagus ursinus (Temminck, 1836)
- Distoechurus pennatus Peters, 1874
- Dorcopsis atrata Van Deusen, 1957
- Dorcopsis hageni Heller, 1897
- Dorcopsis luctuosa (D'Albertis, 1874)
- Dorcopsis muelleri (Lesson, 1827)
- Dorcopsulus macleayi (Miklouho-Maclay, 1885)
- Dorcopsulus vanheurni (Thomas, 1922)
- Gymnobelideus leadbeateri McCoy, 1867
- Hemibelideus lemuroides (Collett, 1884)
- Hypsiprymnodon moschatus Ramsay, 1876
- Lagorchestes asomatus Finlayson, 1943
- Lagorchestes conspicillatus Gould, 1841
- Lagorchestes hirsutus Gould, 1844
- Lagorchestes leporides (Gould, 1840)
- Lagostrophus fasciatus (Peron and Lesueur, 1807)
- Lasiorhinus krefftii (Owen, 1873)
- Lasiorhinus latifrons (Owen, 1845)
- Macropus agilis (Gould, 1841)
- Macropus antilopinus (Gould, 1841)
- Macropus bernardus W. Rothschild, 1904
- Macropus dorsalis (Gray, 1837)
- Macropus eugenii (Desmarest, 1817)
- Macropus fuliginosus (Desmarest, 1817)
- Macropus giganteus Shaw, 1790
- Macropus greyi Waterhouse, 1846
- Macropus irma (Jourdan, 1837)
- Macropus parma Waterhouse, 1846
- Macropus parryi Bennett, 1834
- Macropus robustus Gould, 1840
- Macropus rufogriseus (Desmarest, 1817)
- Macropus rufus (Desmarest, 1822)
- Onychogalea fraenata (Gould, 1840)
- Onychogalea lunata (Gould, 1840)
- Onychogalea unguifera (Gould, 1840)
- Petauroides volans (Kerr, 1792)
- Petaurus abidi Ziegler, 1981
- Petaurus australis Shaw, 1791
- Petaurus biacensis Ulmer, 1940
- Petaurus breviceps Waterhouse, 1838
- Petaurus gracilis (de Vis, 1883)
- Petaurus norfolcensis (Kerr, 1792)
- Petrogale assimilis Ramsay, 1877
- Petrogale brachyotis (Gould, 1840)
- Petrogale burbidgei Kitchener and Sanson, 1978
- Petrogale coenensis Eldredge and Close, 1992
- Petrogale concinna Gould, 1842
- Petrogale godmani Thomas, 1923
- Petrogale herberti Thomas, 1926
- Petrogale inornata Gould, 1842
- Petrogale lateralis Gould, 1842
- Petrogale mareeba Eldredge and Close, 1992
- Petrogale penicillata (Gray, 1827)
- Petrogale persephone Maynes, 1982
- Petrogale purpureicollis Le Souef, 1924
- Petrogale rothschildi Thomas, 1904
- Petrogale sharmani Eldredge and Close, 1992
- Petrogale xanthopus Gray, 1854
- Petropseudes dahli (Collett, 1895)
- Phalanger alexandrae Flannery and Boeadi, 1995
- Phalanger carmelitae Thomas, 1898
- Phalanger gymnotis Peters and Doria, 1875
- Phalanger intercastellanus Thomas, 1895
- Phalanger lullulae Thomas, 1896
- Phalanger matabiru Flannery and Boeadi, 1995
- Phalanger matanim Flannery, 1987
- Phalanger mimicus Thomas, 1922
- Phalanger orientalis (Pallas, 1766)
- Phalanger ornatus (Gray, 1860)
- Phalanger rothschildi Thomas, 1898
- Phalanger sericeus Thomas, 1907
- Phalanger vestitus (Milne-Edwards, 1877)
- Phascolarctos cinereus (Goldfuss, 1817)
- Potorous gilbertii (Gould, 1841)
- Potorous longipes Seebeck and Johnston, 1980
- Potorous platyops (Gould, 1844)
- Potorous tridactylus (Kerr, 1792)
- Pseudocheirus peregrinus (Boddaert, 1785)
- Pseudochirops albertisii (Peters, 1874)
- Pseudochirops archeri (Collett, 1884)
- Pseudochirops corinnae (Thomas, 1897)
- Pseudochirops coronatus (Thomas, 1897)
- Pseudochirops cupreus (Thomas, 1897)
- Pseudochirulus canescens (Waterhouse, 1846)
- Pseudochirulus caroli (Thomas, 1921)
- Pseudochirulus cinereus Tate, 1945
- Pseudochirulus forbesi (Thomas, 1887)
- Pseudochirulus herbertensis (Collett, 1884)
- Pseudochirulus larvatus (Förster and Rothschild, 1911)
- Pseudochirulus mayeri (Rothschild and Dollman, 1932)
- Pseudochirulus schlegeli (Jentink, 1884)
- Setonix brachyurus (Quoy and Gaimard, 1830)
- Spilocuscus kraemeri (Schwarz, 1910)
- Spilocuscus maculatus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803)
- Spilocuscus papuensis (Desmarest, 1822)
- Spilocuscus rufoniger (Zimara, 1937)
- Strigocuscus celebensis (Gray, 1858)
- Strigocuscus pelengensis (Tate, 1945)
- Tarsipes rostratus Gervais and Verreaux, 1842
- Thylogale billardierii (Desmarest, 1822)
- Thylogale browni (Ramsay, 1887)
- Thylogale brunii (Schreber, 1778)
- Thylogale calabyi Flannery, 1992
- Thylogale lanatus (Thomas, 1922)
- Thylogale stigmatica (Gould, 1860)
- Thylogale thetis (Lesson, 1828)
- Trichosurus arnhemensis Collett, 1897
- Trichosurus caninus (Ogilby, 1835)
- Trichosurus cunninghami Lindenmayer, Dubach and Viggers, 2002
- Trichosurus johnstonii (Ramsay, 1888)
- Trichosurus vulpecula (Kerr, 1792)
- Vombatus ursinus (Shaw, 1800)
- Wallabia bicolor (Desmarest, 1804)
- Wyulda squamicaudata Alexander, 1918
Подврсте[уреди | уреди извор]
- Ailurops ursinus flavissimus (Feiler, 1977)
- Ailurops ursinus furvus (Miller and Hollister, 1922)
- Ailurops ursinus togianus (Tate, 1945)
- Ailurops ursinus ursinus (Temminck, 1824)
- Cercartetus caudatus caudatus (Milne-Edwards, 1877)
- Cercartetus caudatus macrurus (Mjöberg, 1916)
- Cercartetus concinnus concinnus (Gould, 1845)
- Cercartetus concinnus minor Wakefield, 1963
- Cercartetus nanus nanus (Desmarest, 1818)
- Cercartetus nanus unicolor (Krefft, 1863)
- Dactylopsila trivirgata kataui Matschie, 1916
- Dactylopsila trivirgata melampus Thomas, 1908
- Dactylopsila trivirgata picata Thomas, 1908
- Dactylopsila trivirgata trivirgata Gray, 1858
- Dendrolagus dorianus dorianus Ramsay, 1883
- Dendrolagus dorianus mayri Rothschild and Dollman, 1933
- Dendrolagus dorianus notatus Matschie, 1916
- Dendrolagus goodfellowi buergersi Matschie, 1912
- Dendrolagus goodfellowi goodfellowi Thomas, 1908
- Dendrolagus inustus finschi Matschie, 1916
- Dendrolagus inustus inustus Müller, 1840
- Dorcopsis luctuosa luctuosa (D'Albertis, 1874)
- Dorcopsis luctuosa phyllis Groves and Flannery, 1989
- Dorcopsis muelleri lorentzii Jentink, 1908
- Dorcopsis muelleri muelleri (Lesson, 1827)
- Dorcopsis muelleri mysoliae Thomas, 1913
- Dorcopsis muelleri yapeni Groves and Flannery, 1989
- Lagostrophus fasciatus baudinettei Helgen and Flannery, 2003
- Lagostrophus fasciatus fasciatus (Peron and Lesueur, 1807)
- Lasiorhinus krefftii barnardi Longman, 1939
- Lasiorhinus krefftii gillespiei (DeVis, 1900)
- Lasiorhinus krefftii krefftii (Owen, 1873)
- Macropus agilis agilis (Gould, 1841)
- Macropus agilis jardinii (De Vis, 1884)
- Macropus agilis nigrescens Lönnber, 1913
- Macropus agilis papuanus Peters and Doria, 1875
- Macropus fuliginosus fuliginosus (Desmarest, 1817)
- Macropus fuliginosus melanops Gould, 1842
- Macropus fuliginosus ocydromus Gould, 1842
- Macropus giganteus giganteus Shaw, 1790
- Macropus giganteus tasmaniensis Le Souef, 1923
- Macropus robustus erubescens Sclater, 1870
- Macropus robustus isabellinus (Gould, 1842)
- Macropus robustus robustus Gould, 1840
- Macropus robustus woodwardi Thomas, 1901
- Macropus rufogriseus banksianus (Quoy and Gaimard, 1825)
- Macropus rufogriseus fruticus Ogilby, 1838
- Macropus rufogriseus rufogriseus (Desmarest, 1817)
- Petauroides volans minor (Collett, 1887)
- Petauroides volans volans (Kerr, 1792)
- Petaurus australis australis Shaw, 1791
- Petaurus australis reginae Thomas, 1923
- Petaurus breviceps ariel (Gould, 1842)
- Petaurus breviceps breviceps Waterhouse, 1838
- Petaurus breviceps longicaudatus Longman, 1924
- Petaurus breviceps papuanus Thomas, 1888
- Petrogale lateralis hacketti Thomas, 1905
- Petrogale lateralis lateralis Gould, 1842
- Petrogale lateralis pearsoni Thomas, 1922
- Petrogale xanthopus celeris Le Souef, 1924
- Petrogale xanthopus xanthopus Gray, 1854
- Phalanger carmelitae carmelitae Thomas, 1898
- Phalanger carmelitae coccygis Thomas, 1922
- Phalanger gymnotis gymnotis Peters and Doria, 1875
- Phalanger gymnotis leucippus Thomas, 1898
- Phalanger mimicus mimicus Thomas, 1922
- Phalanger mimicus peninsulae Tate, 1945
- Phalanger orientalis breviceps (Thomas, 1888)
- Phalanger orientalis orientalis (Pallas, 1766)
- Phalanger sericeus occidentalis Menzies and Pernetta, 1986
- Phalanger sericeus sericeus Thomas, 1907
- Potorous tridactylus apicalis (Gould, 1851)
- Potorous tridactylus tridactylus (Kerr, 1792)
- Pseudocheirus peregrinus convolutor (Schinz, 1821)
- Pseudocheirus peregrinus occidentalis (Thomas, 1888)
- Pseudocheirus peregrinus peregrinus (Boddaert, 1785)
- Pseudocheirus peregrinus pulcher (Matschie, 1915)
- Pseudochirops albertisii albertisii (Peters, 1874)
- Pseudochirops albertisii insularis Stein, 1933
- Pseudochirops albertisii schultzei Matschie, 1915
- Pseudochirops corinnae argenteus (Förster, 1913)
- Pseudochirops corinnae corinnae (Thomas, 1897)
- Pseudochirops corinnae fuscus (Laurie, 1952)
- Pseudochirulus canescens avarus (Thomas, 1906)
- Pseudochirulus canescens bernsteini (Schlegel, 1866)
- Pseudochirulus canescens canescens (Waterhouse, 1846)
- Pseudochirulus canescens dammermani (Thomas, 1922)
- Pseudochirulus canescens gyrator (Thomas, 1904)
- Pseudochirulus caroli caroli (Thomas, 1921)
- Pseudochirulus caroli versteegi (Thomas, 1922)
- Spilocuscus maculatus chrysorrhous (Temminck, 1824)
- Spilocuscus maculatus goldiei (Ramsay, 1876)
- Spilocuscus maculatus maculatus (É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803)
- Spilocuscus maculatus nudicaudatus (Gould, 1850)
- Strigocuscus celebensis celebensis (Gray, 1858)
- Strigocuscus celebensis feileri (Groves, 1987)
- Strigocuscus celebensis sangirensis Meyer, 1896
- Strigocuscus pelengensis mendeni (Feiler, 1978)
- Strigocuscus pelengensis pelengensis (Tate, 1945)
- Thylogale stigmatica coxenii (Gray, 1866)
- Thylogale stigmatica oriomo (Tate and Archbold, 1935)
- Thylogale stigmatica stigmatica (Gould, 1860)
- Thylogale stigmatica wilcoxi (McCoy, 1866)
Референце[уреди | уреди извор]
- ^ Гровес, C.П. (2005). Wилсон, D.Е.; Реедер, D. M., ур. Маммал Специес оф тхе Wорлд: А Таxономиц анд Геограпхиц Референце (на језику: енглески) (3 изд.). Балтиморе: Јохнс Хопкинс Университy Пресс. стр. 43—70. ИСБН 0-801-88221-4. ОЦЛЦ 62265494.
- ^ Мередитх, Роберт W.; Wестерман, Мицхаел; Спрингер, Марк С. (26. 2. 2009). „А пхyлогенy оф Дипротодонтиа (Марсупиалиа) басед он сеqуенцес фор фиве нуцлеар генес” (ПДФ). Молецулар Пхyлогенетицс анд Еволутион. 51: 554—571. ПМИД 19249373. дои:10.1016/ј.yмпев.2009.02.009. Приступљено 5. 5. 2015.
- ^ Тхе Палеобиологy Датабасе
- ^ Наисх, Даррен. „Оф коалас анд марсупиал лионс: тхе вомбатиформ радиатион, парт И”. Сциентифиц Америцан. Сциентифиц Америцан, Инц. Приступљено 24. 10. 2015.
Литература[уреди | уреди извор]
- Кеар, Бењамин П.; Цооке, Бернард Н.; Арцхер, Мицхаел; Фланнерy, Тимотхy Ф. (новембар 2007). „Имплицатионс оф а неw специес оф тхе Олиго-Миоцене кангароо (Марсупиалиа: Мацроподоидеа) Намбароо, фром тхе Риверслеигх Wорлд Херитаге Ареа, Qуеенсланд, Аустралиа”. Јоурнал оф Палеонтологy. 81 (6): 1147—67. дои:10.1666/04-218.1.
Спољашње везе[уреди | уреди извор]
- The Taxonomicon Архивирано на сајту Wayback Machine (11. фебруар 2009)
- Mikko Haaramo