Jagodići od Krnjače
| Jagodić | |
|---|---|
 | |
| Država | Austrijsko carstvo |
| Posjedi | Krnjača |
| Vladavina | 1824. |
| Nacionalnost | srpsko |
Jagodići od Krnjače (mađ. Jagodics de Kernecs) bili su srpska plemićka porodica.
Poreklo[uredi | uredi izvor]
Profesor Jovan Erdeljanović u knjizi „Srbi u Banatu“ pišući o pančevačkim porodicama zabeležio je o Jagodićima sledeće: „Jagodići, spahije, imali su ogroman spahiluk u „K(e)rnjači iz Vršca"; Jagodića je bilo petoro braće - jedan je bio abadžija u Pančevu, a jedan najpre sapundžija, pa posle trgovac, kao i ostala tri; svi su došli u Pančevo iz nekog banatskog sela (možda iz Kanaka?), pa su od njih nastali pančevački Jagodići (Jovan Jagodić u Kanaku, spahija, od ovih je pančevačkih); Jagodići su bili najpre abadžije i stara pančevačka familija, a Jovanovići su bili alvadžije, opet stari Pančevci, pa su se obe obogatile i postale spahijske (kupile plemstvo): Jagodići su imali Krnjaču, a Jovanovići Poganješ kod Temišvara."[1]
Plemstvo[uredi | uredi izvor]
Spasoje Jagodić, pančevački trgovac, dobio je plemićku povelju sa predikatom „Kernecsai“ 17. septembra 1824. g. plemstvo je proglašeno u Krašovskoj županiji 16. juna 1825. g. Predikat „od Krnjače“ izveden je od imanja koje su Jagodići kupili još 1819. g., a koje se nalazi u Karaš-severinskoj županiji (danas u Rumuniji).
Porodica[uredi | uredi izvor]
Petar Jagodić bio je sin Spasoja Jagodića. Rođen je 1800. g. u Pančevu. Osnovnu školu završio je u Pančevu. U Požunu našao se kao student 1819–1820. g. na prvoj godini filozofije. Završio je studije prava i položio advokatsku zakletvu 1826. g. Godine 1829. pominje se kao asesor i predsednik Krašovske županije. Učestvovao je na Narodno-crkvenom saboru 1842. u Sremskim Karlovcima kada je za mitropolita izabran Josif Rajačić. Bio je član Matice srpske, bavio se i književnošću. Na imanju kod Konaka podigao je 1835. g. spahijski dvorac. Petar Jagodić umro je nakon 1886. g. Imao je sina, Bogumila Jagodića, kojem je izdata potvrda plemstva 1897. g.[2]
Pavle Jagodić, sin Spasoja Jagodića, bio je carski savetnik i poslanik. Rođen je 1813. g. u Pančevu, umro je 22. januara 1895. g. na dobru Krnjača. Pavle Jagodić je sa suprugom Reginom Lazarević imao kćer Mariju (*23. avgusta 1843. Krnjača, †20. februara 1918. Beč). Marija Jagodić udala se 18. oktobra 1871. u Beču za Mariju Nepomuka Karla Ferdinanda (*Neuhübl 14. avgust 1819, †Sedlnitz, Mähren 27. mart 1897), grofa "Vetter von der Lilie". U ovom braku rođena je kći Melanija Adrijena Sofija (*22. oktobra 1872. Plzenj, †11. maja 1930. Beč). Melanija je sklopila brak 21. aprila 1906. u Beču sa Fridrihom Edvardom, grofom Elcom (†1930. Beč).
Konstantin Jagodić, advokat i trgovac, pominje se u Pančevu u periodu 1837–1868. g.
Poslednji član porodice u Pančevu bila je Jovanka pl. Jagodić, koja je umrla 1962. g.
Posedi[uredi | uredi izvor]
Jagodići su imali posede kod mesta Konak, u Banatu, kao i u Krnjači (u današnjoj Rumuniji). Na imanju kod Konaka, Petar Jagodić podigao je 1835. g. kaštel, koji će ostati u vlasništvu njegovih potomaka sve do Drugog svetskog rata. Podignut je u duhu poljskih dvoraca sa velikim parkovima. Park ispred dvorca bio je uređen u francuskom stilu, dok je park u dubini imanja bio uređen u engleskom stilu i prelazio je u šumu Koprivića. Porodica Jagodić imala je svoje posede i u Pančevu i vezana je za istoriju ovog grada. Na pančevačkom pravoslavnom groblju, može se videti njihova porodična grobnica.
Portreti[uredi | uredi izvor]
Konstantin Danil, slikar, uradio je desetak portreta članova porodice Jagodić. Portreti su se čuvali na dobrima Jagodića, u kaštelu kod Konaka, kao i na dobru Krnjača. Ovi portreti, rađeni tehnikom ulja na platnu, mogu se videti u Galeriji Matice srpske u Novom Sadu.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Spasoje Jagodić od Krnjače -
Jovan Jagodić od Krnjače -
Roksanda Jagodić od Krnjače -
Petar Jagodić od Krnjače -
Eufemija pl. Kezan rođena Jagodić -
Rahila Teodori od Peštere, rođena Jagodić -
Eufemija Veca Jagodić, rođena Milić Lukić -
Mladi Pavle Jagodić od Krnjače
Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]
Miloš Crnjanski u jednom svom napisu iz Vojvodine 1923. pominje Jocu Jagodića, kome su nakon agrarne reforme "oduzeli zemlju i glavu su mu razbili" i "stoku... oterali". Mali dvorac je bio zapušten; Jagodić je bio amaterski arheolog, pa je imao "dva velika ormana, prepuna neolitskih iskopina".[3]
U svojoj knjizi Kao i sva ravnica, Nenad Čanak prvu priču posvećuje Jagodićima. Na samom početku priče je i fotografija na kojoj su Jovan Jagodić i njegov brat u lovu. Na osnovu ove priče Đorđe Milosavljević napisao je scenario za TV seriju Sva ta ravnica.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Jovan Erdeljanović, Srbi u Banatu, Matica srpska - Prometej, 1992, 194 str.
- ^ Srpski biografski rečnik, Odabrane biografije (I-IV tom), Matica srpska
- ^ "Politika", 24. okt. 1923, str. 2
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Jovan Erdeljanović, Srbi u Banatu, Matica srpska, Novi Sad 1992
- Dragomir M. Acović, Heraldika i Srbi, Zavod za udžbenike, Beograd 2008
- Nagy Iván, Magyarország családai czímerekkel és nemzékrendi táblákkal. I-XII. Pest, 1857-1868
- Srpski biografski rečnik, Odabrane biografije (I-IV tom), Matica srpska
- Srpski biografski rečnik, tom IV (I-Ka)
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Fond porodice Jagodić - Istorijski arhiv u Pančevu
- Kaštel porodice Jagodić kod Konaka u Banatu
- Plemićki grb porodice Jagodić na nadgrobnom spomeniku u manastiru Vojlovica
- Potpuna biografija Petra Jagodića od Krnjače
- Kada su Jagodići postali plemići („Politika“, 3. maj 2013)
- Uspon porodice Jagodić od Livna („Večernje novosti“, 3. septembar 2015)
- Razbojnički napad na pančevačku milionarku baronicu Jovanku Jagodić, "Vreme", 16. mart 1937, str. 1 i 5. digitalna.nb.rs
