Jemenski građanski rat 1994.
| Jemenski građanski rat | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Mapa Jemena | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Jemen |
 DR Jemen | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Ali Abdulah Salih |
Ali Mohamed Asadi | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
|
931 poginuli vojnik i civil 5.000 ranjenih (podaci severnog Jemena)[1] | 6.000 poginulih boraca i 513 civila | ||||||
| ukupno 7.000 – 10.000 mrtvih[2] | |||||||
Jemenski građanski rat bio je oružani sukob između snaga i simaptizera između bivših Severnog i Južnog Jemena, koji je trajao od 4. maja do 7. jula 1994. godine. Rat je završio porazom Juga i izgnanstvom mnogih članova Jemenske socijalističke partije i ostalih secesionističkih snaga.[3]
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Ujedinjenjem Severnog i Južnog Jemena 1990. godine u jedinstvenu Republiku Jemen, severnojemenski predsednik Ali Abdulah Salih postao je predsednik Jemena, a južnojemenski vođa Ali Salim el Beid potpredsednik. Tada je Jemen po prvi put ponovo bio jedinstvena država nakon mnogo vekova. Međutim, uskoro su počeli da na površinu izbijaju problemi ubrzane integracije dveju država: severnjački političari vršili su diskriminaciju članova Jemenske socijalističke partije (vladajuća partija u bivšem Južnom Jemenu), a Jug je bio ekonomski zapostavljan.[4] Pokušaji da se situacija popravi protegli su se sa 1993. na 1994. godinu. Iako je sporazum bio potpisan februara 1994, bilo je prekasno da se zaustavi početak rata. Spajanje vojski dveju bivših država posle ujedinjenja nije bilo sprovedeno, tako da je front ubrzo bio uspostavljen.[5]
Rat[uredi | uredi izvor]
Uvod u rat bila je tenkovska bitka 27. aprila kod mesta Amran u blizini glavnog grada Sane. Obe strane su optužile jedna drugu za napad. Južnojemenska avijacija bombardovala je Sanu i ostale gradove na severu 4. maja, a šta je sever odgovorio bombardovanjem Adena.
Južnjački vođe su 21. maja proglasile Demokratsku Republiku Jemen,[4] svojevrsnu naslednicu Južnog Jemena. Međutim, ovu državu nije priznala nijedna članica UN-a. Savet bezbednosti UN izglasao je rezoluciju 924 kojom je pozvao na prekid vatre. Primirje je uspostavljeno 6. juna, ali je potrajalo samo 6 časova. Istovremeno su propali mirnovni pregovori u Kairu.[6] Severnjačke jedinice su naposletku ušle u Aden 4. jula i do kraja ga zauzele 7. jula, što je označilo kraj rata. Većina južnojemenskih vođa i secesionista pobegla je iz zemlje.[3]
Većina vojnih operacija odvijala se na Jugu, uprkos vazdušnim napadima na severnjačke gradove. Južnjački vođe su bili obilato finansirani, te primali vojničku i medicinsku pompoć od susedne Saudijske Arabije, kojoj je oduvek odgovaralo postojanje podeljenog Jemena na njenim južnim granicama.
Posledice[uredi | uredi izvor]
Nakon što je predsednik Salih uspostavio kontrolu nad celim Jemenom, proglasio je opštu amnestiju osim za 16 visokih južnojemenskih funkcionera, koji su osuđeni na zatvorske kazne.[3] Iako je delovanje Jemenske socijalističke partije nakon rata obnovljeno, ona je izgubila velik deo starog kadra i uticaj na jugu države.
Volja za odcepljenjem Južnog Jemena je i dalje prisutna među određenim grupama. Tako od 2007. deluje Pokret za Južni Jemen koji stiče sve više podrške širom južnog Jemena uz česte sukobe s vladinim snagama.[7]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ "Yemen Civil War Caused Almost 6,000 Northern Casualties." Associated Press, July 12, 1994.
- ^ "Saleh down plays Yemeni war death toll." AFP, July 12, 1994.
- ^ a b v „Yemen”, Asia, History of Nations, Arhivirano iz originala 13. 11. 2011. g., Pristupljeno 01. 06. 2013
- ^ a b „Civil war”. Arhivirano iz originala 16. 06. 2013. g. Pristupljeno 01. 06. 2013.
- ^ Yemen timeline
- ^ Group 2003, str. 1221.
- ^ „Policemen killed in south Yemen in clash with rebels”. News. UK: BBC. 1. 3. 2010.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Group, Taylor & Francis (2003). The Middle East and North Africa 2004. Psychology Press. str. 1221—. ISBN 978-1-85743-184-1.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
