Vernalno zapaljenje vežnjače oka

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Vernalno zapaljenje vežnjače oka
Promene na rožnjači i vežnjači kod vernalnog zapaljenja vežnjače
Klasifikacija i spoljašnji resursi
SpecijalnostOftalmologija

Vernalno zapaljenje vežnjače oka (lat. conjunctivitis vernalis) je hronično, obostrano, recidivirajuće zapaljenje sezonskog karaktera. Počinje u proleće (prolećni katar vežnjače) i traje sve do kraja leta i početka jeseni, kada se intenzitet simptoma smanjuje, da bi tokom zime bolest ušla u asimptomatsku fazu. Bolest se javlja kod predisponiranih osoba atopijske konstitucije.[1]

Od vernalnog zapaljenja vežnjače oboljevaju pretežno muška deca uzrasta od 4 do 15 godina, kod kojih se bolest manifestovati u dva klinička oblika kao palpebralni i limbalni oblik, što ne isključuje istovremeno postojanje patoloških promena karakterističnih i za palpelbarni i za limbalni oblik bolesti. Relativno česta pojava kornealnih manifestacija u toku vernalnog konjunktivitisa opravdava često korišćen naziv za ovu bolest - keratokonjunctivitis vernalis koji je zbog ovih promena adekvatniji.[2]

Ukoliko se lečenje pravovremeno i pravilno sprovede, vernalni konjuktivitis prolazi bez ikakvih posledica, uprkos višegodišnjem trajanju.[3]

Epidemiologija[uredi | uredi izvor]

Od vernalnog konjunktivitisa oboljevaju pretežno muška deca uzrasta od 4 do 15 godina. Sa uzrastom deteta, intenzitet simptoma se postepeno smanjuje, da bi u pubertetu bolest sasvim prestala da se javlja. Ima alergijsku i nealergijsku komponentu.[4]

Kako ova hronična bolest konjuktive može dovesti do trajnih oštećenja vida predstavlja jednu od dva najopasnija formi alergijskog konjuktivitisa. Bolest je pretežno toplog klimatskog područja, ali se dosta često javlja i u područjima sa umerenom kontinentalnom klimom (npr na Balkanskom poluostrvu).[5]

Patofiziologija[uredi | uredi izvor]

Bolesnici sa vernalnim konjuktivitisom u porodičnoj anamnezi ili istoriji bolesti, često navode atopijske bolesti, kao što su astma, rinitis, i ekcem. Međutim prema dosadašnjim saznanjima o patogeneza bolesti i činjenica da bolest nije povezana sa pozitivnim kožnim testom ili RAST-om u 42-47% slučajeva, došlo se do zaključka da je ona najverovatnije multifaktorska, i da nastaje kao posledica interakcije imunskog, nervnog, i endokrinog sistema.[6] Na to ukazuje sledeće studije:[7][8][9]

  • Prva studija, kojoj se iznosi podatak da bolest nije posredovana samo IgE-imunoglobulinima, već da su u njen proces uključeni i mehanizmi posredovani limfocitima (Th2 limfociti odgovorni za hiperprodukcije IgE (interleukina 4, IL-4) i za diferencijaciju i aktivaciju mastocita (IL-3) i eozinofila (IL-5).[10]
  • Druge studija, koja ukazuje na uključivanje u patogenetski proces bolesti nervnih faktora, zbog prisustva supstanci P i NGF, ali i endokrinih faktora (polnih hormona) zbog otkrića prekomernog broja estrogenih i progesteronskih receptora u konjuktivi bolesnika.

Oblici bolesti[uredi | uredi izvor]

Vernaini konjunktivitis se manifestovati u dva klinička oblika kao palpebralni i limbalni oblik.[11]

Palpebralni oblik

Kod ovog oblika promene su lokalizovane pretežno na konjunktivi gornjeg očnog kapka. konjunktiva je hiperemična (crvena) i zadebljana zbog infiltracije zapaljenjskim i imunokompetentnim ćelijama, sa izraženom papilarni hipertrofijom koja konjunktivi daje somotast izgled. Vremenom, konjunktivalne papile se uvećavaju, postaju zaravnjene i međusobno odvojene uzanim prostorom, dajući konjunktivi gornjeg kapka izgled „turske kaldrme”.[3]

U daljem toku bolesti, konjunktiva poprima mlečnobeličasti izgled zbog zadebljanja epitela i hijalina degeneracije u subkonjunktivalnom prostoru.

Limbalni oblik

U ovom obliku vernalni konjunktivitis se karakteriše postojanjem na limbusu rožnjače beličasto-ružičastih čvorića mesnatog izgleda i zaravnjene površine za koje se često nazivivaju „limbalne papile”.[3]

Klinička slika[uredi | uredi izvor]

Dominantni simptomi bolesti su:[12]

  • Svrab i fotofobija,
  • Crvene, suzne oči,
  • Peckanje, osećaj stranog tela u očima
  • Obilna mukozna sekrecija.

Klinička slika i klinički tok vernalnog konjunktivitisa ne isključuju istovremeno postojanje patoloških promena karakterističnih i za palpelbarni i za limbalni oblik bolesti. U tom slučaju, radi se o mešovitom obliku vernalnog konjunktivitisa.

U jednom obliku tog stanja, najjače je zahvaćena spojnica ispod gornje kapke koja postaje upaljena i bledo roze do sivkasta, dok je ostatak spojnice postaje mlečno beo. U drugom obliku spojnica koja prekriva očnu jabučicu je debela i sivkasta. Ponekad je oštećeno malo područje rožnjače što uzrokuje bol i vrlo jaku osetljivost na svetlo.[13]

Svi simptomi obično nestaju kad je vreme hladno i u u starijim godinama postaju blaži.

Dijagnoza[uredi | uredi izvor]

Dijagnoza vernalnog konjunktivitisa postavlja se na osnovu pravilno uzete anamneze, prepoznatljive kliničke slike i nalaza eozinofila i eozinofilnih granula u skrningu konjunktive.

Terapija[uredi | uredi izvor]

Izlečenje vernalnog konjunktivitisa postiže se identifikacijom odgovornog alergena i desenzibilizacija organizma, ali je u praksi to vrlo teško postići jer veliki broj alergena može biti uzrok nastanaka alergijske reakcije. Smirivanje simptoma bolesti najčešće se postiže lokalnom primenom antihistaminika i nesteroidnih antiinflamatornih lekova.[3]

Međutim, centralno mesto u terapiji vernalnog konjunktivitisa imaju:[14]

  • Sstabilizatori membrane mastocita (kromolini, lodoksamid, ketorolak i levokabastindin, natrijum hromoglikat, lodokamid) čiji je terapijski efekat značajan, a primena moguća u toku dužeg vremenskog perioda bez neželjenih dejstava.
  • Kortikosteroidima - čija primena je preporučena samo za teške kliničke forme ove bolesti, za ograničeni vremenski period (nekoliko nedelja) uz pažljivi nadzor, jer mogu izazvati povišeni pritisak u očima, mrenu i oportunističke infekcije.[3]

Prognoza[uredi | uredi izvor]

Vernalni konjunktivitisa, često može biti praćen posledičnim promenama na rožnjači. Ove promene javljaju se u nekoliko oblika kao:

  • punktiformna epitelijalna keratopatija,
  • površne ulceracije rožnjače,
  • fibrinsko-mucinskih plakovi, formirani na mestu dugo perzistirajućih defekata rožnjače i
  • depoziti na periferiji rožnjače bledovoštanog izgleda (pseudogerontokon).[15]

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Shah, Syed Imtiaz Ali (2014). Concise Ophthalmology (4th ed.). Paramount. str. 31.
  2. ^ ERIKSEN A. An allergic conditioned case of conjunctivitis vernalis. Acta Ophthalmol (Copenh). 1951; 29(1):91-4.
  3. ^ a b v g d Leonardi A. Vernal keratoconjunctivitis: pathogenesis and treatment. Prog Retin Eye Res. 2002;21(3):319–339.
  4. ^ Leonardi A, Lazzarini D, Motterle L, et al. Vernal keratoconjunctivitis-like disease in adults. Am J Ophthalmol. 2013;155(5):796–803
  5. ^ Bonini S, Lambiase A, Marchi S, et al. Vernal keratoconjunctivitis revisited: a case series of 195 patients with long-term followup. Ophthalmology. 2000;107(6):1157–1163.
  6. ^ Aalders-Deenstra V, Kok PT, Bruynzeel PL. Measurement of total IgE antibody levels in lacrimal fluid of patients suffering from atopic and non-atopic eye disorders. Evidence for local IgE production in atopic eye disorders? Br J Ophthalmol 1985; 69: 380–384.
  7. ^ Ballow M, Mendelson L. Specific immunoglobulin E antibodies in tear secretions of patients with vernal conjunctivitis. J Allergy Clin Immunol 1980; 66: 112–118.
  8. ^ Easty DL, Birkenshaw M, Merrett T, Merrett J, Entwhistle C, Amer B. Immunological investigations in vernal eye disease. Trans Ophthalmol Soc U K 1980; 100: 98–107.
  9. ^ Abelson MB, Schaefer K. Conjunctivitis of allergic origin: immunologic mechanisms and current approaches to therapy. Surv Ophthalmol 1993; 38: 115–132.
  10. ^ Montan PG, van Hage-Hamsten M. Eosinophil cationic protein in tears in allergic conjunctivitis. Br J Ophthalmol 1996; 80: 556–560.
  11. ^ Marmouz F, Raffard M. Allergic conjunctivitis: diagnosis and treatment. Eur Ann Allergy Clin Immunol. 2004 Jan; 36(1):25-9.
  12. ^ Zicari AM, Nebbioso M, Lollobrigida V, et al. Vernal keratoconjunctivitis: atopy and autoimmunity. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2013;17(10):1419–1423.
  13. ^ Mantelli F, Santos MS, Petitti T, et al. Systematic review and meta-analysis of randomised clinical trials on topical treatments for vernal keratoconjunctivitis. Br J Ophthalmol. 2007;91(12):1656–1661
  14. ^ Hingorani, Melanie; Lightman, Susan (1995). „Therapeutic Options in Ocular Allergic Disease”. Drugs. 50 (2): 208—221. PMID 8521755. S2CID 1921561. doi:10.2165/00003495-199550020-00002. 
  15. ^ Reddy JC, Basu S, Saboo US, et al. Management, clinical outcomes, and complications of shield ulcers in vernal keratoconjunctivitis. Am J Ophthalmol. 2013;155(3):550–9 e1.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Barney NP, Graziano FM, Cook EB, Stahl JL. Allergic and immunologic diseases of the eye. In: Adkinson NF, Bochner BS, Burks AW, et al, eds. Middleton's Allergy: Principles and Practice. 8th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2014:chap 39.
  • Boguniewicz M, Cho CB, Sicherer SH. Occular allergies. In: Kliegman RM, Stanton BF, St Geme JW, Schor NF, eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 20th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016:chap 1477.
  • Hernandez-Trujillo V, Riley E, Rudnick C. Allergy. In: Rakel RE, Rakel D, eds. Textbook of Family Medicine. 9th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2016:chap 19.
  • Lambiase, A.; Leonardi, A.; Sacchetti, M.; Deligianni, V.; Sposato, S.; Bonini, S. (J Allergy Clin Immunol 2011). „Topical cyclosporine prevents seasonal recurrences of vernal keratoconjunctivitis in a randomized, double-masked, controlled 2-year study”. The Journal of Allergy and Clinical Immunology. 128 (4): 896—897. PMID 21868078. doi:10.1016/j.jaci.2011.07.004.  Proverite vrednost paramet(a)ra za datum: |date= (pomoć)
  • Rubenstein JB, Tannan A. Allergic conjunctivitis. In: Yanoff M, Duker JS, eds. Ophthalmology. 4th ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2014:chap 4.7.
  • Stock EL. Vernal keratoconjunctivitis. In: Tasman W, Jaeger EA, eds. Duane's Clinical Ophthalmology. 2013 ed. Philadelphia, PA: Lippincott, Williams & Wilkins; 2013:vol 4, chap 9.
  • Sangwan, Virender S.; Murthy, Somasheila I.; Vemuganti, Geeta K.; Bansal, Aashish K.; Gangopadhyay, Nibaran; Rao, Gullapalli N. (2005). „Cultivated Corneal Epithelial Transplantation for Severe Ocular Surface Disease in Vernal Keratoconjunctivitis”. Cornea. 24 (4): 426—430. PMID 15829799. S2CID 42867207. doi:10.1097/01.ico.0000151508.49565.8a. .
  • Sacchetti, Marta; Lambiase, Alessandro; Mantelli, Flavio; Deligianni, Velika; Leonardi, Andrea; Bonini, Stefano (2010). „Tailored Approach to the Treatment of Vernal Keratoconjunctivitis”. Ophthalmology. 117 (7): 1294—1299. PMID 20382430. doi:10.1016/j.ophtha.2009.11.043. .
  • Leonardi A, Lazzarini D, Bortolotti M, et al. Corneal confocal microscopy in patients with vernal keratoconjunctivitis. Ophthalmology. 2011.
  • Leonardi A, Lazzarini D, Bortolotti M, et al. Corneal confocal microscopy in patients with vernal keratoconjunctivitis. Ophthalmology. 2012;119(3):509–515.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]


Molimo Vas, obratite pažnju na važno upozorenje
u vezi sa temama iz oblasti medicine (zdravlja).
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Вернално_запаљење_вежњаче_ока&oldid=27441777”