Arhiepiskop srpski Joanikije I

Joanikije I
Lični podaci
Datum smrti	1279.
Mesto smrti	Zahumlje, Kraljevina Srbija u srednjem veku,
Arhiepiskop srpski
Godine	(1272-1276)
Prethodnik	Danilo I
Naslednik	Jevstatije I

Joanikije I (?—1279) bio je peti arhiepiskop srpski, u periodu od 1272. do 1276. godine.

Biografija

Došao je na čelo srpske arhiepiskopije 1272. posle Danila I, sa pozicije igumana manastira Studenice.

Bio je učenik arhiepiskopa Save II iz vremena dok je Sava još bio episkop. Zajedno su bili u Svetoj zemlji i na Svetoj gori odakle su se zatim vratili u Srbiju. Posle toga Joanikije se ponovo vratio na Svetu goru u Hilandar, gde je oko 1255/56. bio ekonom da bi oko 1257. postao iguman Hilandara. Taj položaj je napustio pre 1262/63. jer se tada kao iguman Hilandara spominje Jevstatije.

Kada se ponovo vratio u Srbiju postao je iguman manastira Studenice. To je jedini poznati primer u staroj srpskoj državi da je jedna osoba bila iguman ova dva manastira.

Nakon smene Danila I zbog nekog prestupa 1272. se pristupilo pažljivom biranju sledećeg arhiepiskopa. O tome svedoči arhiepiskop Danilo II: „I pošto su mnogo tražili, ne nađoše nikoga drugoga dostojna takve vlasti, osim ovoga blaženoga Joanikija, koji je u to vreme bio iguman doma presvete Bogomatere, mesta zvanoga Studenica“.

U vreme njegove uprave srpskom crkvom, vizantijski car Mihailo VIII, koji je obnovio Vizantiju (1261), sa Latinima je sklopio uniju u Lionu 1274. Posle dve godine, 1276. kralj Uroš I (1243—1276) je bio zbačen sa prestola od sina Dragutina, kome nije po obećanju ustupio pola svoje države. Tada se i arhiepiskop Joanikije povlači sa arhiepiskopskog trona sa kraljem i prijateljem Urošem I, koji uskoro umire kao monah Simon; zatim je u Zahumlju 1279. umro i arhiepiskop Joanikije I. Njihova tela (mošti) prenela je kraljica Jelena Anžujska i sahranila u manastiru Sopoćanima, zadužbini svog muža kralja Uroša I.

Literatura

• Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Evro, Unireks, Kalenić. 
• Živorad Janković: Arhiepiskop Sava Drugi, „Pravoslavlje“ br. 943. od 1. jula 2006, str. 38—39.

Spoljašnje veze

• Radomir V. Popović: Kratak pregled srpske crkve kroz istoriju
• Željko Fajfrić: Sveta loza Stefana Nemanje