Википедија:Izabrani događaji/Decembar
Januar — Februar — Mart — April — Maj — Jun — Jul — Avgust — Septembar — Oktobar — Novembar — Decembar
Izabrani događaji za decembar [uredi | uredi izvor]
Dogodilo se na današnji dan/1. decembar
- 1640 — Portugalija je ponovo stekla nezavisnost posle ustanka kojim je zbačena španska vlast.
- 1822 — Osnivač Brazilskog carstva Dom Pedro krunisan za prvog cara Brazila pod imenom Pedro I (na slici).
- 1918 — Proglašeno Kraljevstvo Srba, Hrvata i Slovenaca, s prestolonaslednikom Aleksandrom Karađorđevićem kao regentom.
- 1918 — Danska je priznala potpuni suverenitet Islandu, sa kojim je ostala u personalnoj uniji.
- 1941 — Odigrala se Pljevaljska bitka.
- 1989 — Mihail Gorbačov kao prvi sovjetski lider posetio Vatikan i dogovorio se s papom Jovanom Pavlom II o uspostavljanju diplomatskih odnosa Sovjetskog Saveza i Vatikana.
- 1988 — Benazir Buto postala premijer Pakistana, kao prva žena na čelu jedne islamske zemlje.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/1. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/2. decembar
.jpg){kind=small}
- 1804 — Papa Pije VII u Parizu krunisao je Napoleona Bonapartu za cara Francuske.
- 1805 — Francuska vojska pod komandom Napoleona Bonaparte je porazila rusku i austrijsku vojsku u bici kod Austerlica.
- 1823 — Predsednik Sjedinjenih Američkih Država Džejms Monro u Kongresu objavio Monroovu doktrinu, kojim je proglašena izolacionistička politika SAD.
- 1852 — Proglašeno je Drugo carstvo na čelu s carem Napoleonom III Bonapartom.
- 1942 — Na Univerzitetu u Čikagu, gde su nuklearni fizičari predvođeni Enrikom Fermijem radili na tajnom projektu izrade atomske bombe, prvi put je demonstrirana nuklearna lančana fisija.
- 1950 — Odlukom Ujedinjenih nacija bivša italijanska kolonija Eritreja ušla je u sastav Etiopije kao autonomna oblast.
- 1971 — Od šest emirata u Persijskom zalivu, Abu Dabija, Dubaija, Šardže, Adžmana, Um el Kajvejna i Fudžajre osnovana je federacija Ujedinjenih Arapskih Emirata.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/2. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/3. decembar
- 1800 — Francuska vojska pod komandom Žana Moroa je porazila austrijsko-bavarsku vojsku u bici kod Hoenlindena.
- 1912 — Turska, Bugarska, Srbija i Crna Gora sklopile primirje u Prvom balkanskom ratu.
- 1944 — U Atini su počele borbe između ELAS-a i vladinih snaga pripomognutim britanskom vojskom, što je bio početak Grčkog građanskog rata.
- 1967 — Južnoafrički hirug Kristijan Barnard u bolnici „Grote Šur” u Kejptaunu prvi put u istoriji medicine izvršio transplantaciju srca.
- 1971 — Napadom pakistanskog vazduhoplovstva na indijske aerodrome počeo je Indijsko-pakistanski rat zbog Kašmira.
- 1984 — U gradu Bopal u Indiji oko 4.500 ljudi umrlo, 500 oslepelo, a 50.000 otrovano gasom iscurelim iz fabrike pesticida „Junion karbajd”.
- 1997 — U Otavi su predstavnici 122 zemlje potpisali Konvenciju o zabrani protivpešadijskih mina.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/3. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/4. decembar
- 1533 — Ivan IV Grozni proglašen je za velikog kneza Moskve.
- 1563 — Održano je poslednje zasedanje Tridentskog sabora.
- 1639 — Engleski astronom Džeremaja Horoks je obavio prvo posmatranje prolaska Venere.
- 1970 — u Beogradu svečano otvorena deonica auto-puta kroz Beograd, most Gazela i Terazijski tunel.
- 1977 — Žan-Bedel Bokasa (na slici) krunisao se za cara Centralnoafričkog carstva.
- 1980 — U avionskoj nesreći blizu Lisabona, za koju se sumnja da je posledica sabotaže, poginuo premijer Portugala Fransisko Sa Karneiro.
- 1995 — Ministri inostranih poslova Evropske unije na sastanku u Briselu suspendovali sankcije Jugoslaviji, uvedene 1992.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/4. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/5. decembar
- 1918 — Izbili su nasilni protesti u Zagrebu 1918. godine.
- 1933 — Kongres Sjedinjenih Država ratifikovao je amandman 21. Ustava kojim je ukinuta prohibicija, uvedena u januaru 1920. na osnovu 18. ustavnog amandmana.
- 1945 — Eskadrila od 5 torpednih bombardera TBF avendžer Američke ratne mornarice je nestala tokom vežbe u oblasti danas poznata kao Bermudski trougao.
- 1952 — Gusta magla koja je London prekrivala naredna četiri dana uzrokovala smrt trovanjem sumpor-dioksidom velikog broja ljudi.
- 1962 — Sjedinjene Države i Sovjetski Savez su postigli dogovor o saradnji u kosmičkim istraživanjima u miroljubive svrhe.
- 1995 — Članice NATO-a odobrile su upućivanje 60.000 vojnika u Bosnu i Hercegovinu radi očuvanja mira postignutog Dejtonskim sporazumom.
- 2001 — Avganistanske vođe dogovorile su se o formiranju posttalibanske vlade, koju će predvoditi Paštun Hamid Karzaj (na slici).
→ {{Dogodilo se na današnji dan/5. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/6. decembar
- 1507 — Nemački kartograf Martin Valdzemiler objavio prvu geografsku kartu novog kontinenta, kojem je dao naziv Amerika, po imenu Ameriga Vespučija.
- 1768 — Izašlo je prvo izdanje enciklopedije „Britanika” (na slici).
- 1917 — Finski parlament u Helsinkiju proglasio nezavisnost Finske, koju je priznala sovjetska Rusija.
- 1921 — Ujedinjeno Kraljevstvo je potpisalo mirovni sporazum sa Irskom, prema kojem je uspostavljena Irska Slobodna Država kao članica Britanskog komonvelta.
- 1941 — U bici za Moskvu počela je protivofanziva Crvene armije protiv Trećeg rajha.
- 1957 — Prvi pokušaj SAD da lansira veštački satelit je propao nakon eksplozije rakete Vangard TV3 na lansiranoj rampi u Kejp Kanaveralu.
- 1989 — Slobodan Milošević na sednici Skupštine Srbije izabran je za predsednika Predsedništva Srbije.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/6. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/7. decembar
- 1914 — Narodna skupština Kraljevine Srbije usvojila je Nišku deklaraciju o ujedinjenju Južnih Slovena u zajedničku državu.
- 1941 — Japanski avioni napali su američku pomorsku bazu u Perl Harboru (na slici) na Havajima i uništili veliki broj aviona i brodova.
- 1965 — Vaseljenski patrijarh Atinagora i papa Pavle VI ukinuli su međusobnu ekskomunikaciju dve crkve kojom je 1054. počeo raskol dve hrišćanske crkave.
- 1975 — Indonežanska armija je ušla u Istočni Timor gde je, nakon ukidanja trovekovne portugalske kolonijalne vlasti, izbio građanski rat.
- 1988 — U zemljotresu u Jermeniji poginulo je više od 25.000 ljudi, 12.000 je povređeno, a pola miliona ostalo bez domova.
- 1991 — u Zagrebu MUP Republike Hrvatske likvidirao je srpsku porodicu Zec.
- 2001 — U građanskom ratu u Avganistanu talibani su predali svoje poslednje uporište Kandahar.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/7. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/8. decembar
- 1854 — Papa Pije IX proglasio dogmu o bezgrešnom začeću Bogorodice.
- 1914 — Britanska flota je porazila nemačku flotu u bici kod Folklandskih ostrva.
- 1941 — Japan je istovremeno izvršio invaziju na Malaju, Tajland, Hongkong, Filipine i Holandsku istočnu Indiju.
- 1966 — Sporazum o zabrani nuklearnog oružja u svemiru potpisalo 28 zemalja, uključujući SSSR i SAD.
- 1974 — Građani Grčke na referendumu velikom većinom glasali za republiku, protiv restauracije monarhije.
- 1980 — Mentalno poremećeni obožavalac Mark Dejvid Čapman je ubio bivšeg član Bitlsa Džona Lenona ispred njegovog stana u Njujorku.
- 1991 — Predsednici Rusije, Belorusije i Ukrajine Boris Jeljcin, Leonid Kravčuk i Stanislav Šuškevič u Minsku potpisali sporazum o formiranju Zajednice Nezavisnih Država koja bi zamenila SSSR. (na slici)
→ {{Dogodilo se na današnji dan/8. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/9. decembar
- 1824 — U Peruanskom ratu za nezavisnost snage južnoameričkog revolucionara Simona Bolivara porazile špansku armiju u bici kod Ajakuča što je bilo presudno za sticanje nezavisnosti Perua.
- 1917 — Turske trupe su u Prvom svetskom ratu predale Jerusalim Britancima.
- 1948 — Generalna skupština Ujedinjenih nacija je usvojila konvenciju o genocidu, koja pravno definiše genocid i savetuje svojim potpisnicima da spreče i kazne takva dela.
- 1961 — Tanganjika je stekla nezavisnost u okviru Britanskog komonvelta, s premijerom Džulijusom Njerereom.
- 1979 — Naučna komisija Svetske zdravstvene organizacije je potvrdila da je virus velikih boginja iskorenjen među ljudima.
- 1990 — Leh Valensa, bivši lider sindikata Solidarnost, je pobedio na prvim predsedničkim izborima u Poljskoj.
- 2016 — Predsednica Južne Koreje Park Gun Hej je smenjena nakon korupcionaškog skandala.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/9. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/10. decembar
- 1508 — Formirana Kambrejska liga, savez protiv Venecije koji su sklopili papa Julije II, francuski kralj Luj XII, aragonski kralj Ferdinand II i sveto-rimski car Maksimilijan I.
- 1520 — Nemački crkveni reformator Martin Luter u Vitenbergu javno spalio bulu u kojoj mu je papa Lav X zapretio prokletstvom ako se u roku od 60 dana ne odrekne jeresi.
- 1810 — Napoleon Bonaparta (na slici) Francuskoj priključio nemačke gradove Hanover, Bremen, Hamburg, Lauenburg i Libek.
- 1936 — Britanski kralj Edvard VIII je abdicirao jer nije želeo da se odrekne ženidbe sa Amerikankom Volis Simpson, kako je to od njega tražio premijer Stenli Boldvin.
- 1948 — Generalna skupština OUN-a je usvojila Univerzalnu deklaraciju o pravima čoveka.
- 1991 — Jugoslovenska narodna armija se povukla iz Zagreba i Hrvatske, ali su borbe Srba i hrvatskih snaga nastavljene.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/10. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/11. decembar
- 1858 — Svetoandrejska skupština izvršila je smenu dinastija u Srbiji zbacivši kneza Aleksandra Karađorđevića i vrativši na presto Miloša Obrenovića (na slici).
- 1888 — Narodna skupština Srbije prihvatila Ustav koji je predložila Narodna radikalna stranka kojim je u Srbiji uvedena parlamentarna demokratija.
- 1941 — Nemačka i Italija su u Drugom svetskom ratu objavile rat SAD, a Kongres SAD istog dana objavio rat tim zemljama.
- 1946 — Generalna skupština Ujedinjenih nacija osnovala Unicef, Međunarodni fond Ujedinjenih nacija za pomoć deci u zemljama razorenim ratom.
- 1972 — Američki astronauti iz broda „Apolo 17“ Džin Sernan i Harison Šmit spustili se na Mesec, u poslednjoj misiji u okviru programa „Apolo“.
- 1994 — Ruske trupe otpočele su napade na Čečeniju sa ciljem suzbijanja separatizma pobunjenika.
- 1997 — U Kjotu je potpisan Protokol o zaštiti životne sredine koji predviđa i smanjenje proizvodnje ugljen-dioksida i drugih štetnih gasova za koje se smatra da izazivaju efekte staklene bašte i globalno zagrevanje.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/11. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/12. decembar
- 627 — U bici kod Ninive vizantijski car Iraklije je odneo pobedu nad Persijancima, kojom je odlučen ishod najvećeg i poslednjeg od svih vizantijsko-persijskih ratova.
- 1873 — U Srbiji je uveden dinar kao novčana jedinica.
- 1894 — Japanske trupe su počele invaziju Koreje.
- 1915 — Slika Leonarda da Vinčija „Mona Liza” (na slici) pronađena je u Firenci, dve godine pošto je ukradena iz pariskog muzeja „Luvr”.
- 1936 — Maršal Džang Sjueljang je uhapsio kineskog generalisimusa Čang Kaj Šeka.
- 1942 — Nemačke snage su započele operaciju Zimska oluja, pokušavajući da odblokiraju opkoljene osovinske snage tokom bitke za Staljingrad.
- 1992 — Na indonežanskim ostrvima Flores i Babi, u zemljotresu poginulo najmanje 2.200 ljudi.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/12. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/13. decembar
.jpg)
- 1570 — Mirom u Ščećinu Danska je priznala nezavisnost Švedske.
- 1806 — Srpski ustanici u Prvom srpskom ustanku oslobodili beogradsku varoš i naterali Turke da se povuku u Beogradsku tvrđavu.
- 1937 — Japanske trupe okupirale kineski grad Nanking i u narednih šest sedmica pobile oko 200.000 Kineza, mahom civila, a krvoproliće ušlo u istoriju kao „silovanje Nankinga”.
- 1939 — U prvoj velikoj pomorskoj bici u Drugom svetskom ratu britanske krstarice „Ekseter”, „Ajaks” i „Ahil” (na slici) kod zaliva La Plata u Atlantskom okeanu teško oštetile i onesposobile nemački bojni brod „Graf Špe”.
- 1981 — General Vojćeh Jaruzelski zaveo vanredno stanje u Poljskoj, zabranjen rad nezavisnog sindikata „Solidarnost”, a na hiljade sindikalnih aktivista pritvoreno.
- 2002 — Na samitu u Kopenhagenu Evropska unija donela odluku o proširenju Unije za 10 država, a to su Poljska, Češka, Mađarska, Slovenija, Slovačka, Estonija, Letonija, Litvanija, Kipar i Malta, 1. maja 2004.
- 2003 — Američki vojnici su tokom operacije Crvena zora pronašli i zarobili bivšeg iračkog predsednika Sadama Huseina.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/13. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/14. decembar
- 557 — Razoran zemljotres je teško oštetio Konstantinopolj.
- 1481 — Osmanski vojnici su posle duže opsade zauzeli Novi, a Vojvodstvo Svetog Save je priključeno Hercegovačkom sandžaku.
- 1900 — Nemački fizičar Maks Plank objavio „Kvantnu teoriju”, prema kojoj energija radijacije potiče iz nevidljivih delića, kvanata, i nije kontinuirana, kako se ranije mislilo.
- 1911 — Norveški istraživač Roald Amundsen postao prvi čovek koji je stigao na Južni pol.
- 1959 — Arhiepiskop Makarios III je postao prvi predsednik Kipra.
- 1981 — Kneset je proširio izraelske zakone, nadležnosti i upravu na Golansku visoravan, čime je faktički anektirao teritoriju koju je osvojio od Sirije u ratu 1967.
- 1995 — U Jelisejskoj palati u Parizu potpisan mirovni sporazum o okončanju 44-mesečnog rata u Bosni i Hercegovini, koji je postignut 21. novembra u Dejtonu u Sjedinjenim Državama (na slici).
→ {{Dogodilo se na današnji dan/14. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/15. decembar
- 1801 — Odmetnuti janičari, koje su predvodile četiri beogradske dahije Aganlija, Kučuk-alija, Mehmed-aga Fočić i Mula Jusuf, ubili beogradskog valiju Hadži Mustafa-pašu i zaveli teror u Beogradskom pašaluku.
- 1806 — Francuske trupe pod komandom Napoleona Bonaparte ušle u Varšavu.
- 1914 — Oslobađanjem Beograda u Prvom svetskom ratu završena Kolubarska bitka.
- 1967 — Srušio se Srebrni most preko reke Ohajo između gradova Pojnt Plezant i Galipolis, usmrtivši 46 osoba.
- 2000 — Zatvorena nuklearna elektrana Černobilj u Ukrajini u kojoj je krajem aprila 1986. eksplodirao jedan blok centrale izazvavši najtežu nuklearnu katastrofu od početka upotrebe nuklearnih centrala.
- 2002 — Posmatrači UN zvanično okončali misiju na Prevlaci, početu u martu 1992, i predali vlastima Hrvatske kontrolu nad tim poluostrvom.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/15. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/16. decembar
- 1773 — Nezadovoljna uvoznim carinama i britanskom vlašću, grupa američkih kolonista u bostonskoj luci pobacala u more sanduke čaja.
- 1835 — U velikom požaru koji je zahvatio Njujork uništeno 600 građevina.
- 1838 — Buri su se tokom Velike seobe sukobili s plemenom Zulu i u bici na Krvavoj Reci pobili 3.000 pripadnika tog plemena.
- 1916 — Grupa ruskih plemića predvođena Feliksom Jusupovim je ubila mistika i pustolova Grigorija Raspućina (na slici).
- 1920 — U zemljotresu u kineskoj provinciji Gansu poginulo oko 180.000 ljudi.
- 1944 — Nemci u Drugom svetskom ratu u Ardenima probili američke linije odbrane i počeli kontraofanzivu na Zapadnom frontu.
- 1949 — Vođa borbe za nezavisnost Ahmed Sukarno izabran za prvog predsednika Indonezije posle sticanja nezavisnosti zemlje od Holandije.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/16. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/17. decembar
- 1538 — Papa Pavle III iz Katoličke crkve izopštio engleskog kralja Henrija VIII, koji se prethodno proglasio poglavarem Crkve Engleske.
- 1903 — Braća Vilbur i Orvil Rajt izvela prvi uspešan let avionom u istoriji. (na slici)
- 1926 — U državnom udaru u Litvaniji, vojska je zbacila demokratski izabranog predsednik Kazisa Grinijusa i na njegovo mesto postavila Antanasa Smetonu.
- 1960 — Vojnici odani etiopskom caru Hajle Selasiju su ugušili pokušaj državnog udara otpočet 13. decembra.
- 1989 — U Rumuniji izbile masovne demonstracije protiv diktatorskog režima Nikolae Čaušeskua, u kojima je poginulo oko 1000 ljudi.
- 1991 — Savet ministara Evropske ekonomske zajednice usvajanjem nove Deklaracije o Jugoslaviji odlučio da prizna nezavisnost svih jugoslovenskih republika koje prihvate kriterijume za priznavanje novih država u istočnoj Evropi i Sovjetskom Savezu.
- 1996 — Pobunjenici peruanskog levičarskog gerilskog pokreta „Tupak Amaru” zauzeli japansku ambasadu u Limi, zapretivši da će pobiti 490 talaca ako vlasti Perua ne oslobode iz zatvora 300 pripadnika njihovog pokreta.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/17. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/18. decembar
- 218. p. n. e. — U bici kod Trebije u Drugom punskom ratu kartaginski vojskovođa Hanibal je naneo težak poraz rimskoj vojsci.
- 1271 — Kublaj-kan je promenio naziv svog carstva u Juan, označivši zvanični početak dinastije Juan u Kini i Mongoliji.
- 1398 — Mongolski vojskovođa Tamerlan zauzeo je indijski grad Delhi.
- 1499 — Muslimani u Granadi su se pobunili protiv vlasti zbog prisilnog preveravanja na katoličanstvo.
- 1865 — Američki državni sekretar Vilijam H. Sjuard je objavio da su tri četvrtine američkih saveznih država ratifikovale Trinaesti amandman na Ustav SAD, čime je on stupio na snagu.
- 1916 — Pobedom Francuza završena je desetomesečna bitka kod Verdena u Prvom svetskom ratu, u kojoj su obe strane imale ogromne gubitke.
- 1972 — Sjedinjene Države su u Vijetnamskom ratu započele masovno bombardovanje Hanoja koje je trajalo neprekidno 12 dana i noći.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/18. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/19. decembar
- 1154 — Henri II (na slici) je krunisan u Vestminsterskoj opatiji, kao prvi engleski kralj iz dinastije Plantagenet.
- 1793 — Napoleon Bonaparta dobio je prvu značajnu bitku kada je okončao britansku opsadu Tulona.
- 1905 — Knez Nikola Petrović-Njegoš je doneo Nikoljdanski ustav, prvi ustav Crne Gore, kojim je država konstituisana kao ustavna monarhija.
- 1920 — Konstantin I se vratio na presto Grčke nakon smrti svog sina Aleksandra I i referenduma.
- 1946 — Počeo je Prvi indokineski rat kada su pripadnici Vijetmina napali francuske kolonijalne trupe u Hanoju.
- 1984 — Britanski i kineski premijeri Margaret Tačer i Džao Cijang potpisali su u Pekingu sporazum prema kojem Hongkong od 1. jula 1997, posle 99 godina britanske uprave, prelazi pod suverenitet Kine.
- 1997 — Singapurski putnički avion „Boing 737-300” srušio se blizu indonežanskog grada Palembangare, što nije preživeo niko od 104 putnika i članova posade.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/19. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/20. decembar
- 69 — Vojska odana rimskom vojskovođi Vespazijanu je ušla u Rim i zbacila cara Vitelija.
- 1582 — U Francuskoj prihvaćen Gregorijanski kalendar.
- 1860 — Južna Karolina je postala prva od robovlasničkih saveznih država koja je pokušala da se otcepi od SAD.
- 1970 — Pod pritiskom radničkih nemira i štrajkova u Poljskoj, ostavku podneo šef vladajuće Poljske ujedinjene radničke partije Vladislav Gomulka.
- 1987 — U sudaru filipinskog feribota Donja Paz i jednog tankera, najtežoj mirnodopskoj nesreći na moru, preživelo je 24 od 4.397 putnika i članova posade feribota.
- 1989 — SAD su počele invaziju na Panamu radi zbacivanja bivšeg američkog štićenika, premijera Manuela Norijege.
- 1999 — Portugalija je Kini prenela suverenitet nad Makaom.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/20. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/21. decembar
.jpg)
- 69 — Vespazijan prihvaćen za rimskog cara čime je okončana politička kriza započeta uklanjanjem Nerona 68. godine (Godina četiri cara).
- 1881 — U Beogradu osnovano Društvo novinara Srbije, jedno od najstarijih u Evropi.
- 1898 — Marija i Pjer Kiri otkrili su radijum.
- 1937 — U Holivudu održana premijera filma Volta Diznija „Snežana i sedam patuljaka“.
- 1958 — General Šarl de Gol izabran za prvog predsednika Pete francuske republike.
- 1988 — Boing 747 američke kompanije Pan Am na liniji London-Njujork je eksplodirao iznad škotskog mesta Lokerbi, pri čemu je poginulo 270 ljudi.
- 1997 — U drugom krugu predsedničkih izbora u Srbiji, na koje je izašlo 50,98% birača, pobedio, s 59,23% glasova, Milan Milutinović, kandidat koalicije Socijalističke partije Srbije, Jugoslovenske levice i Nove demokratije. Njegov rival Vojislav Šešelj dobio 37,57% glasova.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/21. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/22. decembar
- 1666 — Francuska akademija nauka, koju je osnovao Luj XIV sa Žan Batistom Kolberom, prvi put se sastaje u Kraljevskoj biblioteci.
- 1808 — U bečkom pozorištu premijerno izvedena jedna od najpoznatijih kompozicija klasične muzike – Peta simfonija nemačkog kompozitora Ludviga van Betovena.
- 1894 — Alfred Drajfus osuđen je na doživotnu kaznu zatvora.
- 1941 — U mestu Rudo u Bosni u Drugom svetskom ratu osnovana Prva proleterska brigada Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije.
- 1988 — Južna Afrika, Kuba i Angola u Ujedinjenim nacijama potpisali sporazum kojim je Namibija, poslednja kolonija u Africi, dobila nezavisnost.
- 1989 — U strahu od pobunjenog naroda, predsednik Rumunije Nikolae Čaušesku (na slici) sa suprugom Elenom helikopterom je pobegao iz Bukurešta, čime je okončana njegova 24-godišnja diktatorska vladavina.
- 1990 — Južnoafrički parlament sastavljen od belaca okončao eru aparthejda, izglasavši većinom od 237 prema 45 Prelazni ustav zemlje, što je omogućilo održavanje prvih sverasnih izbora u Južnoj Africi.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/22. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/23. decembar
- 1588 — Tokom zasedanja Skupštine staleža u dvorcu Bloa, po nalogu francuskog kralja Anrija III, ubijene su vođe Katoličke lige Anri od Giza i njegov brat Luj II, kardinal od Giza.
- 1832 — Francuska je zauzela Antverpen i prisilila Holandiju da prizna nezavisnost Belgije.
- 1876 — Počela je Carigradska konferencija o stanju u Osmanskom carstvu nakon izbijanja Hercegovačkog i Aprilskog ustanka.
- 1972 — U zemljotresu koji je pogodio glavni grad Nikaragve Managvu poginulo je 7.000 ljudi.
- 1990 — Slovenci su se na plebiscitu izjasnili za izdvajanje iz SFR Jugoslavije.
- 2000 — Na prvim parlamentarnim izborima u Srbiji nakon odlaska sa vlasti Slobodana Miloševića početkom oktobra, ubedljivu pobedu odnela je Demokratska opozicija Srbije.
- 2008 — U vojnom udaru zbačena je vlada Gvineje nekoliko sati nakon smrti dugogodišnjeg predsednika Lansane Kontea.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/23. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/24. decembar
- 1777 — Jakobinska zavera protiv Napoleona je otkrivena.
- 1799 — Engleski moreplovac Džejms Kuk je otkrio Božićna ostrva.
- 1814 — SAD i Velika Britanija potpisale mir u Gentu u Belgiji, okončavši rat počet 1812.
- 1838 — Pod pritiskom Rusije i političkih protivnika u Srbiji knez Miloš Obrenović prihvatio je „Turski ustav“ kojim je ograničena apsolutna kneževa vlast.
- 1914 — Nemački avion bacio jednu bombu na Dover, u Prvom svetskom ratu, što je bio prvi napad iz vazduha u istoriji Velike Britanije.
- 1951 — Proglašeno Ujedinjeno Kraljevstvo Libija sa emirom Idrizom kao suverenom.
- 1953 — U najtežoj železničkoj nesreći u istoriji Novog Zelanda poginulo je preko 150 osoba nakon što je voz pao u reku Vangaehu zbog rušenja mosta.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/24. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/25. decembar
- 800 — Papa Lav III u Rimu je krunisao franačkog vladara Karla Velikog za svetog rimskog cara.
- 1000 — Krunisan je prvi mađarski hrišćanski kralj Stefan I.
- 1066 — U Vestminsterskoj opatiji u Londonu normanski vojvoda Vilijam I Osvajač je krunisan za kralja Engleske pošto je kod Hejstingsa potukao vojsku Harolda II, poslednjeg saksonskog kralja.
- 1741 — Švedski fizičar Anders Celzijus objavio skalu od 100 stepeni za merenje temperature.
- 1926 — Japanski regent, princ Hirohito, nasledio je presto Japana posle smrti oca cara Jošihita.
- 1979 — Sovjetske trupe ušle su u Avganistan, u prvoj vojnoj intervenciji SSSR-a van Varšavskog pakta, da bi podržale vladu Babraka Karmala.
- 1991 — Mihail Gorbačov (na slici) je podneo ostavku na mesto predsednika SSSR-a.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/25. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/26. decembar
- 1805 — Francuska i Austrija su potpisale mirovni ugovor u Požunu, posle Napoleonove pobede u bici kod Austerlica, kojim je Francuska dobila Veneto, Istru bez Trsta, Dalmaciju i Boku kotorsku i učvrstila svoju poziciju u Evropi.
- 1825 — U Sankt Peterburgu, na dan polaganja zakletve novom caru Nikolaju I, izbila je pobuna dekabrista, protivnika carizma i kmetstva u Rusiji.
- 1862 — Trideset i osam zarobljenika iz zajednice Dakota urođenika ubijeno je vešanjem od strane američke vojske.
- 1898 — Pjer i Marija Kiri otkrili radioaktivni hemijski element i nazvali ga radijum.
- 1975 — Letom na liniji Moskva — Alma Ata, Tupoljev Tu-144 je postao prvi supersonični avion u svetu u redovnom saobraćaju.
- 1990 — Skupština Slovenije proglasila samostalnost te republike, nakon plebiscita 23. decembra na kome se 86% glasača izjasnilo za nezavisnu državu.
- 2004 — Potres 9,0 stepeni po Rihterovoj skali sa epicentrom kraj ostrva Sumatre u Indijskom okeanu izazvao cunami koji je ubio preko 275.000 ljudi u 14 različitih zemalja, najviše u Indoneziji.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/26. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/27. decembar
- 1801 — Nakon osvajanja Italije, Napoleon je uspostavio Republiku Luka.
- 1927 — Jedan od vođa Oktobarske revolucije i prvi šef sovjetske diplomatije Lav Trocki isključen iz Komunističke partije pošto je u političkim sukobima pobedila frakcija Josifa Staljina.
- 1945 — Koreja podeljena na dve države — Severnu i Južnu Koreju.
- 1949 — Holandska kraljica Julijana potpisala dokument kojim je Indonezija dobila nezavisnost posle više od tri veka holandske kolonijalne uprave.
- 1975 — Više od 400 rudara poginulo u eksploziji u rudniku uglja u Časnali u indijskoj državi Bihar.
- 1979 — Sovjetski vojnici su zauzeli Tadžbegovu palatu izvan Kabula i ubili avganistanskog predsednika Hafizulu Amina i eliminisali njegovu elitnu gardu.
- 2007 — Bivša pakistanska premijerka Benazir Buto (na slici) je ubijena u terorističkom napadu u Ravalpindiju.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/27. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/28. decembar
- 1836 — Španija priznala nezavisnost Meksika, koji su španski konkistadori osvojili 1526, razorivši državu Asteka.
- 1879 — U udesu putničkog voza na liniji Edinburg—Dandi u Škotskoj, koji se survao u reku kada je popustio most preko kojeg je prelazio, poginulo 90 ljudi.
- 1895 — U pariskom restoranu „Gran kafe” Luj i Ogist Limijer organizovala prvu filmsku projekciju.
- 1908 — U zemljotresu koji je razorio Mesinu, drugi po veličini grad na italijanskom ostrvu Siciliji, poginulo više od 82.000 ljudi.
- 1959 — U Vinči kod Beograda, pušten u rad prvi nuklearni reaktor u Jugoslaviji.
- 1989 — Litvanija postala prva država Sovjetskog Saveza u kojoj je uveden višepartijski politički sistem.
- 2000 — Vlada Crne Gore usvojila Platformu za redefinisanje odnosa Srbije i Crne Gore na osnovu koje bi te dve federalne jedinice Jugoslavije trebalo da postanu suverene i nezavisne države.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/28. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/29. decembar
- 1170 — Nadbiskup Tomas Beket ubijen po nalogu engleskog kralja Henrija II pred oltarom Kenterberijske katedrale.
- 1721 — Francuzi su okupirali ostrvo Mauricijus u Indijskom okeanu.
- 1911 — Revolucionarna privremena skupština za prvog predsednika Kine izabrala Sun Jat Sena, čime je posle više od tri milenijuma ukinuta monarhija.
- 1914 — Počela bitka kod Sarikamiša u Prvom svetskom ratu, u kojoj je mnogo slabija ruska vojska odnela pobedu.
- 1944 — Sovjetske trupe u Drugom svetskom ratu ušle u Budimpeštu.
- 1992 — Skupština Jugoslavije izglasala nepoverenje prvoj Vladi SR Jugoslavije i smenila premijera, srpskog biznismena iz SAD Milana Panića.
- 1996 — Vlada Gvatemale (na slici zastava Gvatemale) i vođe gerilskog pokreta potpisali sporazum kojim je posle 36 godina zvanično okončan poslednji i najduži građanski rat u Srednjoj Americi.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/29. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/30. decembar
.svg){kind=small}
- 1460 — Ričard, vojvoda od Jorka je ubijen, a njegova vojska je uništena u bici kod Vejkfilda u Ratu ruža.
- 1886 — Nemačka i Portugalija su potpisali sporazum kojim su određene granice između Angole i nemačke Jugozapadne Afrike, danas Namibije.
- 1903 — U požaru u čikaškom pozorištu „Irikvoi“ poginulo je 588 osoba.
- 1922 — Zvanično osnovan Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika (na slici zastava SSSR-a) ujedinjenjem Ruske SFSR, Beloruske SSR, Ukrajinske SSR i Zakavkaske SFSR.
- 1933 — Pripadnik rumunske organizacije „Gvozdena garda“ je ubio premijera Jona Duku.
- 1947 — Rumunski kralj Mihaj abdicirao pod pritiskom komunista koji su potom proglasili Narodnu Republiku Rumuniju.
- 2006 — Bivši irački predsednik Sadam Husein je obešen pošto ga je Specijalni irački sud proglasio krivim za zločine protiv čovečnosti.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/30. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Dogodilo se na današnji dan/31. decembar
- 406 — Po tradiciji, plemena Vandali, Alani i Svevi su prešli Rajnu što je označilo kraj rimskog rajnskog limesa.
- 1775 — Britanska vojska porazila je američke trupe u Bici za Kvebek.
- 1857 — Otava je proglašena prestonicom Kanade.
- 1938 — U Indijanapolisu, SAD, prvi put zvanično uveden test na alkohol za vozače.
- 1968 — Supersonični sovjetski putnički avion „Tupoljev Tu-144” obavio prvi let, nekoliko meseci pre britansko-francuske supersonične letelice „Konkord”.
- 1999 — Predsednik Rusije Boris Jeljcin podneo ostavku i za vršioca dužnosti šefa države imenovao Vladimira Putina, dotadašnjeg premijera (na slici).
- 2000 — Saudijska Arabija, Kuvajt, Bahrein, Katar, Oman i Ujedinjeni Arapski Emirati, članice Saveta za saradnju u Zalivu, potpisale pakt o zajedničkoj odbrani po kojem se napad na jednu od zemalja-članica smatra napadom na sve.
→ {{Dogodilo se na današnji dan/31. decembar}} (razgovor, poveznice, osveži, istorija, uredi)
Januar — Februar — Mart — April — Maj — Jun — Jul — Avgust — Septembar — Oktobar — Novembar — Decembar