Borike (Rogatica)
Borike | |
|---|---|
 Ergela konja na Borikama | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Opština | Rogatica |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  137 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 53′ 16″ S; 19° 06′ 34″ I / 43.88778° S; 19.10944° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 1020 m |
  Borike Borike na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 73225 |
| Pozivni broj | 058 |
Borike (ponegdje pogrešno Borika) je naseljeno mjesto u opštini Rogatica, Republika Srpska, BiH. Borike su najveća mjesna zajednica na teritoriji opštine Rogatica. Ovo selo je dobilo ime po borovoj šumi koja ga okružuje. Borike su pravi raj za sve ljubitelje prirode, vazdušna banja, bogate su šumskim predjelima punim divljači i livadama na kojima mogu da se nađu mnoge vrste rijetkog bilja: Medvjeđa Lijeska (Corylus colurna), kao i Pančićeva omorika.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Po svom geografskom položaju Borike se nalaze na raskršću puteva između Rogatice (18 km), Višegrada (35 km), i Han Pijeska (40 km). Borike su okružene Boričkom visoravni, koja se prostire na nadmorskoj visini između 950-1100 metara nadmorske visine. Okružena je brdima:
- Tmor (1350 m) sa južne strane,
- Mednikom (1229 m) sa jugozapadne strane, te planinama:
- Devetakom (1424 m) sa zapadne,
- Bokšanicom (1281 m) sa sjeverne,
- Ivicom-Sjemeć (1496 m) sa jugoistočne i kanjonom rijeke Drine sa istočne strane.
Borike svojom teritorijom izlaze na lijevu obalu Drine u mjestu Stari Brod sa nadmorskom visinom od oko 300 metara, pa se tako svrstavaju među rijetka mjesta sa visinskom razlikom od oko 1000 metara nadmorske visine.
Klima i vode[uredi | uredi izvor]
Vode[uredi | uredi izvor]
Poznato je da na Boričkoj visoravni ima preko dvadesetak izvora pitke vode. Većina njih se sliva u ponornicu kod sela Agarovići, koja se u Starom Brodu kod kanjona Suvi do uliva u Drinu. U Starom Brodu se nalazi i izvor ljekovite vode, u čijem sastavu ima mnogo minerala i aminokiselina, te ga zbog toga naš narod u šali naziva izvor "muške vode". U selu Rađevići 1984. godine razvedena je voda u skoro sva borička sela i zaseoke. U sklopu vodovoda postoji glavni bazen Zečica i petnaest seoskih bazena iz kojih se snabdijeva oko 200 domaćinstava. Dužina vodovodne mreže iznosi preko 200 km i predstavlja najdužu mrežu u ruralnom području Republike Srpske.
Klima[uredi | uredi izvor]
Na Borikama vlada planinska klima sa velikim snijegovima, koji se dugo zadržavaju, do kasnog proljeća. Maksimalne temperature dostižu 30 °C, minimalne -28 °C, a srednje 15 °C. Godišnja količina padavina dostiže 1500 mm, dok količina atmosferskog taloga (raspoređena po godišnjim dobima) najravnomjernija je u Evropi. Interesantno je da Borike, kao i Han Pijesak, Kosmaj i Bykulja u Srbiji, spadaju u najbogatija mjesta ozonom u bivšoj Jugoslaviji.
Turizam[uredi | uredi izvor]
Ergela Borike[uredi | uredi izvor]
Na Borikama je (1893—1895) godine osnovana ergela za uzgoj konja arapske rase, a 1925. i autohtone rase brdsko-brdske rase konja. To je bila jedina ergela ove vrste na prostoru Balkana. Prvobitni cilj ergele je bio da se dobije krupniji i masivniji brdski konj, sa krupnijim vratom, a za to je bio potreban arapski oplemenjivač. Ergela je od 1895. godine počela sa uvozom arapskih punokrvnih i polukrvnih konja iz najboljih evropskih ergela kao što su: Radautz, Babolna, Slawuta. Za ostvarivanje ovakvog cilja, Austro-Ugarska je obezbijedila novac i stručnjake. Vojsci a i narodu je bio potreban konj snažne tjelesne građe i velike izdržljivosti. Dok je ergela bila u punom sjaju, šezdesetih, sedamdesetih i osamdesetih godina prošlog vijeka, dobijaju se visokorasni konji po kojima je RS (BiH) postala poznata ne samo u regionu, nego i u Evropi. Osamdesetih godina, na ergeli je uzgajano oko 400 grla, ne računajući veći broj u okviru kooperativnog narodnog uzgoja. Tada su bosansko-brdski konji osvajali nagrade i pobjeđivali na brojnim takmičenjima i poljoprivrednim sajmovima. U početku rada ergele, krenulo se sa više uzgojnih linija ali zbog dominacije u nasleđivanju osobina, zadržane su samo dvije uzgojne linije: Miško i Barut. Svi muški potomci nose ime po liniji oca, dobijaju svoje mjesto u matičnim knjigama, odnosno svakom grlu može da se prati porijeklo do deset generacija unazad. Žensko potomstvo dobija ime po rodu (porijeklu majke), matični broj i žig. Nakon više od 100 godina, ovaj konj ostao je fenotipski identičan izvornom arapskom konju, nepromijenjen izgledom i karakterom. Danas, ergela Borike broji 98 konja, od toga je 56 bosansko-brdske pasmine i 40 arapske pasmine. Ergela pruža usluge jahanja, vožnju saonicama zimi i kočijama ljeti.
Hotel Borike[uredi | uredi izvor]
Nedaleko od ergele, u borovoj šumi smješten je Hotel Borike. Odmah nakon izgradnje 1984. godine, privukao je pažnju političke i estradne elite. Pravo na ljepotu prirode, najbolje konje i neograničene količine ozona imali su samo odabrani. Nedavno je hotel obnovljen i raspolaže kapacitetom od 35 ležaja, posjeduje dobar restoran,( koji nudi kvalitetna jela nacionalne kuhinje: borički kajmak, cicvaru u medu i domaće rakije), aperitiv bar, lovačku sobu kao i atraktivni apartman, u kome su nekada boravili najveći politički autoriteti poput Džemala Bijedića, koji je nedaleko od ovog mjesta imao svoju kuću za odmor. Hotel je izuzetno pogodan kako za odmor tako i za poslovne sastanke, seminare i konferencije.
Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]
Jugoslovenska rok grupa Bijelo dugme je svoj drugi album Šta bi dao da si na mom mjestu, zajedno sa pjesnikom Duškom Trifunovićem pripremila na Borikama. Nakon toga su svjetski mediji objavili priču o Borikama, koje je vođa grupe Goran Bregović nazvao "rajskim ostrvom na Balkanu".
Jedan od čistokrvnih arapskih konja po imenu Sabih, je tokom raspada Jugoslavije poklonjen generalu Vojske Republike Srpske Ratku Mladiću, i danas se čuva u ergeli Borike. Na Borikama (Sjeversko) se nalazi spomenik kralju Petru I Karađorđeviću, podignut 1925. godine.
Na Borikama se nalazi i raritetni primjerak stabla Medvjeđe lijeske, starosti 450 godina, obima krošnje 12 metara i izuzetne ljepote. Ovo stablo je pod zaštitom države.
Kultura[uredi | uredi izvor]
Na Borikama se nalazi crkva Svetih apostola Petra i Pavla, koja je sagrađena 1909. a osveštana 1910. godine. Ispred hrama se svake godine na Ilindan 2. avgusta održava tradicionalni Ilindanski sabor na Borikama, gdje je pravoslavno stanovništvo spojilo vjersku tradiciju ovih krajeva sa zabavom, kreirajući manifestaciju na kojoj se predstavljaju srpska folklorna društva, pjevačke i sviračke grupe, narodne nošnje. Na Borikama se nalazi i spomenik kralju Petar I Karađorđević, u zaseoku Sjeversko.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
| Nacionalnost[1] | 2013. | 1991. | 1981. | 1971. |
| Srbi | 137 | 226 | 244 | 216 |
| Muslimani | 17 | 12 | 20 | |
| Jugosloveni | 5 | 3 | ||
| ostali i nepoznato | 1 | 5 | ||
| Ukupno | 137 | 244 | 261 | 244 |
| Demografija[1] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1961. | 378 | |
| 1971. | 244 | |
| 1981. | 261 | |
| 1991. | 244 | |
| 2013. | 137 | |
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Turizam Republike Srpske: Rogatica Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016) (jezik: srpski)
- Večernje novosti: Konji moji, dug je put 21. februar 2006. (jezik: srpski)
- Borike (jezik: srpski)
- Bosnia and Herzegovina: The Bradt Travel Guide by Tim Clancy
- Borički arapski konji-Zbornik radova; Enver Žiga, Refik Telalbašić, Alma Rahmanović; 2008. Zagreb
