Voren Zimerman

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Voren Zimerman
Datum rođenja(1934-11-16)16. novembar 1934.
Mesto rođenjaFiladelfija
 SAD
Datum smrti3. februar 2004.(2004-02-03) (69 god.)
Mesto smrtiGrejt Fols
 SAD
Politička karijera
Ambasador SAD u Jugoslaviji
11. jul 1988 — 16. maj 1992.
PredsednikRonald Regan
Džordž Buš Stariji
PrethodnikDžon Daglas Skanijan

Voren Zimerman (engl. Warren Zimmermann; Filadelfija, 16. novembar 1934 — Grejt Fols, 3. februar 2004), često pravopisno nepravilno kao Cimerman[1], je bio američki diplomata, najpoznatiji po tome što je bio poslednji ambasador SAD u SFRJ prije njenog raspada.[2]

Diplomatska karijera[uredi | uredi izvor]

Profesionalnu službu obavljao je u Moskvi (1973–75 i 1981–84), Parizu, Karakasu i Beču, gdje je predvodio američku delegaciju na Konferenciji o bezbjednosti i saradnji u Evropi (1986–1989).

Zimermanova uloga u ratu u Bosni i Hercegovini[uredi | uredi izvor]

Prema Robertu V. Takeru, profesoru emeritusu američke spoljne politike na Univerzitetu Džon Hopkins, i Davidu S. Hendersonu, profesoru na Kolorado Koledžu, Zimerman je vjerovatno najodgovornija osoba za neusvajanje Lisaboskog sporazuma, poznatog i kao mirovni plan Karington-Kutiljero. Pomenuti sporazum bi uspostavio mir između tri etničke grupe: Bošnjaka, Srba i Hrvata, koji žive na prostoru Bosne i Hercegovine, stvaranjem kantonskog sistema kakav postoji u Švajcarskoj. U vrijeme kada je BiH klizila u sukob po etničkim linijama, ovaj plan je predviđao podjelu vlasti na svim administrativnim nivoima i prenošenje centralne vlasti na niže lokalne etničke zajednice. Međutim, dana 28. marta 1992. godine, deset dana nakon potpisivanja Lisabonskog sporazuma od svake od tri strane, Zimerman je došao u Sarajevo kako bi se sastao sa Alijom Izetbegovićem, liderom bosanskih Muslimana, uvjeravajući Izetbegovića u punu podršku punoj nezavisnosti BiH bez ikakve unutrašnje decenralizacije. U roku od nekoliko dana nakon sastanka sa Zimermanom, Izetbegović je povukao svoj potpis sa pomenutog sporazuma odrekavši se mirovnog sporazuma, iznenada izjavljujući da se protivi bilo kakvoj etničkoj podjeli Bosne i Hercegovine. Za nekoliko sedmica u BiH se razvio rat u svom najstrašnijem obliku. Ipak, sam Zimerman nikada nije priznao da je savjetovao Izetbegovića da odbaci Lisabonski plan. "Ja sam u stvari zastupao tezu da treba da se drži sporazuma ako ga je potpisao. Nagovarao sam ga da ne povuče svoj pristanak, jer je je pozicija moje vlade bila da ćemo podržati sve o čemu se tri strane dogovore sa Evropskom zajednicom. [3] .

Pišući 1997. godine, Alfred Šerman, britanski politički analitičar i savjetnik Margaret Tačer, opisao je Zimermanovo učešće u BiH, zajedno kao i kompletnu američku spoljnu politiku na Balkanu, kao "laganje i varanje, podsticanje rata u kome su civili glavna žrtva i kome su drevne mržnje hrane same sobom". Prema Samanti Pauer, autoru knjige "Problem iz pakla: Amerika i doba genocida", Zimermanova karijera u SFRJ bila je obilježena "frustracijom zbog otpora Bušove administracije da interveniše".[4]

Njegov poslednji službeni čin prije nego što je povučen sa službe u SAD, 16. maja 1992. godine, bio je da državnom sekretaru napiše povjerljiv memorandum pod nazivom "Ko je ubio Jugoslaviju?". U Zimermanovoj analizi, ono što je dovelo do propasti države jeste nacionalizam balkanskih lidera. Ostavku na diplomatsku službu podnio je 1994. godine u znak protesta zbog odbijanja predsjednika Sjedinjenih Država, Bila Klintona da interveniše u ratu Bosni i Hercegovini. Cijelo vrijeme vodio je kampanju sa ciljem da uvjeri SAD da mora djelovati kako bi okončali ono što je on video kao "srpsku agresiju u ubijanju" i bio je mišljenja da bi "vazdušni napadi NATO-a na Srbe u bilo kom trenutku tokom rata zaustavili rat i doveli do dogovora". Nastavio je predavati na Univerzitetu Džon Hopkins (1994—96) i Kolumbija Univerzitetu (1996—2000). O svom iksustvu u Jugoslaviji napisao je knjigu "Poreklo katastrofe" (1996). Umro je od posledica kancera pankreasa 3. februara 2004. godine u svojo kući u mjestu Grejt Fols (Virdžinija, SAD).

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Klajn, Ivan (9. januar 2020). „Dvojezična prezimena”. Nin. 3602: 65. ISSN 0027-6685. 
  2. ^ Warren Zimmermann Dies; Envoy to Yugoslavia Was 69 - The New York Times
  3. ^ Ljiljana Smajlović, Moja uloga u Bosni, intrevju sa Vorenom Zimermanom, Vreme, 27. jun 1994.
  4. ^ A Problem from Hell - Samantha Power - Google Knjige

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Živorad Kovačević, Amerika i raspad Jugoslavije, Beograd, 2007.
  • Voren Zimerman, Porijeklo jedne katastrofe, Beograd, 1996.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ворен_Зимерман&oldid=27529584”