Golub Babić
 | Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
| Golub Babić | |
|---|---|
 Golub Babić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 7. septembar 1824. |
| Mesto rođenja | Trubar (Drvar). ,  Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 19. decembar 1910. (86 god.) |
| Mesto smrti | Sarajevo. ,  Austrougarska monarhija |
| Vojna karijera | |
| Služba | 1875 — 1878. |
| Rod | Pešadija |
| Čin | Vojvoda |
Golub Babić (Trubar, Drvar, 1824 — Sarajevo 1910) bio je srpski hajdučki harambaša i vojvoda[1], jedan od najznačajnijih komandanata ustanika u vrijeme Nevesinjske puške (1875—1878).[2]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Srpski vojvoda Golub Babić, rođen je u selu Trubaru kod Drvara 7. septembra 1824. godine od oca Ilije i majke Vasilije. Odrastavši, najprije se borio protiv turskog zuluma kao hajdučki harambaša u jugozapadnoj Bosni i Tromeđi.
U revolucionarnoj 1848. godini, za vreme Mađarske revolucije, učestvovao je u odredu srpskih dobrovoljaca pod komandom Stevana Petrovića Knićanina u borbama po Vojvodini. Vratio se u Bosnu i 1858. godine, učestvuje u Doljanskoj buni (1857—1858), gdje mu gine stariji brat Božo.
Sve do 1863. godine živi u Slavoniji, u Pakracu, gdje se veći dio porodice Babić preselio kao i mnoštvo naroda iz Bosanske Krajine nakon neuspjeha Doljanske bune.
U zimu 1863. godine dolazi sa porodicom u Đakovo, na poziv biskupa đakovičkog Josipa Juraja Štrosmajera, gdje žive nekoliko mjeseci pod njegovom zaštitom, a potom se preseljava u Srbiju, zbog straha da ga austrijske vlasti ne predaju Turcima, ali i zbog biskupovog pritiska da pređe na katolicizam, na šta mu je Golub odgovorio: „Mi smo, baš zbog vjere, ostavili i žene i dječicu, svoj zavičaj i ono malo sirotinje. A kad bi htjeli vjerom prevrnuti, prije bi se poturčili, pa bi u svojoj zemlji živjeli slobodno kao i begovi“. Od 1864. pa sve do 1875. godine živi sa porodicom u Srbiji, u selu Stubline kod Obrenovca, gdje ih je smjestio prota loznički Ignjatije Vasić, pošto je u Srbiju prešao kod Loznice.
Avgusta 1875. se vraća u Bosnu sa svoja tri brata: Milandžom, Pavlom i Petrom, i diže narod na ustanak u Crnim Potocima, između Drvara i Bosanskog Grahova kad je i izabran za vođu ustanika na prostoru jugozapadne Bosne.
Već do 15. septembra 1875. godine imao je četu od 25 ljudi, a do kraja mjeseca odred od oko 150 ljudi. Ustanička vojska je svakim danom bivala brojčano jača i bolje naoružana. Ilija Guteša mu je iz Beča poslao 315 pušaka „ostraguša“ i 6 centi baruta, koje mu je u Srbiju donio Simo Banjac. Da bi objedinio rukovođenje borbama na sektoru kojim je rukovodio, formirao je glavnu upravu ustanka: glavno upraviteljstvo južnobosanskog ustanka, kao centralno rukovodeće tijelo. Vrlo brzo je stekao povjerenje, autoritet i ugled među ustanicima, a na borbenom planu postigao je značajne vojničke uspjehe.
Bio je veliki pristalica i pobornik gerilskog ratovanja. Oslobođena je teritorija od Like do Bjelaja (sa Uncem, današnji Drvar) i od Dinare do Livna i Glamoča.
Zajedno sa svojim sedamdeset jednim četovođom potpisao je 2. jula 1876. godine Proglas za ujedinjenje Bosne sa Srbijom. Kad je 4. avgusta 1877. godine doživio vojnički poraz kod Sedla, a ustanak bio ugušen, prešao je u Liku i odatle sve do marta 1878. organizovao manje gerilske napade na Turke u Bosni i Tromeđi. Iste godine izabran je, na ustaničkoj Skupštini održanoj u Tiškovcu, za delegata na Berlinskom kongresu (1878) zajedno sa Vasom Vidovićem, ali ne odlazi u Berlin zbog nastojanja Kneževine Srbije da se ničim ne zamjeri Austrougarskoj monarhiji.
Ulazak austrijske vojske i okupaciju Bosne i Hercegovine prihvatio je pomirljivim odnosom i držanjem te se predaje trupama u Srbu.
Jedno vrijeme bio je u službi nove vlasti u Bihaću, prihvatajući to kao privremeno i trenutno bolje rješenje od turske vlasti.
Veoma prestižno odelo, koje je Golub Babić nosio u ustanku 1875. godine (vidi fotografiju), isti je dobio zbog svojih izuzetnih ratničkih zasluga, a nosio ga je pre njega vojvoda/serdar Milovan Pavasović (u ustanku 1715. godine), da bi sledeći srpski junak, koji je zbog borbenosti i hrabrosti, dobio čast da nosi ovo staro odelo od Srpske pravoslavne crkve „Svetog Petra“ (u Donjem Tiškovcu) bio četnički vojvoda Branko-Brane I. Bogunović (1911-1945).
Na Nikoljdan, 19. decembra 1910. godine, vojvoda Golub Babić je umro u Sarajevu, u 87-oj godini.
Nepoznati autor nekrologa napisao je: „Od rane svoje mladosti s oružjem u ruci borio se za svoju potištenu braću. Nije bilo oružanog pokreta u kome on nije sudjelovao...“
Političko angažovanje[uredi | uredi izvor]
Kao vojvoda izabran je 29. septembra 1877. godine u privremenu narodnu vladu predsednika Vladimira Jonina.
Vladu su činili:[3]
- Vladimir Semjonovič Jonin (Rus) - predsednik
- Jovo Erceg Skobla (Srbin) - zamenik predsednika
Članovi:
- Jovo S. Bilbija (Srbin) - sekretar
- Golub Babić (Srbin) - vojvoda
- Vid Milanović (Srbin) - vojvoda
- Pero Kreco (Srbin) - vojvoda
- pop Vasilije Kovačević (Srbin) - četovođa
- pop Jovo Pećanac (Srbin) - četovođa
- Trivun Bundalo (Srbin) - četovođa
- Damjan Đurica (Srbin) - četovođa
- Ilija Šević (Srbin) - četovođa
- Ilija Trivić (Srbin) - četovođa
- Božo Ljuboja (Srbin) - četovođa
- fra Bonaventura-Bono Drežnjak (Hrvat) - četovođa
- Niko Buro (Hrvat) - četovođa
- Mato Jureta (Hrvat) - četovođa
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ »Najpopularnije su vojvode u Ustanku 1875.-78. iz rodova, koji su starinom s J. i J. I.: Hajduk Pecija Popović, Trivo Amelica, Golub Babić, Trivo Bundalo, pop Vajan Kovačević, Simo Davidović i pop Jovo Gak.« – Cvijić, Jovan T.: „Naselja i poreklo stanovništva“, knjiga 20, Srpski etnografski zbornik, knjiga XXXV [35] (Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1925, pp. 387)
- ^ Teinović, Bratislav: „Srpski ustanak u Bosni 1875-1878“ (Banja Luka: Muzej Republike Srpske, 2006. pp. 21)
- ^ Teinović, Bratislav: „Srpski ustanak u Bosni 1875-1878“ (Banja Luka: Muzej Republike Srpske, 2006. pp. 32)
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija, Beograd, 1970., knjiga prva. pp. 423.
- Teinović, Bratislav: „Srpski ustanak u Bosni 1875-1878“ (Banja Luka: Muzej Republike Srpske, 2006)
- Teinović, Bratislav: „Pop Vasilije–Vajan Kovačević (1844-1896) i njegovo svjedočanstvo iz Srpskog ustanka u Bosni (1875–1878)“, Glasnik udruženja arhivskih radnika Republike Srpske (Banja Luka: Udruženje arhivskih radnika Republike Srpske, god. I, br. 1, 2009)
- Skarić, Vladislav: „Porijeklo pravoslavnog naroda u sjeverozapadnoj Bosni“ (Sarajevo: Glasnik Zemaljskog muzeja, 1918)
- Cvijić, Jovan T.: „Naselja i poreklo stanovništva“, knjiga 20, Srpski etnografski zbornik, knjiga XXXV [35] (Beograd: Srpska kraljevska akademija, 1925)
- Bokan, Branko J.: „Opština Sanski Most“, knjiga/deo I, do jula 1941 (Beograd: Borba, 1974)
Galerija: Golub Babić[uredi | uredi izvor]
-
Opis slike:
Golub I. Babić (1842-1910), srpski vojvoda u Bosansko-hercegovačkom ustanku 1875-1878. -
Opis slike: Vojvoda Golub I. Babić (1824-1910) na fotografiji iz 1898. godine, u kraljevsko plavom odelu, koje će posle njega nositi vojvoda Brane Bogunović.
Izvor: „DYNASTIA NEMAGNICH ET GENUS FAMILIA BOGUNOUICH: Per vestigium documentorum archivi Ragusini“ (THE NEMANJIĆ DYNASTY AND ORIGIN OF THE BOGUNOVIĆ FAMILY: Tracing the documents of Dubrovnik Archive), Časopis „Chivalrous culture“ № 7 (2018). -
Opis slike: Četnički vojvoda Branko I. Bogunović (1911-1945) u kraljevsko plavom odelu (sa kraja 17. veka), koje je pre njega nosio vojvoda Golub Babić.
Izvor: „DYNASTIA NEMAGNICH ET GENUS FAMILIA BOGUNOUICH: Per vestigium documentorum archivi Ragusini“ (THE NEMANJIĆ DYNASTY AND ORIGIN OF THE BOGUNOVIĆ FAMILY: Tracing the documents of Dubrovnik Archive), Časopis „Chivalrous culture“ № 7 (2018).
.jpg)
.jpg)