Veksilologija

Veksilologija je oblast koja se bavi proučavanjem zastava. Naziv je oko 1957. godine uveo Vitni Smit iz SAD, nekadašnji najistaknutiji veksilolog na svetu i autor mnogih knjiga i članaka na ovu temu. U početku je smatrana delom heraldike, a neki je smatraju i granom semiotike. Osoba koja proučava zastave je veksilolog, a neko ko ih stvara je veksilograf.

Reč veksilologija je sinteza latinske reči vexillum i grčke reči λογος (nauka). Vexillum je bio tip zastave koga su koristile rimske legije tokom klasičnog perioda. Za razliku od današnjih zastava, bio je uspravno postavljen i okačen na koplje.

Veksilolozi su aktivni u nekoliko nacionalnih asocijacija pod pokroviteljstvom FIAV (Fédération internationale des associations vexillologiques). Svake druge godine, ova asocijacija organizuje Međunarodni kongres veksilologije.

Sistem identifikacije zastave (FIS)[uredi | uredi izvor]

Uopšteno o simbolima i karticama na ovim stranicama U svrhu što boljeg, jezgrovitijeg i konciznijeg pružanja informacija o zastavama koristi se čitav niz simboličkih grafičkih oznaka, kartice. Mnoge od tih oznaka standardizovane su i prihvaćene od Međunarodne federacije veksiloloških udruženja (FIAV, Federation International de Associations Vexillologique) i redovno se upotrebljavaju u mnogim stručnim časopisima i publikacijama. Takve oznake omogućavaju brzu u jednostavnu identifikaciju različitih aspekata zastave (razmera, namena i upotreba, pouzdanost prikaza, identifikaciju boja u crno-bielom prikazu i dr). Osim simbola prema FIAV, ovde je upotrebljen i niz drugih simbola koji omogućuju slikovito i o jeziku nezavisno snalaženje u prikazanom materijalu, od koji su mnogi uobičajeni među veksilolozima na Internetu i na njihovim veb stranicama, odnosno na stranicma Flags of the World (FOTW) veksilološkog e-foruma.

________________________________________

Oznake namene zastava FIS Nacionalne zastave mogu se podijeliti prema nameni u šest osnovnih grupa, prema upotrebi na kopnu odnosno na moru, te prema tome ko zastave ističe (civili, država ili vojska). Sistem označavanja namene zastave zasnovan na ovoj podeli popularizovao je V. Smit u svojih nekoliko knjiga o zastavama, a sistem je prihvatio i FIAV. Među članovima FOTW taj sistem se često naziva sistemom „šest tačaka u mreži“ ili FIS - Flag Identification System (sistem identifikacije zastave). Originalni sistem V. Smita sastoji se od grupe tačaka od dva reda po tri tačke. Gornji red označava korišćenje na kopnu, a donji na moru. Prvi stubac sleva prikazuje da se zastava koristi za privatnu upotrebu [C od engl. Civil], srednji da je za javnu upotrebu [S od engl. State], a desni označava vojnu upotrebu [W od engl. War]. U tekstualnim prikazima mogu se točke i mreža zameniti sa šest slova, tri i tri s analognim značenjem.

To daje osnovnu šemu , odnosno tekstualno CSW/CSW,

koja označava civilnu, državnu i ratnu zastavu na kopnu i civilnu, državnu i ratnu zastavu na moru (pomorsku zastavu). Ako je tačka izostavljena (odnosno slovo zamenjeno zvezdicom), znači da se zastava ne upotrebljava u tu svrhu.

	privatna upotreba	državna upotreba	vojna upotreba
na kopnu	civilna zastava	državna zastava	vojna
na vodi	civilna pomorska	državna pomorska	vojna pomorska

Neke osnovne kombinacije su prikazane ovde:

tekst. oznaka	naziv	opis
C/*	Civilna zastava	koristi je privatne osobe na kopnu
S/***	Državna zastava	koristi je državne institucije na kopnu
W/*	Ratna zastava	koristi je kopnena vojska
*/C	Civilna pomorska zastava	koristi se na privatnim plovilima (trgovačka zastava)
**/S*	Državna pomorska zastava	koristi se na plovilima u vlasništu države
*/W	Vojna pomorska zastava	koristi je mornarica
CS/**	Civilna i državna zastava	privatne osobe i državne službe na kopnu
SW/**	Državna i ratna zastava	državne služe i vojska za sve svrhe na kopnu
CSW/***	Narodna zastava	za sve svrhe na kopnu
***/CSW	Narodna pomorska zastava	za sve svrhe na vodi
CSW/CSW	Narodna zastava na kopnu i na vodi	za sve svrhe i na kopnu i na vodi

Osim „tačaka u mreži“ FIAV sistem oznaka (FIS) sadrži i oznake koje pokazuju još neke aspekte zastava:

Normalna: Zastava u normalnoj upotrebi, bez posebnih komentara. Ističe se vodoravno.
Priedlog: Prijedlog za zastavu; dizajn koji nije nikad primijenjen u praksi.
Rekonstrukcija: Slika konstruisana prema nedovoljno preciznom opisu ili drugom nepotpunom izvoru.
Naličje: Dizajn prikazan s naličja zastave.
Verzija: Jedna od dve ili više verzija istog osnovnog dizajna.
Alternacija: Jedna od dveju ili više zastava koje se mogu upotrebiti simultano ili pod posebnim uslovima za istu funkciju.
De facto: Zastava u upotrebi, ali bez zakonskog odobrenja.
Dvostrana: Naličje nije istog dizajna kao što je prikazani.
Levo koplje: Naličje ili važnija strana zastave vidi se kad je zastavno koplje prikazano s posmatračeve leve strane
Istorijska: Zastava koja se ranije koristila, ali se više službeno ne koristi.
Vertikalna: Ističe se vertikalno ovešena o prečku.