Bitka kod Tanenberga

Ne poistovećivati sa Bitka kod Grinvalda.

Bitka kod Tanenberga
Deo Prvog svetskog rata
Bitka kod Tanenberga 1914. godine
Vreme 17. avgust – 2. septembar 1914. Mesto Tanenberg, Nemačko carstvo (današnja Poljska) Ishod Nemačka pobeda
Sukobljene strane
Nemačko carstvo	Ruska Imperija
Komandanti i vođe
Paul fon Hindenburg Erih fon Ludendorf	Aleksandar Samsonov † Paul fon Renenkampf
Jačina
250.000	500.000
Žrtve i gubici
20.000 mrtvih	30.000 mrtvih, 95.000 zarobljenih

Bitka kod Tanenberga 1914. godine bila je veliki sukob između Ruske Imperije i Nemačkog carstva u prvim danima Prvog svetskog rata. Sukobile su se ruska 1. i 2. armija i nemačka 8. armija, između 17. avgusta i 2. septembra 1914. godine.

Ruska armija je koristila radio da bi prenosila plan napada, ne koristeći šifrovanje. Rusi su bili u uverenju da Nemci neće imati mogućnost da koriste prevodioce sa ruskog, što se pokazalo netačnim. Nemci su bili tako potpuno upućeni u ruske planove i buduće poteze.

Ruske armije su prešle u Istočnu Prusku sa ciljem da zauzmu Kalinjingrad. Bitka se u početku odvijala dobro za Ruse, koji su se probijali na zapad pre nemačkog kontranapada 20. avgusta, koji je odbijen. Nemački komandant fon Pritvic smenjen je kada je pokušao da potpuno napusti istočnu Prusku. Usled propasti Šlifenovog plana na zapadu, nemačka komanda našla se u panici. Dok su pojačanja sa zapada pristizala, komandant nemačke 8. armije, Maks Hofman, pregrupisao je nemačke snage, ostavivši male snage pred ruskom 1. armijom koja je stizala sa istoka, a napravivši zamku za rusku 2. armiju koja je napredovala sa juga.

Nemački komandant Herman fon Frankoa presekao je izdužene linije snabdevanja 2. armije, što je dovelo do masovnih predaja i gotovo potpunog uništenja 2. armije kod mesta Frogenau. Načelnik štaba novog komandanta fronta, fon Hindenburga, Erih fon Ludendorf, poslao je telegram o pobedi iz obližnjeg sela Tanenberga i bitka je po njemu nazvana po izričitom zahtevu Hindenburga. Hofman je verovao da Hindenburg nije imao nikakvog učešća u bici, i posetiocima na frontu je prilikom pokazivanja Hindenburgovog štaba govorio da je to mesto gde je feldmaršal spavao pre, posle i u toku bitke. Hindenburg je insistirao na ovakvom nazivu bitke, jer je na tom mestu bila i bitka kod Grinvalda 1410. godine gde su slovenske snage porazile Tevtonske vitezove. Zanimljivo, i jedan Hindenburgov predak poginuo je u toj bici.

Radije nego da javi poraz caru, Samsonov je izvršio samoubistvo pištoljem 29. avgusta. Naći će ga nemačka patrola narednog dana. Komandant 1. armije Renenkamf bio je prinuđen da se povuče iz Pruske, i tako su ruske snage napustile Nemačku.

Ova bitka je centralni motiv romana Avgust 1914. Aleksandra Solženjicina.

Objašnjenje poraza

Iz vrhovnog štaba ruske carske vojske je stiglo naređenje da se ne koriste stare šifre zbog mogućnosti da su ih Nemci dešifrovali (kasnije se ispostavilo da Nemci nikad nisu uspeli da dešifruju ruske šifre) i onda su ruski šifranti morali da šalju otvorene poruke koje su Nemci prevodili. Za vreme bitke ruski general Renenkampf je bio sa prostitutkama u kafani, kada je došao oficir da ga pita Renenkampf mu je odgovorio „Odlazi! U šumama u okolini Tanenberga uhvaćen je jedan nemački oficir koji, da bi izbegao mučenje, priznao da je Nemačka vrhovna komanda saznala ruske planove i da će armija Samsonova biti uništena. Tokom bitke Nemci su upotrebili avijaciju što je izazvalo paniku kod ruskih vojnika, jer su avioni još uvek bili u fazi razvoja. Malobrojnija Nemačka vojska je odlično organizovanom akcijom, tamo gde je neprijatelj najslabiji, uništila Samsonovu armiju i ubrzo primorala i ostale ruske trupe na povlačenje.

Spoljašnje veze

• Bitka kod Tanenberga (jezik: engleski)