Aleja streljanih rodoljuba 1941—1944. na Novom groblju u Beogradu

Ulaz u Aleju streljanih rodoljuba 1941-1944.

Spomenik u Aleji streljanih rodoljuba 1941-1944.

Aleja streljanih rodoljuba 1941-1944 (takođe poznata i pod nazivima Aleja boraca Narodnooslobodilačkog rata i Aleja žrtava okupatora 1941-1944) je jedna od zasebnih aleja na Novom groblju u Beogradu. Nalazi se u centralnom delu groblja, između Aleje velikana i Aleje zaslužnih građana. Izgrađena je 1959. godine na mestu na kom su novembra 1944. godine sahranjeni posmrtni ostaci eshumiranih žrtava Banjičkog logora i drugih beogradskih stratišta. Autori aleje bili su arhitekte Svetislav Ličina i Bogdan Bogdanović.

U Aleji se nalazi spomenik palim borcima na kom se nalaze dve spomen-ploče.

Na prvoj spomen-ploči stoji natpis:

U humci ove aleje počivaju posmrtni ostaci:

Rodoljuba koje su streljali u Beogradu Specijalna policija i Gestapo 1941-1944. godine. Prenošenje je obavljeno 1959. godine sa Centralnog groblja u Marinkovoj Bari, sa groblja na Starom Sajmištu i iz parcela na Novom groblju. Od 804 eshumirane žrtve, 462 je identifikovano.

Poginulih 60 boraca Pete krajiške udarne divizije NOVJ u bitkama za oslobođenje Beograda iz oktobra 1944. godine, njihova imena uklesana su na ploči te divizije na Groblju oslobodilaca Beograda 1944. godine.

Žrtve ustaških zločina izvađenih iz Save: 150 iz 1941. godine i 254 iz marta 1945. godine prvobitno sahranjenih u parcelama na Novom groblju i kod Kule Nebojiše.

Savez udruženja boraca NOR-a Beograd, obnovljeno 2004. godine.

Na drugoj spomen-ploči stoji natpis:

Ove baklje nad poljem slave svedočiće večno o neuništivosti junačkih dela boraca koji su 1941-1944 u okupiranom Beogradu izvršavajući revolucionarni zavet dali svoje živote za novu socijalističku Jugoslaviju.

U ovoj aleji nalzi se i spomen-obeležje u vidu vešala posvećeno obešenim rodoljubima na Terazijama 17. avgusta 1941. godine. Ostatak aleje sačinjavaju spomen-ploče sa imenima istaknutih učesnika Narodnooslobodilačkog pokreta iz Beograda, kao i narodnih heroja.

Sahranjeni

Neki od sahranjenih u Aleji boraca Narodnooslobodilačkog rata su:

Napomena: pored imena sahranjenih, nalaze se samo natpisi koji se nalaze na pločama, više o ličnostima sahranjenim na ovom groblju možete videti u članku Beograd u Narodnooslobodilačkoj borbi.

• Radmila Atanacković
• Vukašin Antić Dodić, sekretar Centralnog odbora Narodne pomoći
• Šela Baruh
• Pavle Bihalji
• Milutin Blagojević
• Ratka Blagojević
• Dušan Bogdanović
• dr Todor Borocki
• Jovanka Bukumirović
• Miroslav Bukumirović, narodni heroj, član Rejonskog komiteta KPJ Beograda
• Srbijanka Bukumirović
• Mate Vidaković
• Mustafa Golubić, heroj SSSR-a
• Marijana Gregoran
• Mila Dimić
• Đurđelena Dinić, narodni heroj
• Todor Dukin, sekretar Okružnog komiteta KPJ za Beograd
• Ljubica Žužek
• Ciril Žužek
• Janko Lisjak, narodni heroj, sekretar Mesnog komitet KPJ Beograda
• ing Vasilije Ivanović, sekretar Rejonskog komiteta KPJ za Beograd
• Mija Kovačević, član Okružnog komiteta KPJ za Beograd
• Klara Koler-Ivajner sa sinčićem Kokanom
• Leontina Kraus
• Filip Macura
• Dušan Nikoliš
• David Pajić, narodni heroj, sekretar Mesnog komiteta KPJ Beograda
• Gordana Parenta
• Nenad Parenta, narodni heroj, sekretar Rejonskog komiteta KPJ za Beogarad
• Olga Đurišić-Parenta
• Vladeta Popović Pinecki, španski borac
• Juliška Salaj
• Kornelija Sende-Popović, španski borac
• Nadežda Purić, narodni heroj, član KPJ
• Stanislav Sremčević, narodni heroj, član Pokrainskog komiteta KPJ za Srbiju
• Đuro Strugar, narodni heroj, član Pokrainskog komiteta KPJ za Srbiju
• Mirko Tomić, narodni heroj, član Pokrainskog komitet KPJ za Srbiju
• Radmila Šnajder, član Rejonskog komiteta KPJ Beograda
• Josif Šćurla, član Mesnog komitet SKOJ-a Beograda

Galerija

• 
  Ulaz, delo arhitekte Bogdana Bogdanovića
• 
  Grob Srbijanke Bukumirović
• 
  Grob Miroslava Bukumirović
• 
  Grob Nenada Parente
• 
  Grob Đure Strugara
• 
  Grob Mirka Tomića

Literatura

• Darinka Lekić „Beograd grad za sva vremena“. „Nauka“, Beograd 1995. godina.