Bosut (reka)
| Bosut | |
|---|---|
 Bosut u hrvatskom delu toka | |
 | |
| Opšte informacije | |
| Dužina | 186 km |
| Basen | 3.097 km2 |
| Sliv | 3.097 |
| Plovnost | 40 km od ušća za manje brodove |
| Vodotok | |
| Izvor | Slavonija (Hrvatska), spajanje rečica Biđ i Berave |
| V. izvora | ~90 m |
| Ušće | Sava, kod istoimenog sela Bosut Srbija (Vojvodina) |
| Geografske karakteristike | |
| Država/e | Hrvatska - Srbija |
| Oblast | Slavonija, Srem |
| Naselja | Vinkovci |
| Pritoke | Spačva, Studva |
| Reka na Vikimedijinoj ostavi | |
Bosut je reka u Slavoniji i Sremu. Reka izvire u Hrvatskoj, a uliva se u Savu, u Srbiji.[1]
Prirodne odlike[uredi | uredi izvor]
Bosut je „prava ravničarska reka“, sa padom od svega 15-ak metara. Ovako mali pad uzrok je velikog meandriranja reke i čestog prirodnog zagađenja (velika muljevitost, neprozirnost).
Bosut nastaje od rečice Biđ, dužine 66 km u centralnoj Slavoniji, i Berave, koja teče južno od Velike Kopanice, meandrira prema istoku u blizini Gundinaca i Babine Grede, i okreće se prema severu kod Gradišta, južno od Cerne.[2] između Štitara i Županje (uz Savu). reka suštinski nema pravi izvor. Reka prvo teče ka severoistoku, prema Gradištu, pa polako teče ka Cerni. Kod Vinkovaca reka skreće ka jugoistoku, što prati do svog ušća. Kod sela Lipovac reka prima pritoku Spačvu.
Kod Batrovaca reka utiče u Srbiju, da bi kod Morovića primila svoju najveću pritoku, reku Studvu. Nedugo posle toga reka se uliva u Savu kod istoimenog sela Bosut.
Za Bosut je karakteristično i zanimljivo to da ne teče koritom koje je napravila njegova voda, već jedan deo voda reke Save. Prostrano korito Bosuta preko leta je suvo u svom gornjem i srednjem toku. Pre 200 i više godina korito Bosuta je bilo jedan rukavac Save, koji se od nje odvajao ispod ušća Bosne, a u nju vraćao oko ušća Drine. Kada se gornji kraj toga rukavca zasuo, svakako od nanosa reke Bosne, korito nekadašnjeg rukavca Save ostalo je bez vode, pa su mu Turci dali ime Bosut, što bi na našem jeziku značilo pusta voda (na turskom jeziku boš - prazan, pust i sut - voda). Ovo ime potpuno odgovara sadašnjem Bosutu, koji je za svoju malu količinu vode nasledio prostrano korito nekadašnjeg rukavca vodom bogate Save.[3]
Staro ušće Bosuta zasuto je peskom, ali je kasnije voda prokopala novo, stotinu metara niže. Oko 150 metara od obale Save sagrađena je na Bosutu ustava za prolaz brodova. Međutim, kako se Bosutom od početka Drugog svetskog rata ne plovi, ta ustava ne radi. Inače, Bosut je plovan samo za manje brodove na dužini od 39 km (do Apševaca).[3]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Priča se da su stari Rimljani znali reći kako u svom carstvu imaju reku koja dopodne teče na jednu stranu, a popodne na drugu, misleći na Bosut, koji ponekad tako mirno teče da se i malim vetrom voda pokrene u jednom ili drugom smeru.
Naselja[uredi | uredi izvor]
Od većih naselja reka prolazi jedino kroz grad Vinkovce.
Naselja pored samog vodotoka su redom:
- Hrvatska: Štitar, Gradište, Cerna, Andrijaševci, Rokovci, Vinkovci, Privlaka, Đeletovci, Nijemci, Podgrađe, Apševci, Lipovac,
- Srbija: Batrovci, Morović, Višnjićevo i Bosut (Srbija).
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Bosut u hrvatskom delu toka -
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Geographical and meteorological data” (PDF). Statistical Yearbook. Croatian Bureau of Statistics. 2007. Pristupljeno 17. 4. 2011.
- ^ „Statistic description of Brod Regimente in third decade of 19th century”. Scrinia Slavonica (na jeziku: Croatian). 3 (1). novembar 2003.
- ^ a b Dušan Dukić, Naše reke. Izdavačko preduzeće Novo pokolenje, Beograd, 1952.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Mala enciklopedija Prosveta (3 izd.). Beograd: Prosveta. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć) - Marković, Jovan Đ. (1990). Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-86-01-02651-3.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Normativna kontrola: Geografske |
|---|
