Bački Brestovac

Koordinate: 45° 37′ 02″ S; 19° 16′ 07″ I / 45.6171° S; 19.2685° I / 45.6171; 19.2685
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Bački Brestovac
Pravoslavna crkva u Bačkom Brestovcu.
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Autonomna pokrajinaVojvodina
Upravni okrugZapadnobački
OpštinaOdžaci
Stanovništvo
 — 2011.Pad 2.819
 — gustina50/km2
Geografske karakteristike
Koordinate45° 37′ 02″ S; 19° 16′ 07″ I / 45.6171° S; 19.2685° I / 45.6171; 19.2685
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina73 m
Površina56,0 km2
Bački Brestovac na karti Srbije
Bački Brestovac
Bački Brestovac
Bački Brestovac na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj25242
Pozivni broj025
Registarska oznakaSO

Bački Brestovac (mađ. Szilberek, nem. Ulmenau, Brestowatz) je selo u opštini Odžaci, u Zapadnobačkom okrugu, Vojvodini, Srbija. Prema popisu iz 2022. bilo je 2196 stanovnika.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Od turskog perioda, pa do kraja XVIII veka na prostoru Brestovca menjali su se stanovnici, menjao se karakter naselja, njegova uloga i značaj. Maleno selo sa nekoliko pravoslavnih porodica i okolnim naseljima Prekajom, Sent Katalinom i Zat-brezom nestalo je nakon strahovitih borbi u vreme oslobađanja kraja od Turaka i kasnije u doba pustošenja Rakocijevih kuruca. Osnivanjem Vojne granice obnovljeno je uključivanjem u Somborsku miliciju, a naseljeno 1716. godine prvim krajiškim porodicama čiji je broj do razvojačenja narastao na preko 180. Pored militarskih familija u Brestovcu su živeli i civili, ali su uprava, funkcionisanje i organizacija života bili čisto vojnički. Prema popisu pravoslavnih parohija u Bačkoj iz 1733. godine Brestovac ima 150 srpskih domova i šest pravoslavnih sveštenika. Sveštenici su bili: Mihail Popović, Pavel Georgijević, Aleksa Brkić, Timotej Popović, Vasilije Maksimović i Petar Popović.[1]

Godine 1745. mesto je demilitarizovano[2], graničari su ga delom napustili, neki su ostali, poneko je neodlučan šta da učini godinama oklevao. Istovremeno sa raseljavanjem teklo je i doseljavanje iz močvarnih i napuštenih mesta Pašinade i Bukčinovića, zatim iz Stanišića, Stapara i prekodunavskih mesta. Stanovništvo je uglavnom živelo od zemljoradnje i stočarstva, što će kroz ceo XVIII vek ostati dominantne privredne delatnosti. Gajene su razne vrste žitarica, vrlo dobra kudelja, baštenske biljke, a stada na pašnjacima brojala su znatnu rogatu i sitnu marvu. Brestovac je ekonomski vrlo rano stekao solidnu osnovu. Ipak suše, poplave podzemne vode, nepogode su često uništavale letinu i seljaka bacali na početak i u očaj.

Feudalna davanja vlastelinu, t. j. Dvorskoj komori, do 1770. godine regulisana su prema Traunovom urbaru, a nakon terezijanske urbarijalne regulacije novim urbarom koji je sve do ukidanja 1848. godine trpeo modifikacije zbog nepraktičnosti na terenu. Postepeno selo je, i pored velikih davanja državi i vlastelinstvu, uspelo da ojača. Imalo je crkvu školu, opštinsku kuću, notarsku kuću, kvartir i bolnicu za vojnike, suvače mehane. Imao je i učitelja i paroha, čak trojicu, zanatlije i stroge lokalne propise. Kuće su građene od čvršćeg materijala, a život je postao ugodniji. Dakle, velike radne i delom naturalne obaveze postepeno su, zbog neprekidnih žalbi kmetova, morale biti revidirane. Koliko je spora administracija i koliko se otezalo sa razmatranjem prispelih prigovora, odnosno donošenjem rešenja za načinjene greške, vidljivo je iz efekata zakasnelih odgovora nadležnih instanci: 1784. godine Brestovčani sa rezignacijom saopštavaju da su se 1778. tužili na prekomerne kuluke, ali da sada, 1784. godine, nisu više u stanju odgovoriti ko je i sa koliko rabotnih dana opterećen.

U mestu je 1937. godine rekonstruisana pravoslavna crkva, najviše zaslugom protonamesnika Stanka Protića. Taj hram potiče iz 1743. godine.[3] Za vreme aprilskog rata u Bačkom Brestovcu mađarski avioni bacili su bombe na samo selo, zbog navodnog napada "četnika" na mađarske vojnike, kojom je prilikom razoreno nekoliko nemačkih kuća.[4]

Ovde se nalazi Srpska pravoslavna crkva Sv. Petra i Pavla u Bačkom Brestovcu.

Sport[uredi | uredi izvor]

Ovde se nalazi FK BSK Bački Brestovac.

Demografija[uredi | uredi izvor]

Prema popisu iz 2011. bilo je 2819 stanovnika (prema popisu iz 2002. bilo je 3469 stanovnika). U naselju ima 1079 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,61.

U naselju Bački Brestovac je 2002. živelo 2826 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosila je 43,5 godina (41,2 kod muškaraca i 45,7 kod žena).

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja četiri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[5]
Godina Stanovnika
1948. 5.991
1953. 5.795
1961. 5.226
1971. 4.589
1981. 3.876
1991. 3.737 3.453
2002. 3.469 3.698
2011. 2.819 2.930
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[6]
Srbi
  
 3.101 89,39%
Romi
  
 35 1,00%
Hrvati
  
 29 0,83%
Jugosloveni
  
 22 0,63%
Mađari
  
 7 0,20%
Makedonci
  
 6 0,17%
Albanci
  
 6 0,17%
Crnogorci
  
 5 0,14%
Nemci
  
 2 0,05%
Ukrajinci
  
 1 0,02%
Slovenci
  
 1 0,02%
Slovaci
  
 1 0,02%
Rumuni
  
 1 0,02%
Muslimani
  
 1 0,02%
Bunjevci
  
 1 0,02%
nepoznato
  
 236 6,80%


Stanovništvo prema polu i starosti[7]
m
ž
? 12
  
  
 9
80+ 23
  
  
 70
75—79 37
  
  
 110
70—74 121
  
  
 167
65—69 131
  
  
 153
60—64 126
  
  
 141
55—59 61
  
  
 91
50—54 109
  
  
 93
45—49 133
  
  
 114
40—44 131
  
  
 114
35—39 134
  
  
 127
30—34 92
  
  
 88
25—29 88
  
  
 67
20—24 99
  
  
 98
15—19 124
  
  
 112
10—14 116
  
  
 103
5—9 80
  
  
 77
0—4 54
  
  
 64
Prosek : 41,2 45,7
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 1.257 1.295 1.419 1.353 1.266 1.192 1.264
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 319 357 181 237 97 61 5 4 3 0 2,74
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 1.421 436 858 78 33 16
Ženski 1.554 260 863 384 36 11
UKUPNO 2.975 696 1.721 462 69 27
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 630 226 0 0 164
Ženski 375 162 0 0 75
UKUPNO 1.005 388 0 0 239
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 7 25 30 8 98
Ženski 0 2 41 8 5
UKUPNO 7 27 71 16 103
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 1 2 21 9 7
Ženski 4 1 7 25 26
UKUPNO 5 3 28 34 33
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 5 0 0 27
Ženski 6 0 0 13
UKUPNO 11 0 0 40

Poznati Brestovčani[uredi | uredi izvor]

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Katolička crkva
    Katolička crkva

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "Serbski letopisi", Pešta 1859-1860.
  2. ^ Mita Kostić: "Srpska naselja u Rusiji", Beograd 1923.
  3. ^ "Politika", Beograd 1937. godine
  4. ^ Milorad Milunović - Riđica sa okolinom (1986)
  5. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  6. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  7. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Bački Brestovac na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Бачки_Брестовац&oldid=27276376”