Anastas Bocarić

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Anastas Bocarić
Lični podaci
Datum rođenja(1864-01-01)1. januar 1864.
Mesto rođenjaBudva, Austrijsko carstvo
Datum smrti1944.(1944-Nedostaje neophodni parametar 1, mesec!-00) (80/80 god.)
Mesto smrtiPerast, Kraljevina Jugoslavija (dejure)
NDCG (defakto)

Anastas Bocarić (Budva, 1. januar 1864 — Perast, 1944) bio je srpski slikar.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Velika narodna skupština Srba, Bunjevaca i ostalih Slovena u Banatu, Bačkoj i Baranji, 1922 ili 1923.

Bocarić je rođen 1864. godine u Budvi,[1] u srpskoj trgovačkoj porodici koja vodi poreklo iz Tesalije u današnjoj Grčkoj. Prezime je u stvari poticalo „iz Albanije” gde su stari Bocarići (pre 250 godina) bili lončari, zanatlije za izradu posuđa od gline tzv. "bočari" ili "bocari".[2] Predak Anastasov - Marko Bocarić je u svoje vreme učestvovao u oslobođenju Grčke, pa su Grci voleli i svojatali i u 20. veku sve Bocariće.

Anastas kao dečak 14. godina je svojevoljno otišao od kuće, da bi pohađao umetničku akademiju u Atini. Učio je slikarstvo u Solunu (kratko) i Atini. Posle studija u Grčkoj, vratio se u zavičaj gde je postao dvorski slikar crnogorskog knjaza Nikole, na Cetinju. Posle svađe sa knjazom otišao je u Dalmaciju. Boravio je najpre u Zadru, pa Zagrebu, a od 1896. godine u Sarajevu i Mostaru. Tokom života srećemo ga i u Risnu, Veneciji, Istanbulu, Adis Abebi, Kairu, Skoplju, Solunu i Novom Sadu. Na poziv srpske vlade 1900. godine otišao je u Carigrad da osnuje srpsku školu, čiji je bio direktor. Iste godine u društvu sa najistaknutijim srpskim umetnicima izlaže na Svetskoj izložbi u Parizu. Pokazao je publici svoje poznato delo „Na razvalinama srpskog carstva”.[3] Kao direktor Balkanskog umetničkog zavoda u Solunu (koji je on osnovao 1908), Bocarić je osmislio i nacrtao 1909. godine grb afričke države Abisinije, koji je i pobedio na konkursu.[4] Anastas je uveo u slikarstvo, učeći ga crtanju i rođenog mlađeg brata kasnije takođe akademskog slikara Špiru.[5] I sin Anastasov - Sava je bio takođe umetnik, a slovio se za portretistu-skulptora koji je imao velikog uspeha u inostranstvu.[2]

Godine 1893. ikonopisac je radio ikone ikonostasa za pravoslavnu crkvu u malom mestu Plavšincu,[6] kod Koprivnice. Novi ugovor za crkveni posao sklapa 1894. godine sa crkvenom opštinom u mestu Blinji. Za ukrašavanje templa dobio je 2400 f. honorar. Bocarić je oktobra 1897. godine završio ikonostas u pravoslavnoj crkvi u Rogatici. Bilo je to na predlog Srba iz Dalmacije.[7] Sliku "Guslar na zboru" (ili pod imenom „Na razvalinama carstva srpskog”)[8] koju je uradio Bocarić, dao je napraviti i umnožiti u vidu kvalitetne reprodukcije oleografije, zagrebački trgovac Petar Nikolić 1901.[9] godine. Slikar je bio prijatelj kralja Petra I Karađorđevića, iz vremena kad još nije stupio na srpski prestol. Učestvuje Anastas na Prvoj jugoslovenskoj izložbi održanoj u Beogradu 1904. godine. Njegova slika "Četa Petra Mrkonjića" je i otkupljena za iznos od 11.815 dinara.[10] Godine 1907. umetnik živi u Skoplju, gde radi kao profesor "crtanja i lepog pisanja" u Srpskoj gimnaziji i Muškoj Učiteljskoj školi.[11] Tada nastaju njegova dela - reljefi sa tematikom iz nacionalne istorije: "Kako je srpski guslar oslijepio".[12] i "Onđe pade Orloviću Pavle". Prva navedene slika je bila izložena na Balkanskoj izložbi.

Poznati srpski kolekcionar i mecena, veleposednik Joca Vujić pozvao ga je kod sebe u Sentu. Tu je tokom maja-juna 1911. godine Bocarić slikao za domaćina. Umetnik je za potrebe Jozefovske opštine, radio po porudžbini portret Emila Talijana. Crkveni oci u Jozefovu su iskoristili prisustvo "poznatog umetnika"[1] da ga angažuju da okonča oslikavanje ikonostasa nakon 59 godina. Po ugovoru sklopljenom 4. juna 1912. godine Bocarić je trebalo da dopuni ikostas sa 12 novih ikona, kao i da izvrši popravke na još sedam. Slikar je posao završio već avgusta 1912. godine, kada je izvršena kolaudacija radova. U Novom Sadu je živeo i radio od 1911. godine, tu je kasnije predavao - bio "učitelj veština" u ženskoj Učiteljskoj školi (penzionisan 1932!),[13] a u sopstvenom slikarskom ateljeu, otvorio školu vajarstva i slikarstva. Akademija umetnosti u Beogradu je 1921. godine dala stručno mišljenje o njegovoj slici "Tragedija i slava Srbije". Bocarić se 1921. godine obraćao ministarstvu prosvete Kraljevine SHS sa molbom za prijem u red nastavnika. Odlikovan je 1924. godine Ordenom Sv. Save V reda, kao učitelj veština u novosadskoj ženskoj Preparandiji, gde je postavljen za privremenog 1923. godine. U mladosti je objavljivao i poeziju u „Nevenu“ i „Carigradskom glasniku“. Bocarić je budući svestran umetnik radio i fresko slike (1934). U Prnjavoru, u kosturnici podignutoj u porti crkve naslikao je tri velike freske sa potresnim prizorima verne rekonstrukcije strašnih zločina nad stanovništvom, od strane okupatora Mađara tokom avgusta 1914. godine. Mađarski vojnici su u Prnjavoru bajonetima izboli 17 žena i dece, koje su zatim žive zapalili u učionici tamošnje škole.[14]

Prvi je predstavnik građanskog slikarstva u Crnoj Gori, Hercegovinii i Bosni. Slikao je ikone na Cetinju, u Budvi, Prčnju i Spiču. Pored ikonostasa i ikona radio je portrete i istorijske kompozicije. Najbolji njegovi radovi nastali su devedesetih godina XIX veka (oko 1896): portreti arhimandrita Janićija Pamučine, pesnika J. Šantića i sarajevskog trgovca Pešuta, zatim „Portret trgovca Ivaniševića“, "Portret kralja Aleksadra I Karađorđevića" (1924). Njegovo delo je uglavnom vezano za akademski realizam, portrete je uglavnom radio prema fotografijama.

Izlagao je radove u Pragu, Varšavi, Bratislavi, Rigi, Sofiji, Bukureštu, Berlinu, Talinu i Budimpešti. Njegova dela se nalaze u stalnoj postavci u Umjetničkoj galeriji u Sarajevu i njenoj ekspozituri u Banjaluci.

Autor je prvog grba Etiopije.[15]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b "Glasnik muzeja Banata", Pančevo, 13/14, 2009. godine
  2. ^ a b "Vreme", Beograd 14. mart 1929. godine
  3. ^ "Enciklopedija Novog Sada", Novi Sad 1995. godine
  4. ^ "Politika", Beograd 1909. godine
  5. ^ "Srpski sion", Karlovci 1902. godine
  6. ^ "Srpski sion", Karlovci 1895. godine
  7. ^ "Bosansko-hercegovački istočnik", Sarajevo 1897. godine
  8. ^ "Nova iskra", Beograd 1901. godine
  9. ^ "Školski list", Sombor 1901. godine
  10. ^ "Srđ", Dubrovnik 1904. godine
  11. ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1907. godine
  12. ^ "Srđ", Dubrovnik 1907. godine
  13. ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1932. godine
  14. ^ "Vreme", Beograd 1934. godine
  15. ^ Da li znate - Anastas Bocarić je autor etiopskog grba (25. mart 2013)

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Анастас_Боцарић&oldid=26245788”