Boing B-29
 Boing B-29 „Supertvrđava“. | |
| Opšte | |
|---|---|
| Dimenzije | |
| Masa | |
| Proizvođač | Boing |
| Performanse | |
| Uveden u upotrebu | juli 1943. |
| Broj primeraka | 3.970 |
| Dužina | 30.2 m |
| Razmah krila | 43.05 m |
| Visina | 8.46 m |
| Površina krila | ? m² |
| Prazan | 33795 Kg |
| Normalna poletna | 61240 Kg |
| Maks. masa pri uzletanju | 78540 Kg kg |
| Brzina krstarenja | 467 Km/h km/h |
Boing B-29 „Supertvrđava“ (engl. B-29 Superfortress) je bio američki teški bombarder iz perioda Drugog svjetskog rata. Prvi je bombarder sa kabinom pod pritiskom i jedini avion koji je bacio atomsku bombu u toku ratnih dejstava - na japanske gradove Hirošimu i Nagasaki.
Zajedno sa avionima B-24 Liberejtor i B-17 Leteća tvrđava, činili su glavnu snagu teških bombardera SAD u Drugom svjetskom ratu.
Proizvodila ga je fabrika Boing od 1943. do 1946. Proizvedeno je više od 3000 aviona B-29.
Razvoj[uredi | uredi izvor]
Projektovanje i izrada Boingovog modela 345 su bili jedan od najvećih napora industrije u toku Drugog svjetskog rata. Počelo je u martu 1938. sa zahtjevom za novi bombarder sa kabinom pod pritiskom i stajnim trapom tipa tricikl. U avgustu 1940. dobijen je novac za 2 prototipa, a u januaru 1942. Američko ratno vazduhoplovstvo je naručilo 14 predserijskih YB-29 i 500 serijskih aviona. Već u februaru grupa proizvođača uključuje Boing, Bel, Nort Ameriken i Fišer (Dženeral Motors). Do kraja rata isporučeno je 3.000 komada B-29 što je predstavljalo izuzetno dostignuće za to vrijeme, pošto je izrada B-29 tražila 5-6 puta više tehničkog napora nego pređašnji bombarderi. Jačina motora, težina aviona, pritisak kabine, daljinski upravljane kupole i sistemi aviona su predstavljali velike izazove.
U borbi[uredi | uredi izvor]
Prva borbena misija je bila 58. vinga 5. juna 1944. U 1945. 20 bombarderskih grupa sa Marijanskih ostrva su slale i po 500 bombardera B-29 odjednom da napadaju japanske gradove, uglavnom sa zapaljivim bombama. Verzija B-29C je imala mitraljeze uklonjene (osim repnih) da poveća brzinu, visinu leta i nosivost.
U toku rata nekoliko B-29 je izvršilo slijetanje u SSSR, gdje su internirani. Sovjetska kopija je dobila naziv Tupoljev Tu-4 (Tu-70 transportni avion) i korišteni su niz godina u Sovjetskom i Kineskom ratnom vazduhoplovstvu.
Avion B-29 „Enola Gej“ je bacio i prvu atomsku bombu na Hirošimu 6. avgusta 1945. Nekoliko dana kasnije, 9. avgusta, B-29 „Bokskar“ je bacio atomsku bombu na Nagasaki.
Poslije rata je bilo 19 američkih varijanti B-29, uz dodatne u Kraljevskom ratnom vazduhoplovstvu kojem su B-29 avioni isporučeni poslije Drugog svetskog rata. U RAF-u su dobili ime Vašington.
B-29 su korišteni i u Korejskom ratu 1950-1953, prvobitno kao dnevni, a poslije kao noćni bombarderi zbog velikih gubitaka uzrokovanih protivničkim lovcima MiG-15.
Karakteristike[uredi | uredi izvor]
- Teški bombarder
- Prvi let prototipa: 21. septembar 1942.
- Kraj isporuka: maj 1946.
- Proizvođač: Boing (Boeing)
- Dimenzije
- Mase
- Pogonska grupa
- Motori: četiri, Rajt-3350-23 Dupleks Sajklon (Duplex Cyclone) snage po 2200 KS svaki
Performanse[uredi | uredi izvor]
- Maksimalna brzina: 575 Km/h na 9144 m
- Radijus dejstva: 5230 Km sa teretom bombi 4540 kg
- Operativni plafon: 10973 m
- Brzina uzdizanja: do 7620 m za 43 min
Naoružanje[uredi | uredi izvor]
- Streljačko: 10 mitraljeza 12.7 mm Brauning (Browning) u 5 kupola. Repna kupola je ponekad imala i top kalibra 20 mm.
- Bombe: najviše do 9072 kg
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Chant, Christopher (1977). „Boeing B-29 Superfortress”. Drugi svjetski rat - Avioni (na jeziku: (jezik: srpski)). Zagreb: Alfa. str. 120—121.
- Gunston, Bill (1999). The Illustrated Directory of Fighting Aircraft of World War II. Salamander Books. str. 344—345. ISBN 9781840650921.
- Sharpe, Michael (2012). „Bombers”. Military Aircraft (na jeziku: (jezik: engleski)). Charlottesville USA: Taj Books International LLC. str. 60. ISBN 978-1-84406-224-9.
- Simons, David; Withington, Thomas. Die Geschichte der Fligerei (na jeziku: (jezik: nemački)). Bath: Parragon Books Ltd. ISBN 978-1-4054-8950-8.
- Rendulić, Zlatko (1974). Vazduhoplovne doktrine - gledišta i tehnika. Beograd, Vojnoizdavački zavod.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Tajna vazdušnih okršaja Hladnog rata: Oboreni iznad Sovjetskog Saveza (TV Istorija - Zvanični jutjub kanal)
- Istorija 330. vazdušne flote
- Podaci o 315. vazdušnoj floti
- Restoracija B-29
- „Nacionalni vazdušni i svemirski muzej Smitsonian, strana o Enoli Gej”. Arhivirano iz originala 04. 02. 2008. g.
- Status očuvanih B-29
- Ruski Tu-4, kopija B-29 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. avgust 2008)
- B-29 nad Japanom
- Specifikacije i fotografije B-29
- „Rođenje B29" film o B-29
- B-29.org, Istorija i lični iskazi Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. oktobar 2011)
- Muzej leta
- Nacionalni muzej RV SAD
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
