Anomalije spoljašnjeg uva
| Anomalije spoljašnjeg uva | |
|---|---|
 | |
| Klasifikacija i spoljašnji resursi | |
| MKB-10 | Q16.0, Q17.0, Q18.0 |
Anomalije spoljašnjeg uva ili urođene mane spoljašnjeg uva (lat. Malformationes auris externa) su poremećaji u veličini, obliku ili položaju ušnih školjki, njihovom potpunom nedostatku, pristustvu fistula (patoloških komunikacija) na usnoj školjki, i suženja ili zatvorenosti spoljašenjeg ušnog kanala. Čovekovo uva koje je gotovo stalno nepomično i sa bočnih strana glave, ponekad prekriveno dugom kosom veoma malo upada u oči posmatrača, za razliku od ostali delova lica koji su znatno upadljiviji zbog delovanja mimične strukture kod govora i različitih afekata. Jedino kad ona nedostaje ili je abnormalno velika ili mala ili kad je abnormalno položena onda upada u oči. U tom smislu nepravilni izgled nedostatak ili položaj uva na glavi ima i sa estetskog gledišta veliko značenje, što kod osobe urođenom manom spoljašnjeg uva može izazvati brojne emotivne probleme.
Anatomija spoljašnjeg uva[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje uvo sastoji se iz ušne školjke i spoljašnjeg slušnog hodnika. Njihov je zadatak prikupljanje i provođenje zvučnih talasa iz spoljnje sredine do bubne opne, koja se nalazi na dnu spoljašnjeg slušnog hodnika.
- Ušna školjka
Kao što joj i ime kaže (aurikula), ima oblika školjke sa nekoliko nabora koje daje hrskavicavim podloga, preko čijeg perihondrijuma je koža direktno srasla. U humanoj medicini ona ima više estetski nego funkcionalni značaj, jer i njeno potpuno odsustvo bitno ne utiče na sluh.
- Spoljašnji slušni hodnik
Je lako savijena cev dužine oko 35 mm, najčešće ovalnog preseka prečnika 5 do 10 mm. Ona je u obliku trube proširene i na ulazu i neposredno pre bubne opne sa suženjem na prelazu njegove prednje i unutrašnje trećine (istmus). Spoljnji deo mu je hrskavičavo-membranozan i može povlačenjem gore i unazad de se pomeri u odnosu na unutrašnji koštani deo i tako ceo hodnik ispravi, što je od značaja pri otoskopskom pregledu.
U funkcionalnom smislu svi delovi spoljašnjeg uva služe da što bolje sprovedu zvučne talase preko bubne opne do srednjeg uva. Ako se zbog određenih anomalija na spoljašnjem uvu zvučnim talasima zatvori pristup do bubne opne, to ne dovodi do potpune gluvoće, već samo do teške nagluvosti, jer zvučni talasi i uz pomoć vibracija lobanjskih kostiju dospevaju do lavirinta (kraniotimpanalno sprovođenje zvuka).
Embrionalni razvoj i anomalije spoljašnjeg uva[uredi | uredi izvor]
Razvoj ušne školjke počinje na početku drugog meseca fetalnog života, kada se u najproksimalnijem delu pojavljuju prve škržne brazde - male krvžice (lat. coliculi auriculares), od kojih se tri nalaze na mandibularnom, a tri na hiodinom luku. One rastu nejednakom brzinom. I dok neke ostaju gotovo nepromenjene, kao npr. one iz kojih se razvijaju tragus, antitragus, i lobulus ušne školjke, druge rastu u debljinu i širinu, stvarajući nabore ušne školjke. Potpuno razvijena uška može se uporediti sa duguljastom školjkom, koja je u osoba bele rase otprilike ovalna, dok je kod osoba crne rase okrugla ili četvrtasta.
Zbog nedovoljnog rasta ili nepravilnog i nepotpunog srastanja pojedinih pomenutih kvržica mogu nastati razni deformiteti ušne školjke, koji se dela u tri velike grupe.
- Deformiteti razvoja (per defectum)
U ovoj grupi deformiteta pojedini delovi ušne školjke se nisu dovoljno razvili, ili nisu međusobno srasli, ili se nisu uopšte razvili. Po ovom principu nastaje mikrotija, retka kompletna anotija, prirodne stenoze meatusa i fistule.
- Deformiteti neharmoničnog rasta (per excessum)
U ovoj grupe deformiteta prisutan je previše intetnzivan i neharmoničan rast pojedinih sastavnih delova ušne školjke, Tko nastaju makrotije nesrazmerno veliki pojedini delovi ušne školjke, najčešće lobulusa ili aurikularnog apendiksa.
- Deformiteti položaja (per positionem)
Kod treće grupe deformiteta radi se o abnormalnom položaju ušne školjke, preniskom, previsokom ili previše odvojenom položaju T spadaju ptoza ušne školjke, otapostaza, kriptotija itd.
Značaj[uredi | uredi izvor]
Značaj urođenih anomalija spoljašnjeg uva ogleda se u estetskim i funkcionalnim nedostacima. Estetski nedostaci mogu pričinjavati deci velike emocionalne probleme, zbog različitog izgleda od svojih vršnjaka. Iako je najveći broj ovih anomalija bez funkcionalnih ispada, ipak one mogu kod pojedinih osoba izazvati teška funkcionalna pštećenja po tipu nagluvosti i gluvoće.
Epidemiologija[uredi | uredi izvor]
Na globalnom nivou podaci o incidenciji pokazuju da se deformiteti uva, u nekom obliku javljaju otprilike na svakih 100 novorođenčadi.
Mikrotija (mala ušna školjka) javlja se na svakih 300 novorođenčadi godišnje.
Etiopatogeneza[uredi | uredi izvor]
Uzrok nastanka anomalija spoljašnjeg uva može biti:
- infekcija tokom trudnoće,
- vaskulrani incidenti,
- loše prezentacija ploda tokom trudnoće,
Pored navedenih činilaca urođene anomalije spoljašnjeg uva mogu nastati i okviru brojnih sindroma, kao i udruženi sa anomalija kostiju i struktura lica, vilice, lobanje, srednjeg i unutršnjeg uva i brojnih unutrašnjih organa.
Urođene anomalije spoljašnjeg uva se mogu bili jednostrane ili obostrane.
Izraženost anomalija spoljašnjeg uva umnogome zavisi od momenta kada je uzročna noksa delovala na embriogenezu. Zato se u kliničkoj praksi može sresti samo manji ili veći poremećaj razvoja ušne školjke ili spoljnjeg ušnog kanala. Ponekad dolazi do poremećaja razvoja oba ova dela, ili je promena udružena i sa anomalijama srednjeg uva.
Anomalije spoljašnjeg uva iako najčešće dovode do kozmetičkog nedostatka, one su ponekad praćene i funkcionalnim poremećajima (oštećenjem sluha).
Vrste anomalija[uredi | uredi izvor]
Sporedna školjka uva[uredi | uredi izvor]
Sporedna školjka uva (lat. Auricula accessoria) kao urođeni poremećaj u razvoju spoljašnjeg uva može da se ispolji kao:
- lat. Lobulus supernumerarius
- lat. Appendix sive supplementum praeauriculare
- lat. Auris supernumeraria
- lat. Polyotia
- lat. Tragus accessorius
Otapostaza[uredi | uredi izvor]
Otapostaza ili klempavost ušiju (lat. Otapostasis) je urođenih anomalija u kojoj je ušna školjka znatno isturenija od spoljašnjeg zida mastodnog mastavka slepoočne kosti.[1] Ova mana, koja se češće javlja obostrano, dovodi do estetskih poremećaja koji se mogu hirurški korigovati.
Makrotija[uredi | uredi izvor]
Makrotija ili veliko uvo (lat. Macrotia) je kongenitalne hiperplazije koja se karakteriše izuzetno velikom ušnom školjkom sa slabije ili jače izraženim deformitetima pojedinih anatomskih delova školjke.[2] Uspešno se leči plastično-hirurškim zahvatima, koji mogu ušnoj školjci dati pravilnu veličinu i oblik.[3][4]
Mikrotija[uredi | uredi izvor]
Mikrotija ili malo uvo (lat. Microtia) je kongenitalne hipoplazije koja se karakteriše izuzetno malom ušnom školjkom sa slabije ili jače izraženim deformitetima pojedinih anatomskih delova školjke.
Javlja se u jednom slučaju na 8.000—10.000 živorođene dece godišnje. Jednostrana mikrotija često utiče i na desno uvo.
Anotija[uredi | uredi izvor]
Anotija je potpuni nedostatak ušne školjke. Poremećaj je najčešće udružen sa atrezijom spoljašnjeg ušnog kanala kao i sa poremećajima razvoja srednjeg uva.
Nedostatak, začepljenost i suženje spoljašnjeg kanala uva[uredi | uredi izvor]
Nedostatak, začepljenost i suženje spoljnjeg kanala uva (lat. Agenesia, atresia et strictura meatus acustici externi) jedna je od urođenih anamalija spoljašnjeg uva koja se karakteriše izostankom stvaranja kanala. U ovoj anomaliji spoljašnji ušni kanal je nerazvijen i slepo se zatvara.
Anomalija može biti izolovana ili udružena sa anomalijama ušne školjke i srednjeg uva. Začepljenost ili suženje ušnog kanala može da se odnosi samo na njegoov hrskavični deo i tada se hirurškim putem sa uspehom uklanja a sluh poboljšava
Uvo na pogrešnom mestu[uredi | uredi izvor]
Aurikularna distopija ili uvo na pogrešnom mestu je anomalija spoljašnjeg uva u kojoj se ušna školjka razvija na mestu gde ne bi tebalo da bude (nisko ili visoko postavljane ušna školjka, ili ušna školjka na delu obraza.
Fistula i cista ispred školjke uva[uredi | uredi izvor]
Nastaju zbog malformacija prvog branhijalnog useka usled poremećaja spajanja kvržica ušne školjke ili škržnih lukova, na mestu gde heliks ponire u kožu lica.[5] Karakterišu se fistuloznim kanalom različite dužine i otvorom najčešće u predelu ušne školjke. Kanali fistula u pojedinim slučajevima mogu biti duboki nekoliko santimetara ili se slepo završavaju.[6][7]
Ove anomalije ponekad vlaže, i izazivaju ekcemetozne promene na okolnoj koži ili apscediraju (zagnojavaju).[8]
- Oblici
Fistula i cista ispred školjke uva (lat. Fistula et cystis praeauricularis) može se javiti u sledeća tri oblika, kao:
- Vratnoušna fistula (lat. Fistula cervicoauricularis)
- Urođena fistula ušne školjke (lat. Fistula auriculae congenita)
- Pretragusna fistula i cista (lat. Fistula et cystis praetragalis).[6]
Apendiksi ušne školjke[uredi | uredi izvor]
Apendiksi (lat. Appendices auriculares) su okruglaste formacije smeštene najčešće ispred ušne školjke, nešto ređe iza ili na samoj ušnoj školjci. Mogu biti samo na jednom uvu ili naoba, a obično su višestruke. Ponekad se dijagnostikuju sa udruženim anomalije kao što su deformacija ušne školjke i/ili Fistula i cista ispred školjke uva.
Dijagnoza[uredi | uredi izvor]
Dijagnoza urođenih anomaija spoljašnjeg uva postavlja se na osnovu:[9]
- Anamneza
- Kliničke slike
- Otorinolaringološkog pregleda.[10]
Kod udruženih anomalija lobanje i nekih unutrašnjih organa, sa anomaija spoljašnjeg uva, u dijagnostici poremećaja može se uraditi genetsko, metaboličko i ispitivanje kariotipa.[11]
Terapija[uredi | uredi izvor]
Lečenje urođenih anomaija spoljašnjeg uva je isključivo hirurško ili protetičko. U tom smislu lečenje je u domenu rekonstruktivnog hirurga, ili protetičara koji ima zadatak da napravi epiteze (protezu od plastične mase), koja najćešće daja odlične rezultate i deluju prirodno.[12]
Ponekada je potreban i veći broj internvencija kako bi se postogli zadovoljvajući rezultati u izgledu ušne školjke i funkcionisanju spoljašnjeg ušnog kanala.
Lečenje fistula spoljašnjeg uva zasnovano je na hirurškom odstranjenju fistule.[13][8]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Prominent ears”. Patient.info. Pristupljeno 2. 12. 2012.
- ^ „Macrotia Definition U: Macrotia Ear Surgery”. Dr. David A Bray, Jr is serving the South Bay Los Angeles, 2017. Pristupljeno 18. 1. 2017.
- ^ Loeb R: Reduction of the hypertrophic lobe. Rev Lat Am Cir Plast9:186, 1965
- ^ McCoy FJ (1973). „Macrotia”. Ur.: Master FW; Lewis JR. Symposium on Aesthetic Surgery of the nose, ears and chin. St. Louis: CV Mosby Co. str. 160.
- ^ Yeo SW, Jun BC, Park SN, Lee JH, Song CE, Chang KH, et al. The preauricular sinus: factors contributing to recurrence after surgery. Am J Otolaryngol. 2006;27:396–400. [PubMed] [Google Scholar]
- ^ a b Scheinfeld NS, Silverberg NB, Weinberg JM, Nozad V. The preauricular sinus: a review of its clinical presentation, treatment, and associations. Pediatr Dermatol. 2004;21:191–196. [PubMed] [Google Scholar]
- ^ Cho YB, Baik J, Cho Y, Lim HJ, Na AS. Clinical study on surgery of infected congenital preauricular fistula. Korean J Audiol. 1998;2:177–180. [Google Scholar]
- ^ a b Prasad S, Grundfast K, Milmoe G. Management of congenital preauricular pit and sinus tract in children. Laryngoscope. 1990;100:320–321. [PubMed] [Google Scholar]
- ^ Babić, B.B. (2003) Dijagnostika oštećenja sluha. Acta clinica, vol. 3, br. 2, str. 75-85
- ^ Babić, B. (2004) Audiovestibulološka dijagnostika kod kongenitalnih malformacija uva. u: XLIII Otorinolaringološka nedelja srpskog lekarskog društva sa Internacionalnim učešćem, Novembar, Beograd, 29-35
- ^ Ribarić-Jankes, K., Babić, B. (1994) Audiološki dijagnostički postupci u pripremi uva za operaciju. Acta otorinolaryngologica Serbica, 1:25-8
- ^ Hinderer UT: Cirugía Plástica de las deformidades de la oreja. Abstract Book (Film) III Congreso Nacional de Cirugía Plática. Valencia, 1972
- ^ Lassus C: Another technique for the reduction of the earlobe. Aesth Plast Surg6:43, 1982
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
 | Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja). |
