Josif Mihailović
Josif Mihailović | |
|---|---|
 Josif Mihailović | |
| Datum rođenja | 15. april 1887. |
| Mesto rođenja | Tresonče Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 11. mart 1941. (53 god.) |
| Mesto smrti | Skoplje Kraljevina Jugoslavija |
Josif Mihailović (Tresonče, 15. april 1887 — Skoplje, 11. mart 1941) bio je srpski arhitekta, intelektualac, diplomata, nacionalni radnik, gradonačelnik Skoplja[1] od 1929. do 1936. i od 1939. do smrti 1941. godine. Najzaslužniji je za transformaciju Skoplja iz orijentalnog, turskog grada u moderan, evropski grad[2][3]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Josif Mihailović je po poreklu Mijak. Rođen je u mijačkom selu Tresonče. Otac mu je dunđer (graditelj) Mihailo Đorđević, iz familije Jurukovski[4]. Majka Josifa Mihailovića je Hristina, unuka mijačkog glavatara Đurčina Kokala iz sela Lazaropolje.
Osnovnu školu je završio u Skopskoj Crnoj Gori, niže razrede gimnazije u Skoplju, a više u Srpskoj Gimnaziji u Solunu. 1910. diplomirao je na Arhitektonskom odseku Tehničkog fakulteta u Beogradu. 1911. odlazi na jednogodišnje studijsko putovanje u severnu Italiju, gde proučava Romansku i Renesansnu arhitekturu.
Tokom studija u Beogradu učestvuje u radu društva Srpska Braća koje je osnovao Golub Janić[5]
Pre početka Prvog balkanskog rata stupa u četu Doksima Mihailovića u okviru Dobrovoljaškog odreda pod komandom Vojvode Vuka. Teško je ranjen u vrat i glavu prvog dana Kumanovske bitke 23. oktobra 1912, na visu Srtevica.[6]
Sa početkom Prvog svetskog rata stupa kao dobrovoljac u Srpsku vojsku, gde je dodeljen inženjerskom odeljenju Vrhovne komande. 1915. se povlači sa srpskom vojskom preko Albanije na Krf.
Odlukom Vlade Kraljevine Srbije, sa Krfa odlazi u Sjedinjene Američke Države, sa zadatkom da prikuplja pomoć i dobrovoljce poreklom iz novooslobođenih krajeva Južne Srbije. U Americi stiče Jugoslovenska i Republikanska ubeđenja, i u njoj ostaje sve do 1922. godine.
Po povratku iz Amerike postaje jedan od osnivača građevinskog društva Feniks, sa kojim učestvuje u izgradnji pruge Beograd−Užice. Period 1926—1928 godine, provodi u Engleskoj, gde završava doktorske studije na temu Vrtnih Gradova.
Godine 1929, Kralj Aleksandar I Karađorđević ga postavlja za gradonačelnika Skoplja, sa zadatkom ga pretvori u grad dostojan bivše prestonice Cara Dušana[5].
Funkciju Gradonačelnika obavlja do 1936 godine, kada je smenjen, kao protivnik Milana Stojadinovića. Razlog sukoba je pokretanje izgradnje hidroelektrane Treska, u vlasništvu grada Skoplja, od strane Josifa Mihailovića, i odbijanje ponude za snabdevanje strujom kroz koncesiju kompaniji u kojoj je poslovne interese imao Milan Stojadinović.
Godine 1938. se vraća na mesto gradonačelnika Skoplja, i na toj poziciji ostaje do svoje smrti 1941. godine.
U pogrebnoj povorci tokom sahrane Josifa Mihailovića učestvuje preko 10 000 građana Skoplja.Na pogrebu je činodejstvovao Mitropolit Skopski g. Josif, sa 30 sveštenika. Radio Skoplje je prenosilo sahranu uživo, a radio Beograd je prethodne večeri emitovalo specijalnu emisiju o Josifu Mihailoviću, u kojoj je gostovao Jevrem Tomić, gradonačelnik Beograda[7].
Porodica[uredi | uredi izvor]
Josif Mihailović se oženio Vukosavom Mihailović, rođenom Smiljanić, profesorkom klavira 1936 godine. Imao je dve ćerke, Mirjanu Mihajlović−Ristivojević (1938−2007), redovnog profesora Arhitektonskog Fakulteta Univerziteta u Beogradu, i Svetlanu Mihailović (1941−1945)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Politika", Beograd 1929. godine
- ^ Jovanović, Vladan. „Prirodni resursi i njihova eksploatacija – primer Vardarske banovine”. Arhivirano iz originala 20. 05. 2020. g. Pristupljeno 09. 03. 2017.
- ^ „Zaboravili na tvorca modernog Skoplja Josifa Mihajlovića”. Arhivirano iz originala 12. 03. 2017. g. Pristupljeno 09. 03. 2017.
- ^ „Semejstva i lozi na graditeli od Tresonče”. Arhivirano iz originala 03. 01. 2020. g. Pristupljeno 07. 04. 2020.
- ^ a b "Kratka Biografija Josifa Mihailovića", Dragaš Denković Beograd 1965. godine
- ^ "U četi Vojvode Vuka", Josif Mihailović, Skoplje 1932. godine
- ^ "Vreme 14 mart 1941. godine
