Ang Li

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Ang Li
Ang Li 2009. godine, MOSTRA
Lični podaci
Puno imeAng Li
Datum rođenja(1954-10-23)23. oktobar 1954. (69 god.)
Mesto rođenjaKaoku, Pingtung, Tajvan
Porodica
SupružnikDžejn Lin (1983. do danas)
Veza do IMDb-a

Ang Li (kin: 李安; Kaoku, 23. oktobar 1954) američki je reditelj, producent i scenarista tajvanskog porekla.[1][2] Režirao je žanrovski veoma različite filmove: Eat Drink Man Woman (1994), Razum i osećajnost (1995), Pritajeni tigar, skriveni zmaj (2000), Hulk (2003), kao i film Planina Broukbek (2005), za koji je dobio Oskara za najboljeg reditelja. Liovo delo je poznato po svom emocionalnom naboju, za koji kritičari smatraju da je odgovoran za njegov uspeh u ublažavanju kulturnih barijera i postizanju međunarodnog priznanja.[3][4][5][6][7][8]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Detinjstvo i školovanje[uredi | uredi izvor]

„formiranje jedinke određuje njenu percepciju sveta, naročito stvarima koje se događaju pre 20. godine osobe,” te pošto on nije otišao u SAD dok nije imao 23 godine, „šta god da radim, šta god da apsorbujem izvan [Tajvana], moja priroda ostaje veoma tajvanska ... Ja sam u osnovi odrastao ovde, pomešan sa mnogim drugim stvarima. Tajvan je takav. Gde god da snimam svoj film, to tajvanski je film”.

-Ang Li, govori o svojoj privrženosti Tajvanu. Sabina Čeng & Lilijan Vu, 1. oktobar 2016[9]

Lijevi roditelji su živeli u Kini sve do izbijanja Kineskog građanskog rata 1949. godine, kada beže u Pingtung, poljoprivredni region u jugoistočnom delu Tajvana.[10][11] Lijev otac dobio je mesto direktora osnovne škole u Kaokou, pa je Li od malih nogu bio prinuđen da uči kaligrafiju i čita kineske klasike. On je želeo da Li bude profesor, a ovog je sve više privlačila filmska umetnost, pa 1979. odlazi na studije drame u Ilinois. Nakon završetka fakulteta ženi se sa Džejn Lin, koja je radeći kao molekularni biolog, izdržavala porodicu sve do Lijevog filma Razum i osećajnost (1995), kada se on konačno probija u Holivud.

Prvi filmovi[uredi | uredi izvor]

Ang Li je relativno kasno počeo da se aktivno bavi režiranjem filmova. Svoj prvi film Pushing Hands, koji je bio bioskopski hit na Tajvanu, snimio je 1992. godine. Nakon toga dolaze filmovi The Wedding Banquet (1993) i Eat Drink Man Woman (1994), za koje dobija po jednu nominaciju za Oskar i Zlatni globus. Filmom Razum i osećajnost (1995), sa Hju Grantom i Kejt Vinslet u glavnim ulogama, počinje njegov uspon među filmske zvezde. Taj film je imao čak sedam nominacija za Oskar, a osvojio je jedino Oskar za najbolji adaptirani scenario. Tu su još i tri BAFTA nagrade, kao i Zlatni globus za najbolji film.

Godine 1997. snima film The Ice Storm, a 1999. ratnu dramu Ride with the Devil. Ponovo privlači pažnju kritike 2000. godine, filmom Pritajeni tigar, skriveni zmaj. Za ovaj akcioni triler dobija čak četiri Oskara, od kojih je jedan i Oskar za najbolji strani film. Pored nagrada Američke filmske akademije, dobio je još i 14 nominacija za BAFTA nagrade (od kojih je dobio četiri), kao i tri nominacije za Zlatni globus (dobio dva).

Filmovi The Hire i Hulk, koje proizvodi 2002. odnosno 2003. godine, nisu dobili pozitivne kritike, iako su bili blokbasteri, naročito film Hulk, koji je širom sveta zaradio više od 250 miliona dolara. Nakon ovakvih uspeha, Ang Li namerava da se povuče na neko vreme, ali ga otac ubeđuje da nastavi sa snimanjem. Najveći uspeh tek sledi...

„Planina Broukbek“[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Planina Broukbek

Godine 2004. Li odlučuje da ekranizuje Pulicerom nagrađen roman Planina Broukbek od Eni Prul. Iako za film nije izdvojena velika suma novca, intenzivno je medijski praćen i pre nego što je premijerno prikazan. Zbog kontarverzne teme o ljubavi između dva muškarca, Planina Broukbek, sa Hitom Ledžerom i Džejkom Džilenholom u glavnim ulogama, postaje kulturni fenomen i blokbaster. To je najnagrađivaniji film 2005. godine (dobio je 71 nagradu). Između mnogih nagrada i priznanja širom sveta, izdvaja se nekoliko Zlatnih globusa, BAFTA nagrada, Zlatni lav na Filmskom festivalu u Veneciji i čak osam nominacija za Oskara, od kojih su dve bile Oskar za najbolji film i Oskar za najboljeg reditelja. Najbolji film te godine je bila drama Fatalna nesreća, ali je Li dobio Oskar za najboljeg reditelja. Time je postao prva osoba iz Azije i prva obojena osoba koja je dobila ovu nagradu.

Godine 2007. snimio je ratnu dramu Lust, Caution, smeštenu u vreme Drugog svetskog rata, za koju dobija drugog „Zlatnog lava“, a dve godine kasnije izlazi film Taking Woodstock, komedija koja je premijerno prikazana na Kanskom festivalu 2010. godine.

Privatni život[uredi | uredi izvor]

Li živi u Larčmontu, u okrugu Vestčester u Njujorku, sa suprugom Džejn Lin koja je mikrobiolog po zanimanju, a za koju se oženio 1983. godine. Oni imaju dva sina, Hana (rođenog 1984. godine) i Mejsona (rođen 1990. godine).[12] Li se ponekad opisuje kao naturalizovani američki građanin,[13][14] mada on kaže da je zapravo stalni rezident u Sjedinjenim Državama.[15][16] Li je izjavio da pripada taoizmu i stoga veruje u Budu.[17]

Filmografija[uredi | uredi izvor]

Li je bio uključen u proces snimanja filmova u različitim kapacitetima, iako je vrhunac njegove karijere i nasleđa njegov rediteljski rad. Slede Lijeve različite zasluge.

Godina Naslov Režiser Producent Pisac
1991 Pushing Hands Da Ne Da
1993 The Wedding Banquet Da Ne Da
1994 Eat Drink Man Woman Da Ne Da
1995 Siao Yu Ne Da Da
Razum i osećajnost Da Ne Ne
1997 The Ice Storm Da Ne Ne
1999 Ride with the Devil Da Ne Ne
2000 Pritajeni tigar, skriveni zmaj Da Da Ne
2003 Hulk Da Ne Ne
2005 Planina Broukbek Da Ne Ne
2007 Lust, Caution Da Da Ne
2009 Taking Woodstock Da Da Ne
2012 Life of Pi Da Da Ne
2016 Billy Lynn's Long Halftime Walk Da Da Ne
2019 Gemini Man Da Ne Ne

Li je takođe režirao reklamu Chosen (2001).

Glumačke zasluge

Godina Naslov Uloga Napomene
1993 The Wedding Banquet Svadbeni gost Cameo
1998 The Candidate Hsu Giu Đingov drug iz detinjstva
2007 Hollywood Chinese On sam Dokumentarni film

Nagrade i počasti[uredi | uredi izvor]

Godina Film Oskar BAFTA Zlatni globus
Nominacije Osvojeno Nominacije Osvojeno Nominacije Osvojeno
1992 Pushing Hands
1993 The Wedding Banquet
1
1
1994 Eat Drink Man Woman
1
1
1
1995 Razum i osećajnost
7
1
12
3
6
2
1997 The Ice Storm
2
1
1
1999 Ride with the Devil
2000 Pritajeni tigar, skriveni zmaj
10
4
14
4
3
2
2002 The Hire
2003 Hulk
2005 Planina Broukbek
8
3
9
4
7
4
2007 Lust, Caution
2
1
2009 Taking Woodstock

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Williams, Sarah (20. 2. 2013). „'Life of Pi's Ang Lee Conquers Anti-Asian Bias”. Voice of America. Pristupljeno 20. 2. 2013. „Like many Asian-Americans in Hollywood's film industry, Chinese-born American film director Ang Lee struggled for acceptance early in his career.” 
  2. ^ Corliss, Richard (20. 11. 2012). „Ang Lee’s Life of Pi: Storm and Fang, Water and Wonder”. Time. Pristupljeno 20. 11. 2012. „The Chinese-born American director mastered the nuances of 19th-century English manners in Sense and Sensibility, set martial-artist adversaries to dancing on tree tops in Crouching Tiger, Hidden Dragon and sold the mainstream audience on the love story of two cowboys in Brokeback Mountain.” 
  3. ^ „Life of Pi - film that transcends global emotions”. indiatimes.com. 27. 9. 2012. Arhivirano iz originala 13. 11. 2013. g. Pristupljeno 27. 9. 2012. 
  4. ^ „Speaking a Universal Language: Director Ang Lee”. gotoread.com. Arhivirano iz originala 5. 5. 2015. g. Pristupljeno 18. 2. 2008. 
  5. ^ „Ang Lee and His Thoughts”. asian-nation.org. 28. 12. 2005. Pristupljeno 28. 12. 2005. 
  6. ^ Phippen, Richard (18. 11. 2008). „Ang Lee's Hulk - FOR (& Against)”. sky.com. Arhivirano iz originala 3. 12. 2013. g. Pristupljeno 18. 11. 2008. 
  7. ^ „The Western look Ang Lee: everywhere, nor sets traces”. best-news.us. 12. 3. 2013. Arhivirano iz originala 5. 11. 2013. g. Pristupljeno 12. 3. 2013. 
  8. ^ „Kevin Kline, Ang Lee, and Sigourney Weaver on "The Ice Storm"”. filmscouts.com. 4. 6. 2010. Arhivirano iz originala 25. 2. 2010. g. Pristupljeno 4. 6. 2010. 
  9. ^ Sabine, Cheng; Lilian, Wu (1. 10. 2016). „Ang Lee speaks of his attachment to Taiwan”. Focus Taiwan. 
  10. ^ Ho Yi. Family and friends praise Ang Lee's quiet dedication. Taipei Times. 7 March 2006.
  11. ^ Lipworth, Elaine (26. 4. 2013). „Ang Lee: My family values”. The Guardian (na jeziku: engleski). ISSN 0261-3077. Pristupljeno 1. 10. 2016. 
  12. ^ Frey, Jennifer (25. 11. 2007). „A Chicken Coop, but No Tigers”. The New York Times. Pristupljeno 25. 4. 2010. 
  13. ^ Abramowitz, Rachel (27. 8. 2009). „Ang Lee, hippie?”. Los Angeles Times. 
  14. ^ „Ang Lee 'very satisfied' new film shown in entirety”. The China Post. Arhivirano iz originala 21. 2. 2012. g. 
  15. ^ „戰爭人性與電影科技 李安：視覺對我是信仰 [Humanity during War and Film Technologies: Interview of Ang Lee]”. 中天的夢想驛站 (na jeziku: Chinese). 12. 11. 2016. Korisna informacija se nalazi na: 23:20. CtiTV. „我很想跟他們講其實我也沒有入美國籍，我拿的還是綠卡。(I want to tell them that I am not naturalized. I still hold the green card.)” 
  16. ^ Dilley 2014, str. 29
  17. ^ Ebert, Roger (17. 11. 2012). „Ang Lee: Of water and Pi - Interviews”. Roger Ebert. Pristupljeno 20. 2. 2019. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Ang Li na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Анг_Ли&oldid=27556794”