Artemiza Hristić
Artemiza Joanidis Hristić | |
|---|---|
 Artemiza Hristić | |
| Mesto rođenja | Carigrad |
| Mesto smrti | Carigrad |
Artemiza Hristić bila je ljubavnica kralja Milana Obrenovića sa kojim je imala vanbračnog sina Đorđa.
Život[uredi | uredi izvor]
Rođena je u imućnoj porodici Joanidis (ili Joanidu). Grkinja po poreklu i ćerka grčkog trgovca i snabdevača dvora u Beogradu[1], bila je udata za Milana Hristića, sekretara poslanstva Kraljevine Srbije u Carigradu. Hristić je bio inače i sin Filipa Hristića koji je u vreme kneza Miloša i kneza Mihaila bio predsednik vlade Srbije, ministar inostranih dela, ministar prosvete, guverner Narodne banke i ambasador Srbije u Carigradu, Beču, Berlinu i Londonu. Imali su dve kćeri i jednog sina.[2][3]
Susret sa kraljem Milanom[uredi | uredi izvor]
Dok joj je muž boravio kao diplomata u Carigradu, Artemiza je živela u porodičnoj kući u Beogradu u ulici Kneza Mihaila br. 46. Na tom mestu se danas nalazi knjižara „Dereta”. Artemizu je u to vreme zapazio kralj Milan viđajući je na balovima i prijemima koje su priređivale ugledne beogradske porodice. Pored toga, Artemiza je određen period provela na dvoru kao dama kraljice Natalije. Takođe, sa ciljem da što više vremena provodi sa njom, kralj je njenog muža imenovao za ličnog sekretara.[1] Ubrzo je među njima planula ljubav i kralj je posećivao Artemizu tajno, duboko u noć, potpuno pokriven kapuljačom, tako da niko nije mogao da ga prepozna. To nije dugo ostala tajna. Godine 1888. razveo se od kraljice Natalije iz želje da se oženi Artemizom koja ipak nije tek tako mogla da dobije razvod.[1] Napustivši Beograd, sledeće godine u Carigradu kralju je rodila vanbračnog sina Đorđa.[4] Svetska štampa je brujala o sablažnjivom ponašanju kralja u ostavci koji se sa njom i detetom potom nastanio u Parizu pod imenom grof od Takova. Kralj Milan nikad nije priznao Đorđa kao sina niti kao mogućeg naslednika iz razloga što je u to vreme kralj Aleksandar još bio živ i očekivalo se da će imati naslednike. Međutim, u mnogobrojnim pismima koje je pisao Artemizi nedvosmisleno ga priznaje za sina nazivajući ga „našim čedom” i „našim milim sinom”.[2][3]
Kralj Milan i Artemiza su sa sinom živeli zajedno u Parizu sve do 1894. godine kada su se definitivno razišli, a ona se vratila roditeljima u Carigrad.
Pesnik Vojislav Ilić je čak uhapšen zato što su se u njegovoj pesmi Maskenbal na Rudniku prepoznali kralj Milan (načelnik) i Artemiza (žena prerušena u policajca). Napisao je još jednu pesmu na tu temu – Ljubavna priča o donu Nunecu i dona Klari.
Predmeti u muzejskoj zbirci[uredi | uredi izvor]
U okviru stalne postavke pod nazivom „Pokloni i otkupi – vreme dinastije Obrenović” u Muzeju rudničko-takovskog kraja u Gornjem Milanovcu izloženi su eksponati koji su pripadali Artemizi Hristić. Nakon napuštanja Beograda, Artemizin muž Milan odrekao se njihovog zajedničkog pokućstva čime je luksuzan porcelanski servis stigao u ruke njegove mlađe sestre Draginje. Reč je o servisu za ručavanje od kvalitetnog češkog porcelana. Predviđen za dvanaest osoba, izgrađen je u Grofovsko–Turingijskoj radionici, najverovatnije tokom druge polovine 19. veka. Osobito vredan i kvalitetno načinjen, ovaj servis se posebno izdvaja u sklopu zbirke milanovačke muzejske ustanove.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Marušić, Aleksandar (27. 10. 2019). „Servis za ručavanje Artemize Hristić”. Muzej rudničko-takovskog kraja. Pristupljeno 9. 6. 2021.
- ^ a b Nasledstvo umesto krune
- ^ a b „Žene srpskih vladara”. Arhivirano iz originala 03. 12. 2013. g. Pristupljeno 27. 11. 2013.
- ^ Poslednji Obrenović
