Borci za nezavisnost Latinske Amerike
- Ovo je članak o istorijskim ličnostima. Za južnoameričko fudbalsko takmičenje pogledajte Kup Libertadores.
Libertadores (šp. Libertadores, „oslobodioci“) je naziv za vođe borbe za nezavisnost Latinske Amerike od Španije i Portugalije. Ovaj naziv je suprotnost konkistadorima, koji su do tad bili jedini Španci i Portugalci koji su zabeleženi u južnoameričkoj istoriji.[1]
Uglavnom se radilo o buržoaskim kreolima (lokalno stanovništvo evropskog, obično španskog ili portugalskog porekla), koji su bili pod uticajem liberalizma, i najčešće vojničkog obrazovanja u metropoli (matičnoj državi).
Po istoričarima poput Felipea Pigne, među najznačajnijim oslobodiocima su:
- Simon Bolivar
- Hose de San Martin
- Hose Hervasio Artigas
- Antonio Hose de Sukre
- Bernardo O'Higins
- Fransisko Miranda
Spisak oslobodilaca[uredi | uredi izvor]
| Portret | Ime (rođen - umro) |
Učešće | Doprineo nezavisnosti | Reference |
|---|---|---|---|---|
|
Simon Bolivar (1783-1830) |
Zadivljujući pohod | Kolumbije, Paname, Venecuele, Ekvadora, Perua i Bolivije | [2] |
.jpg)
|
Hose de San Martin (1778-1850) |
Prelazak Anda | Argentine, Čilea i Perua | [3] |
|
Ramon Kastilja (1797-1867) |
Peruanski rat za nezavisnost | Perua | [4] |
|
Andres de Santa Kruz (1764-1850) |
Bitka kod Pinčinča | Bolivije i Perua | [4] |
|
Hose Hervasio Artigas (1764-1850) |
Urugvaja | [4] | |
|
Manuel Belgrano (1770-1820) |
Paragvaja, Argentine i Bolivije | [5] | |
.jpg)
|
Tomas Kokrejn (1775-1860) |
Brazila, Čilea | [6] | |
|
Migel Idalgo i Kostilja (1753-1811) |
Poklič iz Doloresa | Meksika | [7] |
|
Agustin de Iturbide (1783-1824) |
Meksika | [6] | |
|
Fransisko Miranda (1750-1816) |
Venecuele | [8] | |
|
Hose Marija Morelos (1765-1815) |
Meksika | [9] | |
|
Marijano Moreno (1778-1811) |
Argentine | [10] | |
|
Bernardo O'Higins (1778-1842) |
Čilea i Perua | [11][12] | |
|
Pedro I od Brazila (1798-1834) |
Brazila | [13] | |
|
Antonio Hose de Sukre (1795-1830) |
Bolivije, Perua, Ekvadora i Venecuele | [14] |
Zaveštanje[uredi | uredi izvor]
Zastave Venecuele, Kolumbije i Ekvadora prate dizajn Fransiska Mirande iz 1806. Takođe, Bolivija je dobila ime po Bolivaru, koji je bio predsednik Kolumbije, Bolivije, i dvaput predsednik Venecuele. San Martin je služio kao „predsednik protektor“ Perua.
Naziv „libertadores“ se širom Južne Amerike koristi kao ime za razne stvari od gradova i mesta, preko institucija do sportskih klubova. Najprestižnije međunarodno fudbalsko takmičenje u Južnoj americi se u njihovu čast zove Kup Libertadores.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Pigna 2010, str. 9.
- ^ Pigna 2010, str. 135–192.
- ^ Pigna 2010, str. 195–272.
- ^ a b v Lansing 1940, str. 121
- ^ Pigna 2010, str. 55–91.
- ^ a b Harvey 2000
- ^ Lansing 1940, str. 15–39.
- ^ Pigna 2010, str. 13–52.
- ^ Lansing 1940, str. 39–59.
- ^ Lansing 1940, str. 119.
- ^ Harvey 2000, str. 429.
- ^ Pigna 2010, str. 93–133.
- ^ Harvey 2000, str. 511.
- ^ Lansing 1940, str. 219.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Harvey, Robert (2000). Liberators: Latin America's Struggle for Independence, 1810-1830. Overlook Press. ISBN 978-1-58567-072-7.
- Lansing, Marion Florence (1940). Liberators and heroes of South America. L.C. Page.
- Irene Nicholson. The Liberators: A Study of Independence Movements in Spanish America. New York, Frederick A. Praeger, 1968.
- Pigna, Felipe (2010). Libertadores de América. Buenos Aires: Planeta. ISBN 978-950-49-2420-3.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- (jezik: španski) "Sucre, Bolívar y San Martín" Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. jul 2006) Argentinsko ministarstvo ekonomije