Aljova česma u Užicu
| Aljova česma | |
|---|---|
 Aljova česma | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Užice |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1900. |
| Tip kulturnog dobra | Spomen - česma |
| www | |
Aljova česma se nalazi u Užicu na Trgu Svetog Save, ispred Crkve Svetog Đorđa. Česmu je podigao Aleksa – Aljo Popović u spomen svom bratu, proti Gavrilu Popoviću.
Izgradnja[uredi | uredi izvor]
Spomen - česma je podignuta po planu Dimitrija Miloševića, inženjera iz Kragujevca, a izgradili su je majstori – kamenoresci: Karlo Kazanova i Pavle Kostka. Kamen za izgradnju česme je dopremljen iz okoline Užica. Krst, koji se nalazi na vrhu ovog objekta, je projektovao vajar Branko Tijanić, a izliven je u fabrici Valjaonice u Karanu. Česmu je uredila i namestila krst radionica Preduzeća za obradu kamena, "Beton - komerc". Sve su ovo dobri ljudi uradili bez naknade.[1] Svečano otkrivanje spomenika obavljeno je 18. juna 1900. godine u 9 sati i 30 minuta. 1945. godine krst je skinut sa česme, a vraćen je 1992. godine. Zapis o izgradnji spomen-česme se nalazi na Zavičajnom odeljenju Narodne biblioteke Užice.
Česma je obnovljena 2022. godine.[2]
Izgled spomenika[uredi | uredi izvor]
Telo česme je piramidalnog oblika. Od osnove na oko 1,30 cm ističe voda iz lavlje čeljusti isklesane od istog kamena. Do 1970. godine tekla je izvorska voda, a danas je iz gradskog vodovoda.[1]
Raspored natpisa na česmi[uredi | uredi izvor]
Istočna strana česme[uredi | uredi izvor]
Na istočnoj strani česme nalazi se natpis:
UŽICE
1900 g.
pod vladom
ALEKSANDRA I
Gospodara i Kralja Srbije
Severna strana česme[uredi | uredi izvor]
Sa severne strane nalazi se natpis:
ALEKSA Đ. POPOVIĆ
advokat
svome bratu
Zapadna strana česme[uredi | uredi izvor]
Sa zapadne strane nalazi se natpis:
GAVRILU Đ. POPOVIĆU,
biv. proti užičkom
1823 + 1881.
Južna strana česme[uredi | uredi izvor]
Sa južne strane nalazi se natpis:
I UŽIČANIMA
da se sećaju svog dobrog
prote Gavrila.
Aljova česma - skromna svečanost[uredi | uredi izvor]
"Juna 18-og objavljena je u našem gradu skromna svečanost. Uvaženi građanin i poslanik grada Užica, g. Aleksa Đ. Popović, pravobranilac, želeći dati dokaz svoje neizmerne blagorodnosti i bratske ljubavi prema svome bratu pok. Gavrilu Đ. Popoviću, čuvenom proti užičkom, - podigao mu je veličanstveni životvorni spomenik – česmu, pred užičkom sabornom crkvom".[3] Ovoj svečanosti su prisustvovale mnoge uvažene ličnosti: Sreten B. Jevtović – predsednik Opštine užičke, gospodin Krečković, protojerej Okruga gospodin Milenko Đ. Popović, zastupnik predsednika prvostepenog suda gospodin Milan Igrošanac sudija, direktor gimnazije, komandanti vojnih jedinica, a telegrami su stigli od ljudi koji su bili sprečeni da prisustvuju ovom događaju: uvaženog starešine Okruga g. Mate Radovića, Mališe Atanackovića i drugih.
Galerija[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Česme užičke / Milorad S. Iskrin ; [fotografije Milorad S. Iskrin ; mape izradio Gordan Gogo Ćosić]. - 2. dopunjeno izd. - Užice : Art plus, 2004
- ^ Pejović, Branko (29. 6. 2022). „Zasjala česma podignuta 1900. u spomen bratske ljubavi”. Politika. Pristupljeno 12. 7. 2022.
- ^ Spomen Gavrilu Đ. Popoviću biv. proti okr. užičkog 18. juna 1900 g. 1823 + 1881. Užice Štamparija Lazara. Đ. Trišića u Užicu 1900.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvaničan sajt grada Užica
- Radio Slobodna Evropa
- Aljova česma - Kurir Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. novembar 2015)
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture-Beograd/Baza nepokretnih kulturnih dobara
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. februar 2021)
- Lista spomenika