Branivoj Đorđević

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Branivoj Đorđević
Branivoj Brana Đorđević
Lični podaci
Datum rođenja(1924-01-21)21. januar 1924.
Mesto rođenjaŠabac, Kraljevina SHS
Datum smrti19. maj 1991.(1991-05-19) (67 god.)
Mesto smrtiBeograd, SFRJ
Veza do IMDb-a

Branivoj Brana Đorđević (Šabac, 21. januar 1924 — Beograd, 19. maj 1991) bio je srpski lektor, scenarista i profesor dikcije i glumac.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je u imućnoj trgovačkoj porodici od oca Čedomira i majke Marije Đorđević.[1]

Obrazovanje[uredi | uredi izvor]

Osnovnu i srednju školu je završio u Šapcu. Kao gimnazijalac, stupio je u Šabačko zanatlijsko diletantsko pozorište "Janko Veselinović".[1]

Posle oslobođenja, 1945. godine prelazi u Beograd gde je uporedo završio Dramski studio pri Narodnom pozorištu (1947) i Filozofski fakultet na odseku za južnoslovenske jezike i književnost (1950).

Doktorat filoloških nauka sa temom Akcenat, kvantitet glasa i disanje u govoru na sceni, odbranio je 1962. godine na Filozofskom fakultetu u Sarajevu a na Filološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu doktorirao je sa temom: Zakonitosti dikcije srpskohrvatskog književnog jezika.[1]

Zanimanja i preokupacije[uredi | uredi izvor]

  • Studijska istraživanja objavljivao je na Institutima u Moskvi, Lenjingradu i Parizu od 1960. do 1973. godine. Proučavao je: savremenu metodologiju nastave dikcije, eksperimentalno-fonetsku problematiku, lingvistiku i psiholingvistiku.
  • Lektorski rad je obavljao, takoreći, u svim pozorištima Srbije, i u mnogobrojnim radio i televizijskim emisijama. Vršio je i tonsku obradu domaćih igranih filmova. [3]
  • Docent Akademije za pozorište, film, radio i televiziju, za predmet Dikcija je postao 1963, a vanredni profesor 1969. godine. Redovan profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu postaje 1974. godine, a Prodekan je od 1965. do 1967. godine. Začetnik je, organizator i aktivni profesor na poslediplomskim studijama iz Dikcije srpskohrvatskog jezika od 1974. Pod njegovim mentorstvom su završene dve doktorske disertacije i tri magistarska rada. Fakultet je predložio Branivoja Branu Đorđevića za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umetnosti 1990. godine.
  • Stalni honorarni nastavnik je na Fakultetu političkih nauka postao još 1974. godine i to za predmet Stilistika sa retorikom, a Stalni honorarni nastravnik na Visokoj vojno-političkoj akademiji , za predmet Retorika , postao je 1975. godine.
  • Bio je stalni predavač Dikcije u Operskom studiju Ade Poljakove u period od 1955. do 1958. godine.
  • Kao profesor Dikcije radio je i u Srednjoj glumačkoj školi i u Dramskom studiju u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu. [1]Tu je kao gost režirao Javlenija i pozorja (1971) i kao lektor radio na predstavi Čovek je čovek (1984).[3]
  • Profesor je i osnivač Dramskog studija u Banja Luci.
  • Stalni predavač po pozivu Prosvetno-pedagoškog zavoda Republike Srbije na Seminaru za nastavnike i profesore maternjeg jezika , za dikciju, za tehniku čitanja i recitovanja, logičku analizu teksta i melodiku oblikovanja interpunkcije postaje 1968. godine.
  • Bio je kreator sistema prevođenja filmske dijalog-liste na srpskohrvatski jezik pri naknadnom usnimavanju tona.
  • Bio je autor nastavnog programa predmeta Dikcija u visokim umetničkim školama na Akademiji scenskih umetnosti u Sarajevu, na Akademiji umetnosti u Novom Sadu i na Fakultetu umetnosti u Prištini.
  • Rukovodio je seminarom iz oblasti dikcije i retorike od 1974. godine i osnovao je iste godine prvu Recitatorsku školu u Beogradu.
  • Jedan je od osnivača beogradskog Pozorišta "Besede", 1972. godine.

Knjige, radovi, članci[uredi | uredi izvor]

Autor je brojnih radova, studija, knjiga, udžbenika i originalnih pozorišnih dela, dramatizacija i adaptacija, posebno lektura u Jugoslaviji.

Objavio je dvadeset studija i četrdeset radova iz oblasti govorne kulture i dikcije, kao i iz govorne problematike, u zbornicima Instituta za eksperimentalnu fonetiku SANU, u pozorišnim i filmskim časopisima i dnevnoj štampi širom cele Jugoslavije u periodu od 1955 do 1984. godine i to: Pozorište, Pozorišna kultura, Scena, Filmska kultura, Politika itd.

Objavio je 10 knjiga, 5 iz oblasti govorne kulture i dikcije, 4 udžbenika i jednu dramu.[1]

  1. Akcenatski praktikum. Đorđević, Branivoj, Beograd, 1968.
  2. Akcenat, retorika, versifikacija. Đorđević, Branivoj, Beograd, 1970, 1975
  3. Srpskohrvatski pozorišni jezik, književne i dijalekatske osobine. Beograd, 1974.
  4. Dikcijske teme. Živanović, Đorđe; Đorđević, Branivoj; Vasić, Smiljka, Beograd, 1978.
  5. Zakonitosti dikcije srpskohrvatskog književnog jezika (doktorska disertacija).Đorđević, Branivoj, Beograd, 1978.
  6. Govorna kultura za 4. razred usmerenog obrazovanja struka delatnosti u oblasti kulture i javnog informisanja zanimanje spiker-voditelj programa. Đorđević Branivoj, Beograd 1981.
  7. Osnovi govornih oblika u interpretaciji, priručnik za recitatore i pozorišne amatere. Đorđević, Branivoj, Beograd 1981, 1982
  8. Gramatika srpskohrvatske dikcije sa praktikumom.Đorđević, Branivoj, Beograd 1984.
  9. Elementi dikcije, akcenat, retorika, versifikacija. Đorđević, Branivoj, Beograd, 1970, 1975, 1987, 1996.
  10. Osnovi recitovanja. Đorđević, Branivoj, Novi Sad, 1989.
  11. Zdravo bio ko tako činio. Đorđević, Branivoj, Beograd, Novi Sad, 1989.
  12. Slovo o Arseniju i narodu njegovom, dramska freska. Đorđević, Branivoj, Novi Sad, 1990.

Drame, adaptacije i dramatizacije[uredi | uredi izvor]

Napisao je sedam originalnih drama:

  1. Korotanci - 1950.
  2. Studentske igre - 1951.
  3. Novi raspis - 1952.
  4. Kuća na uglu -1954.
  5. Plantaža JUG - 1958.
  6. Kosovka devojka (libreto za balet Vitomira Trifunovića) 1986.
  7. Slovo o Arseniju i narodu njegovom, posvećeno 300. godišnjici Velike seobe Srba, 1990
  8. Drama Kuća na uglu koja je prevedena na mađarski, bugarski, rumunski i makedonski jezik.

Adaptirao i dramatizovao 15 književnih dela za dramsko izvođenje. Najizvođenija je Odbrana Sokratova i smrt po Platonovom tekstu i prikazana je u režiji autora i izvođenju glumca Ljube Tadića. Postigla je ogroman uspeh kud publike i kritike, igrana je 20 godina, preko 500 puta. Gostovala je na smotrama, festivalima u zemlji i inostranstvu. Snimljena je čak i na gramofonsku ploču. Druga veoma poznata adaptacija je pod nazivom Prota Mateja Nenadović.[1]

Uloga glumca[uredi | uredi izvor]

Oko 40 uloga je ostvario u Narodnom pozorištu u Beogradu, u Šabačkom pozorištu i drugim beogradskim pozorištima.

Rediteljska praksa[uredi | uredi izvor]

Režirao je četrdesetak predstava što u amaterskim što u profesionalnim pozorištima u; Beogradu, Šapcu, Novom Sadu, Nišu, Subotici, Kragujevcu, Užicu, Banja Luci i drugim gradovima širom Jugoslavije

Lektorski rad[uredi | uredi izvor]

Lektorski rad obuhvata preko 300 predstava u profesionalnim pozorištima i sedam lektura domaćih filmova.

Tonska obrada[uredi | uredi izvor]

Tonski je obradio preko 50 igranih i sto dokumentarnih filmova.

Institucije, savezi i udruženja[uredi | uredi izvor]

  • Predsednik Komisije za kulturu govora jugoslovenskih pozorišta, Saveza dramskih umetnika Jugoslavije
  • Član Saveta Fakulteta dramskih umetnosti, Komisije Fakulteta dramskih umetnosti, Odbora Vukovog sabora, Komisije za kulturu govora Radio-televizije Beograd, Komisije za scensko-muzičke delatnosti SIZ-a kulture Beograda, Predsedništva Saveza amaterskih pozorišta u okviru Kulturno-prosvetne zajednice R Srbije.

Nagrade[uredi | uredi izvor]

Dobitnik je brojnih vrednih priznanja i nagrada, povelja, plaketa, diploma, spomenica i zahvalnica.

  1. Godišnja nagrada RTB, 1981.
  2. Izvanredni Zlatni beočug Grada Beograda, 1988.
  3. Vukova nagrada za životno delo, 1990.
  4. Nagrada 18. Susreta vojvođanskih pozorišta za odnegovan scenski govor, 1971.
  5. Oktobarska diploma Skupštine opštine Velika Plana, 1978
  6. Povelja Podrinskog Narodnog pozorišta u Šapcu, 1981.
  7. Zahvalnica Visoke vojno-političke škole JNA u Beogradu, 1981.
  8. Spomenica Svete srpske carske lavre Manastira Hilandara, 1982.
  9. Povelja Narodnog pozorišta "Ljubiša Jovanović" Šabac, 1984.
  10. Velika plaketa i povelja Univerziteta umetnosti u Beogradu, 1984.
  11. Priznanje Saveza amaterskih društava Vojvodine, 1989.
  12. Povelja Festivala monodrame i pantomime, Zemun, 1996.

Napomena[uredi | uredi izvor]

Kompletan opus Branivoja Brane Đorđevića se nalazi u katalogu izložbe održane u Savezu dramskih umetnika Srbije u Beogradu, 2003. godine, čiji je autor, kao i pisac kataloga bila Ksenija Šukuljević-Marković.[1]


1960 1970 1980 Ukupno
Dugometražni film 1 1 0 2
TV film 0 4 6 10
TV serija 1 0 0 1
Ukupno 2 5 6 13
God. Naziv Uloga
1960.e_
1968. Pohod /
1968 1969. TV Bukvar (TV serija) /
1970.e
1970. Prirodna granica /
1971. Sokratova odbrana i smrt (TV film) /
1971. Čudo (TV film) /
1972. Bolani Dojčin (TV film) /
1974. Laža i Paralaža (TV film) /
1980.e
1980. Koštana (TV film) /
1981. Smrt pukovnika Kuzmanovića (TV film) /
1985. Koštana (TV film) /
1986. Rodoljupci (TV film) /
1988. Jazavac pred sudom (TV film) /
1989. Stremnicka (TV film) /

Scenarista[uredi | uredi izvor]

God. Naziv Uloga
1970.e_
1971. Sokratova odbrana i smrt (TV film) /
1976. Besede prote Mateje Nenadovića (TV film) /

Glumac[uredi | uredi izvor]

1950 1960 1970 Ukupno
Dugometražni film 0 0 1 1
TV film 1 0 0 1
Ukupno 1 0 1 2
God. Naziv Uloga
1950.e_
1958. April i detektivi (TV film) /
1970.e
1979. Lične stvari Profesor na akademiji (kao Dr Branivoj Đorđević)

Self[uredi | uredi izvor]

God. Naziv Uloga
1980.e_
1989. Dobrica Milutinović, među nama (Kratki dokumentarni film) Lično (kao Dr Branivoj Đorđević)

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ e ž Pozorišno delo : Dr Branivoja-Brane Đorđevića. Ksenija Šukuljevic-Marković, Belpak). Beograd: Savez dramskih umetnika Srbije. 2003. ISBN 86-902447-7-8. OCLC 935600343. 
  2. ^ „Sve uprave FDU | FDU”. fdu.bg.ac.rs. Pristupljeno 2022-10-19. 
  3. ^ a b „ĐORĐEVIĆ Branivoj | Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-10-19. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Бранивој_Ђорђевић&oldid=26829785”