Bosa Cvetić

bosa cvetić
bosa cvetić
	Bosa Cvetić
Lični podaci
Datum rođenja	1. februar 1912.
Mesto rođenja	Guča, kod Čačka, Kraljevina Srbija
Datum smrti	11. januar 1975. (62 god.)
Mesto smrti	Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Profesija	društveno-politička radnica
Porodica
Supružnik	Dragutin Brandajs
Delovanje
Član KPJ od	1935.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije; 1941—1945.
Čin	potpukovnik u rezervi
Odlikovanja

Bosa Cvetić (Guča, kod Čačka, 1. februar 1912 — Beograd, 11. januar 1975) bila je učesnica Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politička radnica Socijalističke Republike Srbije i junak socijalističkog rada.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođena je 1. februara 1912. godine u Guči, kod Čačka. Osnovnu školu je završila u rodnom mestu, a gimnaziju u Kruševcu. Tokom gimnazijskih dana pristupila je revolucionarnom omladinskom pokretu.

Tokom studija na Filozofskom fakultetu u Beogradu, aktivno je učestvovala u revolucionarnom studentskom pokretu. U članstvo ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) primljena je februara 1935. godine. Radila je na raznim partijskim zadacima — putovala je kao kurir u Beč, gde se tada nalazilo središte CK KPJ, takođe je putovala i po unutrašnjosti i prenosila pošto i partijski materijal. Učestvovala je u pripremama za štampanje ilegalnog partijskog lista „Komunist“.

Zbog revolucionarnog rada bila je više puta hapšena. Prvi put je bila uhapšena novembra 1935. prilikom otkirvanja ilegalne partijske štamparije. Tada je bila zadržana u pritvoru sve do avgusta 1936. kada je izvedena pred Državni sud za zaštitu države, koji ju je osudio na šest meseci zatvora. Pošto je devet meseci provela u pritvoru, puštena je odmah na slobodu. Drugi put je uhapšena decembra 1936. i zadržna u pritvoru do aprila 1937. godine. Od tada pa do poslednjeg hapšenja, decembra 1939. bila je nekoliko puta privođena. Decembra 1939. bila je uhapšena i držana u pritvoru do januara 1940. godine.

Bila je aktivna u Omladinskoj sekciji Ženskog pokreta i u časopisu „Žena danas“, koje na inicijativu KPJ pokrenut 1936. godine. Takođe je aktivno učestvovala u radu organizacije „Crvena pomoć“, koja se borila za poboljšanje uslova života politički zatvorenika-komunista.

Narodnooslobodilačka borba[uredi | uredi izvor]

Posle okupacije Kraljevine Jugoslavije, aprila 1941. godine, radila je na prikupljanju oružja, municije, sanitetskog i drugog ratnog materija. Potom je u i priprema za organizovanje ustanka, napustila je Beograd i prešla u Užice, gde je stupila u partizane i postala borac Požeške čete Užičkog partizanskog odreda. Posle kraćeg vremena, prešla je na teren Valjeva i stupila u Valjevski partizanski odred, gde je bila borac i bolničarka.

Posle Prve neprijateljske ofanzive, u jesen i zimu 1941. godine izdržala je sve teškoće, sa kojima se susreo Valjevski odred, kao jedina organizovana partizanska jedinica u zapadnoj Srbiji. Početkom marta 1942. godine, sa ostalim borcima Valjevskog odreda prešla je preko Drine u Bosnu, gde su se povezali sa glavninom partizanskih snaga. Tada je postala borac Druge proleterske udarne brigade. Bila je hrabar borac i požrtvovana bolničarka, a za svoj rad je bila pohvaljena i od strane Vrhovnog komandanta Josipa Broza Tita.

Kasnije je postala član Saniteta Druge proleterske divizije, a u jesen 1942. je postavljena za člana Politodela Šeste krajiške udarne brigade. Kao politički rukovodilac istakla se u organizovanju i učvršćivanju partijskih organizacija u brigadi, a politički je delovala i na terenu gde je brigada boravila, uglavnom terenu Kozare i Podgrmeča.

U proleće 1944. godine postala je rukovodilac Politodela Jedanaeste krajiške divizije. Sa ovom jedinicom, u jesen 1944. je prešla u Srbiju i učestvovala u borbama za oslobođenje Beograda i Sremskom frontu. Novembra 1944. povučena je iz divizije i prebačana na politički rad — preuzela je dužnost sekretara Okružnog komiteta KPJ za Kruševac.

Posleratna karijera[uredi | uredi izvor]

Posle oslobođenja Jugoslavije, 1945. godine, obavljala je odgovorne društveno-političke funkcije u Socijalističkoj Republici Srbiji. Član Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije (CK SKS), bila je od 1945. do 1968. godine i rukovodila je radom Instruktorske i Organizaciono-kadrovske uprave CK SKS. Na Sedmom kongresu SKJ, 1958. godine, bila je birana za člana Centralne revizione komisije SKJ.

U perodu od 1953. do 1963. godine bila je član nekoliko saziva Izvršnog veća NR Srbije. Takođe obavljala je i funkcicije predsednice Antifašističkog fronta žena Srbije, predsednice Saveza ženskih društava Jugoslavije i članice Glavnog odbora Socijalističkog saveza radnog naroda Srbije. Od 1963. do 1971. godine bila je sudija Ustavnog suda SR Srbije. Više puta je birana za narodnog poslanika savezne i republičke skupštine. Imala je čin rezervnog potpukovnika JNA.

Umrla je 11. januara 1975. godine u Beogradu i sahranjena je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden junaka socijalističkog rada, Orden narodnog oslobođenja, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem i Orden za hrabrost.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Jugoslovenski savremenici — Ko je ko u Jugoslaviji. Hronometar, Beograd 1970. godina.
Vojna enciklopedija (knjiga druga). Beograd 1971. godina
Žene Srbije u NOB. „Nolit“ Beograd, 1975. godina