Geharkunik

Koordinate: 40° 25′ N 45° 12′ E / 40.417° S; 45.200° I / 40.417; 45.200
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
40° 25′ N 45° 12′ E / 40.417° S; 45.200° I / 40.417; 45.200
Geharkunik
Գեղարքունիք
Položaj
Država Jermenija
Admin. centarGavar
Najveći gradSevan, Čambarak, Vardenis, Martuni
Službeni jezikjermenski
MarzpetGnel Sanosyan (od 2018)
Površina5.348 km2
 — voda1.278 st./km2
Stanovništvo2010.
 — broj st.241.600
 — gustina st.45,18 st./km2
 — ISO 3166-2AM.GR
Vremenska zonaUTC+4 (leti +5)
Poštanski broj1201–1626
Zvanični veb-sajt Izmenite ovo na Vikipodacima

Geharkunik (jerm. Գեղարքունիք) je jedna od 11 administrativnih jedinica (odnosno jedan od 10 marzeva) u Republici Jermeniji. Obuhvata istočni deo Jermenije, područje Sevanske kotline na krajnjem istočnom delu Jermenske visoravni.

Smešten je između marzeva Tavuš na severu, Vajoc Džor na jugu, Kotajk na zapadu i Ararat na jugozapadu. Na istoku se graniči sa Azerbejdžanom. Geharkuniku de jure pripada i eksklava Arcvašen, okružena teritorijom Azerbejdžana. Eksklava je od rata u Nagorno-Karabahu pod upravom Azerbejdžana.

Sa površinom od 5.348 km² ili 18% ukupne površine države, najveća je administrativna jedinica Jermenije. Nešto manje od četvrtine ukupne površine je akvatorija jezera Sevan (1.278 km²). U marzu je 2010. živelo oko 242.000 stanovnika.

Administrativni centar je grad Gavar, a gradski centri su još i Sevan, Čambarak, Vardenis i Martuni. Najviša tačka je vrh Aždahak na Gegamskim planinama sa nadmorskom visinom od 3.597 metara, dok je najniži deo u dolini reke Getik (na 1.325 metara).

Prema legendi provincija je ime dobila prema drevnom jermenskom junaku Gegamu, koji je bio potomak praoca svih Jermena Hajka.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Geharkunik obuhvata krajnji istočni deo Jermenske visoravni i zapadne obronke Malog Kavkaza. U centralnom delu marza nalazi se Sevanska kotlina koja je sa svih strana okružena visokim planinama, a u čijem centralnom delu je smešteno jezero Sevan. Kotlina je sa zapada ograničena Gegamskim planinama, na jugu su Vardeni, jugoistoku Istočnosevanske planine, na istoku su Sevanske planine, a na severoistoku je planina Areguni.

Prosečna nadmorska visina provincije je preko 2.000 metara. Najviši vrh Aždahak (3.527 m) nalazi se na Gegamskim planinama, dok je najmanja nadmorska visina u dolini reke Getik (1.325 m).

Sevan je najveća vodena površina ne samo u ovom marzu nego i na celom Kavkazu i zauzima oko četvrtine površine provincije. Pored Sevana postoje i brojna manja planinska jezera u kraterima ugašenih vulkana, kao što je Aknalič na 3.030 metara nadmorske visine. Najduže reke su Getik (58 km), Gavaraget (47 km) i Masrik (45 km).

Geharkunik se odlikuje umerenom visokoplaninskom klimom, sa hladnim i snežnim zimama, te toplim i sunčanim letima. Akvatorija Sevana umnogome ublažava zimske mrazeve, odnosno letnje vrućine. Količina padavina se kreće od oko 1.000 mm na godišnjem nivou na planinskim područjima do 450 mm na obalama Sevana.

Područje od oko 1.501 km² na i oko jezera Sevan nalazi se u granicama Sevanskog nacionalnog parka.

Demografija[uredi | uredi izvor]

Prema podacima statističke službe Jermenije (ARMSTAT) u 2010. godini u Geharkuniku je živela 241.600 stanovnika ili oko 7,5% celokupne populacije Jermenije, u proseku 45,17 st/km².[1] Većina stanovnika, ili oko 68% naseljena je po selima, dok ostatak živi u gradovima. Prema rezultatima popisa iz 2001. na teritoriji marza je živelo oko 215.000 stanovnika.[2]

Marz je podeljen na pet oblasti koje gravitiraju ka pet gradskih centara, i na 87 ruralnih zajednica (hamajkner).[3]

Administrativni centar marza je grad Gavar, a status grada imaju još i Sevan, Čambarak, Vardenis i Martuni.

Gradovi u Geharkuniku
po broju stanovnika u 2010.
1. Gavar 36.500 2. Sevan 23.200
3. Vardenis 12.700 4. Martuni 12.000
5. Čambarak 6.730

Galerija[uredi | uredi izvor]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "Marzes of the Republic of Armenia and Yerevan City in Figures, 2010". National Statistical Service of the Republic of Armenia (ARMSTAT).
  2. ^ Report of the results of the 2001 Armenian Census. National Statistical Service of the Republic of Armenia
  3. ^ "RA Gegharkunik Marz". Marzes of the Republic of Armenia in Figures, 2002–2006. National Statistical Service of the Republic of Armenia. 2007.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Geharkunik na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Гехаркуник&oldid=26849626”