Đurađ Zrilić

đurađ zrilić
đurađ zrilić
	Đurađ Zrilić
Lični podaci
Datum rođenja	1917.
Mesto rođenja	Plamenice, kod Ključa, Austrougarska
Datum smrti	3. maj 1944. (26/27 god.)
Mesto smrti	Podbukovi, kod Užica, Srbija
Profesija	zemljoradnik
Delovanje
Član KPJ od	februara 1941.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije
Heroj
Narodni heroj od	20. decembra 1951.

Đurađ Zrilić (Plamenice, kod Ključa, 1917 — Podbukovi, kod Užica, 3. maj 1944), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 1917. godine u selu Plamenice kod Ključa, u siromašnoj seljačkoj porodici. Do Drugog svetskog rata uglavnom se bavio zemljoradnjom. U Jugoslovenskoj vojsci služio je u artiljeriji. Posle odsluženja roka, bio je unapređen u čin podnarednika.

Kada je, jula 1941. godine, u Bosanskoj krajini počeo oružani ustanak, Đurađ je stupio u partizane. Od tada, do formiranja Sedme krajiške brigade, borio se u zapadnoj Bosni. Bio je borac Sedme krajiške brigade od njenog formiranja, 27. decembra 1942, do kraja juna 1943. godine. Učestvovao je u borbama brigade na terenu Manjače i oko Jajca.

Sa brigadom je učestvovao u borbama tokom Četvrte neprijateljske ofanzive, poput odbrambenih borbi Pete krajiške divizije na pravcu Sanski Most—Bosanski Petrovac, vođenja manevarske odbrane na pravcu Banja Luka–Jajce–Prozor–Rama tokom faze pomeranja Glavne operativne grupe i Centralne bolnice Vrhovnog štaba NOVJ prema Neretvi. U vreme ofanzive proleterskih brigada s Neretve na istok, brigada je bila zaštitnica snaga koje su nastupale pravcem Glavatičevo—Kalinovik—Drina, a pritom je učestvovala u razbijanju jakih četničkih i italijanskih snaga na sektoru Čelebića i četnika na Sinjajevini.

U početku Pete neprijateljske ofanzive, brigada je vodila borbe kod Kolašina, u Gornjoj Morači, a zatim na Javorku Pivskom. U periodu od 6. do 9. juna, posle prelaska Sutjeske, brigada je učestvovala u borbama kod Košura i na Zelengori.

U vreme protivofanzive Grupe divizija u istočnoj Bosni, Zrilić je bio ranjen kod Stambolčića. Time je bio završen njegov ratni put u Sedmoj krajiškoj brigadi, u kojoj je bio borac i komandant čete.

Kao ranjenik, stupio je u Drugu proletersku brigadu. U ovoj jedinici prvobitno je bio borac. Prvih dana januara 1944, postao je komandant Treće čete Četvrtog bataljona Druge proleterske brigade. Tih dana brigada je vodila borbe na Zlatiboru, Goliji, Mučnju i oko Ivanjice. Ponovnom pojavom partizana u Srbiji, neprijateljske snage su se angažovale protiv njih. U borbi na Bijelim brdima, oko komunikacije Priboj—Donje Vardište, Zrilić je s desetinom ceo sat zadržavao oko 500 neprijateljskih vojnika. Manevrišući i izbegavajući opkoljavanje, sačuvao je položaj dok nije stiglo pojačanje.

Krajem februara 1944. godine, Vrhovni štab je od Druge proleterske i Pete krajiške divizije obrazovao Udarnu grupu i naredio joj da prodre u Toplicu i Jablanicu. Krajem marta, ove jedinice su izbile na Ibar, ali nisu uspele da ga pređu, pa su se povukle prema Ivanjici. Nekoliko dana posle toga, Druga proleterska brigada upućena je u Dragačevo, da tamo, zajedno sa Četvrtom crnogorskom brigadom, razbije četnike. Tamo su se nalazili četnici iz cele jugozapadne Srbije, a delom i iz Šumadije, kojima je komandovao Dragoljub Mihailović, čija se Vrhovna komanda nalazila u Guči.

Najjača borba s ovom četničkom grupacijom vođena je kod sela Kaone, na planini Jelici. Borba je počela 8. aprila 1944. godine ujutro, a završila se kasno u noć. U ovoj borbi posebno se istakla Zrilićeva četa, koja je u prvom napadu zauzela položaje. Neprijatelj je u protivnapadu vratio položaje, te je Zrilić nakon izvršenog osmog napada uveče obavestio Štab bataljona da je otpor četnika razbijen i da ih četa goni prema Kaoni. Bilo je zarobljeno oko 20 četnika i mala količina municije i oružja.

Trećeg maja 1944, Četvrti bataljon Druge proleterske brigade spustio se s Gojčevice ka selu Podbukovi, izbivši na komunikaciju Kosjerić—Valjevo, gde su ih Nemci i četnici dočekali mitraljeskom vatrom. Tokom bitke, Zrilić je bio pogođen iz tenkovskog topa i ranjen u noge. Nakon što su mu dva druga povezali ranjene noge, Zrilić se malo podigao oslanjajući se na nosila, ali ga je ubio neprijateljski rafal.

Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 20. decembra 1951. godine, proglašen je za narodnog heroja.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.