Brežani (Simitli)
| Brežani bug. Брежани | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država |  Bugarska |
| Oblast | Blagoevgradska oblast |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2010. | 801 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 41° 51′ 47″ S; 23° 11′ 11″ I / 41.863008086697675° S; 23.186414283609135° I |
| Aps. visina | 549 m |
| Površina | 46,476 kvadratni kilometar km2 |
  Brežani Brežani na karti Bugarske | |
Brežani (bug. Брежани), do 1934. godine Srbinovo (bug. Сърбиново), je naseljeno mesto u opštini Simitli, Oblast Blagoevgrad, u Pirinskoj Makedoniji.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Selo se nalazi u Simitlijskoj kotlini, u severnom podnožju planine Pirin. Atar naselja zahvata površinu od 46,476 km². Selo spada u niskoplaninska naselja, jer leži na visini od 500-1000 metara.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Otomanski period[uredi | uredi izvor]
Do turske najezde, u godinama nakon Maričke bitke, prostor Srbinova je kao i ostali pirinski krajevi, bio u sastavu srpske srednjovekovne države, odn. Srpskog carstva. Raspadom carstva, ovaj kraj ulazi u sastav države Dejanovića, koja je 1395. godine potpala pod neposrednu tursku vlast.
Po bugarskim izvorima ime sela Srbinovo, potiče od imena naroda koji ga je naselio, a koji su navodni "doseljenici iz Srbije“.
Godine 1576. mesto se spominje u turskim defterima kao dva sela: Srbinče i Serbin Derbend, ali se već 1650. godine spominje kao jedno, objedinjeno selo pod imenom Srbin, u kome je zabeleženo 105 hrišćanskih domova.
U crkvenom smislu selo je u sastavu stare Samokovske eparhije, koja je od svog osnivanja 1557. godine, pa sve 1766. godine, deo srpske Pećke patrijaršije, koja je ukinuta 1766. i pripojena grčkoj Carigradskoj patrijaršiji.
U dugom istorijskom periodu, posebno posle osnivanja Bugarske egzarhije, stanovništvo je, posebno zbog okolnosti bliskog okruženja turskih, pomačkih i vlaških sela, kao i čitav Šopluk, bugarizovano. Egzarhija i Sofijske vlasti su preko crkava i škola, odavno bili premašili sve druge narodne ideje u Makedoniji i bugarizacija je u ovim krajevima odnela potpunu prevagu. Po statistikama delatnika Bugarske egzarhije (Dimitar Mišev) i raznih sofijskih propagandista kao što je bio Vasil K'nčov, selo je većinski bugarsko i 1900. godine u njemu živi 1.920 stanovnika Bugara, sa oko 20-ak stanovnika ciganske narodnosti.
Tokom nemira 1902. godine pobunilo se stanovništvo Makedonije. Naoružani muškarci iz Srbinova i Železnice su poubijali nekoliko carinika i spahija turskih i odmetnuli se u planinu. Iste 1902. godine to "bugarsko" mesto su napali muslimanski stanovnici iz mesta Krupnika. Zlostavljali su zatečene žene i decu.[1]
Posle Balkanskih ratova[uredi | uredi izvor]
Posle Prvog balkanskog rata selo je oslobodila bugarska vojska, a posle Drugog balkanskog rata i podele otomanske oblasti Makedonije, selo ulazi u sastav Kraljevine Bugarske.
U selu je 1926. godine, održan Šesti kongres VMRO, 1933. godine u selu je zabeleženo 320 kuća, a u to vreme u selu funkcionišu i osnovna škola, niža gimnazija i biblioteka.
U avgustu 1934. godine, dekretom, selu je promenjeno ime u Brežani.
Brežani danas[uredi | uredi izvor]
Najznačajniji seoski praznik je Sveti Vasilije, odn. pravoslavna Nova godina, koja se po novom kalendaru proslavlja 1. januara. Brojne su manifestacije u vidu karnevala, tzv. "kukera" ili "čauša", u narodu ovog kraja poznatih pod imenom "babugeri", kao i u brojnim drugim selima ovog kraja u kojima se poštuju stari običaji koji potiču još iz staroslovenskog paganskog vremena. Od oktobra 2010. godine, u selu se proslavljaju "Dani kestena" kojim obiluje ovo područje.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Male novine", Beograd 1902. godine
