Auto-put smrti
Auto-put smrti se odnosi na put između Kuvajta i Basre na kom je povlačeća iračka vojska napadnuta od strane američkih aviona tokom Zalivskog rata, u noći između 26 i 27. februara 1991. Zapadni novinski izveštaji nazivaju put Auto-put 80 i on ide od Kuvajt Sitija do pograničnih mesta Abdali (Kuvajt) i Safvan (Irak), a onda do Basre. Put je popravljen tokom kasnih devedesetih i korišćen je u početnoj fazi izvazije Iraka iz 2003.[1]
Napadi su se odvili na dva različita mesta: na 1.400 vozila na glavnom putu severno od Al Džahre i na oko još 400 na obalskom putu ka Basri. Prvu su činili uglavnom civilna vozila, a drugu pretežno vojna. [2]Kada su ga posetili novinari, prva kolona je bila duga neprekidna linija oštećenih i napuštenih vozila. Na drugom putu, vozila su uništavana na mnogo širem području u manjim grupama.
Kontroverze[uredi | uredi izvor]
Napad zbog kojih je put po zlu čuven je postao stvar kontroverze, sa nekim komentarima koji tvrde da je upotreba sile bila preterana, da su se iračke snage povlačile i da je kolona uključivala mnogo izbeglica. Iako nijedan reporter nije bio prisutan tokom akcije, a medijski izveštaji se nisu pojavili skoro mesec dana, fotografije snimljene kasnije su pokazale dramatične scene spaljenih ili uništenih vozila. Grupe za zaštitu ljudskih prava su označile događaj kao ratni zločin velikog intenziteta – namerno bombardovanje gde su bežeći irački vojnici bili zaglavljeni u pomahnitaloj saobraćajnoj gužvi. SAD su navodile da je samo nekoliko iračkih vojnika pronađeno u olupinama.[3]
Druge analize su predložile broj mrtvih od najmanje 800-1000, ali su odbačene cifre spominjale čak 10.000 mrtvih.
Istorijske paralele[uredi | uredi izvor]
Napad je preslikao događaj iz Drugog svetskog rata tokom borbi u Normandiji. Nemačka pešadija, vozila i tenkovi su bili zatvoreni u džepu kod Faleza od strane saveznika. Dok su pokušavali da se povuku, savezničko vazduhoplovstvo je bombardovalo zaglavljene vojnike. Povlačenje se pretvorilo u bekstvo duž onoga što su Nemci zvali ”put smrti” između sela Šamboa, Sen Lamber, Trun i Tornai-sur-Dive.[4]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Autocesta smrti: Zločin koji se na njoj dogodio sve je zgrozio”. www.24sata.hr (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 14. 4. 2020.
- ^ „'Highway of Death'”. Atlas Obscura (na jeziku: engleski). Pristupljeno 14. 4. 2020.
- ^ Chediac, Joyce (4. 12. 2018). „George H.W. Bush’s complicity in the 1991 “Highway of Death”...”. Liberation News (na jeziku: engleski). Pristupljeno 14. 4. 2020.
- ^ „XVIII AIRBORNE CORPS CHRONOLOGY (March 1991)”. history.army.mil (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 22. 12. 2019. g. Pristupljeno 14. 4. 2020.