Dobro došli na Vikipediju,

slobodnu enciklopediju koju svako može da uređuje.

Sjajan članak

Multipla skleroza

Multipla skleroza (MS), (lat. Sclerosis multiplex) je neurodegenerativno oboljenje i autoimuna bolest koja prvenstveno „napada“ belu masu centralnog nervnog sistema. Multipla skleroza zahvata aksone, dugačke produžetke nervne ćelije, na kojima pojedini delovi mijelinskog omotača zapaljenski reaguju i propadaju. Stoga se multipla skleroza smatra zapaljenskom, demijelinizirajućom bolešću izazvanom imunološkim promenama nepoznate etiologije. Kad je određeni deo mijelinskog omotača zapaljen i oštećen, prenošenje impulsa kroz akson je poremećeno, usporeno ili isprekidano, zbog čega poruke iz mozga dolaze na „cilj“ sa zakašnjenjem, „greškama“ ili ih uopšte nema (izostaju). Bolest je vrlo promenljivog toka, ispoljava se neurološkim simptomima i znacima i karakterišu je česta pogoršanja različitog stepena, koja se smenjuju sa naglim poboljšanjim kliničke slike (remisija bolesti). Nastanak multiple skleroze prate mnogi poremećaji različitog stepena, od blage ukočenosti i otežanog hodanja, do potpune oduzetosti, slepila, itd.

U svetu od multiple skleroze boluje oko milion ljudi i to uglavnom u razvijenim zemljama sveta. Bolest je nešto češća kod žena nego kod muškaraca (3:2).

Dobar članak

Greta Garbo

Greta Garbo (šved. Greta Garbo; Stokholm, 18. septembar 1905 — Njujork, 15. april 1990) bila je američka glumica švedskog porekla i jedna od najvećih filmskih zvezda tridesetih godina 20. veka. Već sa svojim trećim filmom — Put i đavo iz 1926, Garbo je postala toliko popularna da je njen prvi zvučni film, Ana Kristi, reklamiran pod sloganom Garbo govori!. Ovaj film joj je doneo prvu nominaciju za Oskara za najbolju glavnu glumicu i status međunarodne zvezde. Drugi poznati filmovi u kojima je igrala su Romansa, Grand hotel, Ana Karenjina, Dama s kamelijama i Ninočka. Posle neuspeha filma Žena sa dva lica, dvadesetsedmog u njenoj karijeri, Greta se povukla sa filma. Na kraju filmske karijere imala je četiri nominacije za Oskara. Američki filmski institut je uvrstio među pet najboljih glumica dvadesetog veka.

Greta se nije udavala i nije imala dece i živela je sama. Ljubavne afere koje je imala sa brojnim glumicama bile su javna tajna. Garbo je vešto izbegavala intervjue i pojavljivanja u javnosti, te je od 1941. kada se povukla, pa do smrti 1990. godine stvorila svojevrstan mit o sebi kao jednoj od najmisterioznijih javnih ličnosti.

Izabrana slika

Svilena buba u stadijumu leptira. Svilena buba (lat. Bombyx mori) insekt je iz porodice svilaca (lat. Bombycidae). Prepoznatljiva je po tome što se u stadijumu gusenice zakukulji u čauru koju isplete od vrlo tankog (10—20 mikrona) neprekinutog svilenog vlakna, dužine do 2 km, koju proizvede jakim slinjenjem. Odmatanjem tih čaura (kokona, galeta) dobija se vlakno za proizvodnju svile.
(puna veličina: 1.270 × 850)

Nedavni događaji

Vesti

16. septembar — Nakon što se srušio avion u kolumbijskom pradu Popajanu, sedam kolumbijskih zvaničnika je poginulo.
16. septembar — Osam osoba, uključujući četvoro dece, poginulo je u požaru u stambenoj zgradi u sibirskom gradu Krasnojarsku.
15. septembar — Košarkaška reprezentacija Španije osvojila je titulu svetskog prvaka pobedivši u finalu svetskog prvenstva reprezentaciju Argentine.
8. septembar — Ženska odbojkaška reprezentacija Srbije osvojila je Evropsko prvenstvo pobedom u finalu protiv Turske sa 3 : 2. (na slici najbolja igračica prvenstva Tijana Bošković)
8. septembar — Rafael Nadal i Bjanka Andresku su pobednici na Otvorenom prvenstvu SAD u tenisu u muškoj i ženskoj konkurenciji pojedinačno.
2. septembar — Najmanje 100 osoba je uhapšeno posle serije nereda koji su zahvatili Južnoafričku Republiku.
30. avgust — Promenom ustava Severne Koreje, Kim Džong Un dobio je najmoćnija ovlašćenja u istoriji te države.
26. avgust — Otvoren je integrisani granični prelaz Preševo—Tabanovce na granici Srbije i Severne Makedonije.

Druge vesti

Na današnji dan

18. septembar

96 — Nakon ubistva Domicijana, Rimski senat je za novog imperatora izabrao Nervu, prvog od Pet dobrih careva.
324 — Konstantin Veliki je naneo odlučan poraz Liciniju u bici kod Hrizopolja, što je bio uvod u Konstantinovu samostalnu vladavinu Rimskim carstvom i ukidanje tetrarhije.
1739 — Potpisivanjem Beogradskog mira okončan je Rusko-austrijsko-turski rat.
1810 — U Čileu je počeo ustanak protiv španske kolonijalne vlasti pod vođstvom Bernarda O'Higinsa.
1931 — Japanski vojnici su podmetanjem bombe pod prugu izazvali Mukdenski incident (na slici), što je Japan iskoristio kao povod za napad na Mandžuriju.
1961 — Avion koji je prevozio generalnog sekretara Ujedinjenih nacija Daga Hamaršelda se srušio kod Ndole u Severnoj Rodeziji.
1988 — Tokom antivladinih demonstracija, u kojima je ubijeno hiljade ljudi, vojna hunta je oborila predsednika Burme Maunga Maunga.

Ostali događaji: 17. septembar ← 18. septembar → 19. septembar

Pročitajte

Zanimljivosti

Da li ste znali?

... da je bitka kod Solferina podstakla Anrija Dinana (na slici) da osnuje Crveni krst?
... da je baba ruskog cara Ivana IV Groznog bila Srpkinja iz porodice Jakšića?
... da Španija u bukvalnom prevodu znači „zemlja zečeva”?
... da je najstarija skupština na svetu islandski Alting koji je osnovan 930. godine?

Druge zanimljivosti

Vikipedija

Vikipedija je enciklopedijski projekat slobodnog sadržaja na internetu koji razvijaju dobrovoljci uz pomoć viki softvera. Članke na Vikipediji može menjati svako sa pristupom internetu.

Projekat je započet 15. januara 2001. godine. Trenutno Vikipedija ima više od 51 miliona članaka na 303 jezika, od čega preko 5,9 miliona na engleskom i preko 624.000 na srpskom jeziku.

Doprinosi

Vikipedijine članke zajednički pišu dobrovoljci širom sveta, a većinu stranica može da uređuje svako ko ima pristup internetu. Pritom je neophodno poštovati pravila i smernice koje je usvojila zajednica.

Postoje stranice za pomoć u kojima je objašnjeno kako se započinju novi ili uređuju postojeći članci, kako se šalju i koriste slike itd. U bilo kojem trenutku možete da zatražite pomoć.

Zajednica

Do sada su na Vikipediji na srpskom jeziku 250.064 korisnika otvorila nalog, a od toga su 774 aktivna. Svi urednici su volonteri, koji udružuju napore u okviru različitih tematskih celina.

Diskusije i komentari sadržaja članaka su dobrodošli. Stranice za razgovor se koriste za razmenu mišljenja i ukazivanje na greške, kako bi se postojeći članci učinili što boljim i sveobuhvatnijim.