Grad Bor

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Bor

Grb Bora
Grb

Zastava Bora
Zastava
Osnovni podaci
Država  Srbija
Upravni okrug Borski
Sedište Bor
Stanovništvo
Stanovništvo Pad 40.845 (2022)[1]
Gustina naseljenosti 56,8 st./km2
Geografske karakteristike
Površina 856 km2


Ostali podaci
Vremenska zona UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Gradonačelnik Aleksandar Milikić (SNS)
Veb-sajt bor.rs

Grad Bor je grad u istočnoj Srbiji, u Borskom okrugu, u Timočkoj Krajini. Središte grada je gradsko naselje Bor. Sa svojih 856 km² spada u prostranije gradove u Srbiji. Prema podacima sa poslednjeg popisa 2022. godine na teritoriji grada je živelo 40.845 stanovnika[1] (prema popisu iz 2011. bilo je 48.615 stanovnika).[2] Bor je imao status opštine do 20. juna 2018. godine kada je dobio status grada.[3]

Geografija[uredi | uredi izvor]

Geografski položaj[uredi | uredi izvor]

Grad Bor se nalazi u Timočkoj Krajini u istočnoj Srbiji i pripada Borskom upravnom okrugu. Na severoistoku prirodnu granicu okruga čini planina Deli Jovan, a na zapadu Kučajske planine i Crni vrh. Severni deo grada pripada geografskoj oblasti Poreč, a južni Crnorečju (Crna reka). Administrativne granice grada Bora su sledeće:

Reljef[uredi | uredi izvor]

Reljef grada Bora je brdsko-planinski. Planinski delovi grada se nalaze na zapadu, severozapadu i severoistoku. Na zapadu se nalaze Kučajske planine sa Dubašničkom površi i Crni vrh, a na severu Mali krš, Veliki krš, Goli krš sa Stolom i Deli Jovan.[4] Najviši vrh na teritoriji grada je Velika Tresta (1.284 m) na Kučaju, a najniži deo je dolina Crnog Timoka kod sela Metovnica.

Pored ovih planina mogu se izdvojiti i brojne paleovulkanske kupe Timočkog andezitskog masiva koje je Jovan Cvijić grupisao u tri niza: niz Prvulove čuke, niz Strahinove čuke i niz Tilva Njagre.[5]

Usecanjem reka u predele grada Bora nastale su klisure i kanjoni od kojih je najpoznatiji Lazarev kanjon.

Najviši vrhovi[uredi | uredi izvor]

Vrh Nadmorska visina (m) Planina
Velika Tresta 1.284 Kučaj
Stobor 1.050 Kučaj
Mikulj 1.023 Kučaj
Oštri kamen 1.213 Kučaj
Kurmatura 979 Kučaj
Crni Vrh 1.043 Crni Vrh
Strelnik 1.065 Veliki Krš
Veliki Krš 1.148 Veliki Krš
Goli Krš 778 Goli Krš
Stol 1.155 Goli Krš
Kulmea Mare 554 Kulmea Mare
Crni vrh 1.141 Deli Jovan
Veliki Goli vrh 1.037 Deli Jovan
Tilva Njagra 770 Tilva Njagra

Hidrologija[uredi | uredi izvor]

Celokupna teritorija grada pripada slivu Dunava odnosno crnomorskom slivu i bogata je vodom. Najznačajnije reke su Crni Timok sa pritokama Zlotska, Šarbanovačka i Brestovačka reka, zatim Borska, Kriveljska, Ravna reka, Crnajka, Lozovica i Ljubova reka. U kraškim predelima Kučaja javljaju se i reke ponornice.

U podnožju Crnog vrha i Tilva Njagre, 17 kilometara od Bora, nalazi se Borsko jezero, veštačko jezero površine 30 hektara nastalog 1959. pregrađivanjem Brestovačke reke. Glavna namena jezera jeste snabdevanje vodom rudarsko-industrijskih pogona u Boru, ali je danas i veoma značajna turistička destinacija.[6]

Mesne zajednice[uredi | uredi izvor]

Gradske mesne zajednice (Bor):

  • Mesna zajednica Brezonik (Kozaračka ulica 3)
  • Mesna zajednica Sever (ulica Vojske Jugoslavije 19)
  • Mesna zajednica Stari Centar (ulica Božina Jovanovića 3)
  • Mesna zajednica Staro Selište (ulica Albanske Spomenice 13)
  • Mesna zajednica Novo Selište (ulica Njegoševa 5a)
  • Mesna zajednica Bakar (ulica Moša Pijade 76a)
  • Mesna zajednica Rudar (ulica Moša Pijade 76)
  • Mesna zajednica Mladost (ulica Crnovrške brigade 2)
  • Mesna zajednica Napredak (ulica Crnovrške brigade 36)
  • Mesna zajednica Metalurg (ulica Ljube Nešića 23)
  • Mesna zajednica Novi Centar (ulica Dobrivoja Radosavljevića Bobija 15)
  • Mesna zajednica Sloga (ulica Đorđa Simeonovića 2)

Seoske mesne zajednice:

Demografija[uredi | uredi izvor]
Demografija[7]
Godina Stanovnika
1948. 34.831
1953. 38.668
1961. 43.448
1971. 52.849
1981. 56.486
1991. 59.900 59.424
2002. 55.817 57.140
2011. 48.615
2022. 40.845
Etnički sastav prema popisu iz 2011.[8]‍
Srbi
  
 35.435 72,89%
Vlasi
  
 6.701 13,78%
Romi
  
 1.758 3,62%
Makedonci
  
 429 0,88%
Rumuni
  
 293 0,60%
Albanci
  
 113 0,26%
Crnogorci
  
 96 0,20%
Jugosloveni
  
 87 0,18%
Hrvati
  
 79 0,16%
Muslimani
  
 61 0,13%
Bugari
  
 60 0,12%
Slovenci
  
 47 0,10%
Mađari
  
 24 0,05%
Rusi
  
 19 0,04%
Nemci
  
 17 0,03%
Bošnjaci
  
 13 0,03%
Slovaci
  
 12 0,02%
Goranci
  
 4 0,01%
Ukrajinci
  
 4 0,01%
Rusini
  
 1 0,00%
ostali
  
 148 0,27%
regionalno
  
 16 0,03%
neizjašnjeno
  
 2.549 5,24%
nepoznato
  
 611 1,26%
Etnički sastav prema popisu iz 2022.[1]‍
Srbi
  
 29.322 71,79%
Vlasi
  
 4.483 10,98%
Romi
  
 1.440 3,53%
Rumuni
  
 356 0,87%
Makedonci
  
 216 0,53%
Jugosloveni
  
 98 0,24%
Albanci
  
 87 0,21%
Bugari
  
 76 0,19%
Hrvati
  
 42 0,10%
Slovenci
  
 38 0,09%
Crnogorci
  
 30 0,07%
Muslimani
  
 19 0,05%
Bošnjaci
  
 13 0,03%
Rusi
  
 13 0,03%
Mađari
  
 12 0,03%
Nemci
  
 10 0,02%
Slovaci
  
 6 0,01%
Goranci
  
 4 0,01%
Ukrajinci
  
 3 0,01%
ostali
  
 278 0,68%
regionalno
  
 16 0,04%
neizjašnjeno
  
 1.431 3,50%
nepoznato
  
 2.852 6,98%

Naselja sa srpskim većinskim stanovništvom su Bor, Brestovac, Donja Bela Reka i Oštrelj. Naselja sa većinskim vlaškim stanovništvom su Bučje, Gornjane, Krivelj, Luka, Metovnica, Tanda i Šarbanovac. Zlot ima relativnu srpsku, a Slatina relativnu vlašku većinu.

Verski sastav[uredi | uredi izvor]
Verski sastav prema popisu iz 2022.[9]‍
Pravoslavci
  
 34.556 84,60%
Muslimani
  
 1.052 2,58%
Katolici
  
 225 0,55%
Protestanti
  
 45 0,11%
Ostale
  
 395 0,97%
Agnostici
  
 24 0,06%
Ateisti
  
 217 0,53%
Neizjašnjeni
  
 1.399 3,43%
Nepoznato
  
 2.932 7,18%
Jezički sastav[uredi | uredi izvor]
Jezički sastav prema popisu iz 2022.[10]‍
Srpski
  
 31.389 76,85%
Vlaški
  
 3.490 8,54%
Romski
  
 1.172 2,87%
Rumunski
  
 283 0,69%
Albanski
  
 155 0,38%
Makedonski
  
 148 0,36%
Bugarski
  
 22 0,05%
Ostali jezici
  
 612 1,50%
Neizjašnjeni
  
 917 2,25%
Nepoznato
  
 2.657 6,51%

Naselja[uredi | uredi izvor]

Grad Bor čini 14 naselja od kojih je jedno gradsko (Bor), a 13 ostala.

Naselje Br. stanovnika (2011) Br. stanovnika (2022)[11] Promena (%) Površina (km²) Gustina naseljenosti (2022)
Bor 34.160 28.822 -15,63% 47,62 605,24
Brestovac 2.690 2.594 -3,57% 69,11 37,53
Bučje 579 467 -19,34% 30,63 15,25
Gornjane 930 731 -21,40% 90,35 8,09
Donja Bela Reka 741 633 -14,57% 40,67 15,56
Zlot 3.299 2.675 -18,91% 229,87 11,64
Krivelj 1.052 754 -28,33% 99,21 7,60
Luka 537 430 -19,93% 45,00 9,56
Metovnica 1.111 775 -30,24% 44,13 17,56
Oštrelj 586 523 -10,75% 19,60 26,68
Slatina 890 774 -13,03% 38,58 20,06
Tanda 319 263 -17,55% 40,76 6,45
Topla 97 93 -4,12% 10,40 8,94
Šarbanovac 1.624 1.311 -19,27% 50,42 26,00

Obrazovanje[uredi | uredi izvor]

Zgrada Tehničkog fakulteta

Na teritoriji grada Bora nalazi se 9 osnovnih škola, jedna srednja i osnovna škola, 6 srednjih škola (jedna privatna i 5 državnih) i jedan fakultet.

Osnovne škole:[12]

Osnovna i srednja škola:

Srednje škole:[13]

Fakultet u Boru koji pripada Beogradskom univerzitetu:

Zaštita prirode[uredi | uredi izvor]

Lazarev kanjon je jedino zaštićeno prirodno dobro na teritoriji grada Bora

Najvažnije prirodne vrednosti na teritoriji grada su ostaci bogate geološke istorije u vidu brojnih ekskluzivnih kraških pojava i oblika, termomineralnih voda i kraških biogeografskih pojava. Najizrazitiji i najbogatiji kras zastupljen je na istočnom delu Kučaja u geomorfološkim celinama kraške površi Dubašnica, klisure Zlotske reke, Lazarevog kanjona (sa kanjonima Mikuljske reke, Demižloka i Pojenske reke) i planine Malinik, sa brojnim pećinama i jamama, među kojima su najznačajnije Lazareva pećina i Vernjikica, uz Vodenu pećinu, Hajdučicu, Mandinu pećinu, Stojkovu ledenicu i dr. Drugu, disperzovanu grupaciju, predstavljaju kraški oblici Velikog i Malog Krša, Golog Krša sa Stolom, kao i obuhvaćenog dela Deli Jovana, sa manjim pećinama, jamama i drugim kraškim oblicima. Takođe su značajne brojne paleovulkanske kupe, pre svega Tilva Njagra, zatim Tilva Mika, Strahinova i Prvulova čuka i dr. Termomineralne vode zastupljene su u Brestovačkoj banji, a termomineralni izvori nepoznatih karakteristika i izdašnosti javljaju se i u Šarbanovcu. Ukupan živi svet u bližoj okoloni Bora (domet direktnog aerozagađenja i hidrozagađenja od rudnika) gotovo je uništen ili ozbiljno ugrožen i postoje ozbiljni problemi da se on sanira. Sa udaljenjem od basena stanje se poboljšava.[15]

Jedino zaštićeno prirodno dobro na prostoru grada Bora je spomenik prirode „Lazarev kanjon”, na površini od 1.755 hа (od čega 1.176 hа na teritoriji opštine Bor) gde je uspostavljen jednostepeni režim zaštite II stepena.

Od 2022. godine u postupku zaštite je nacionalni park Kučaj-Beljanica koji će se pored opština Despotovac, Žagubica i Boljevac, delom prostirati i na teritoriji grada Bora, tačnije na teritoriji sela Zlot.[16]

Kultura[uredi | uredi izvor]

Nepokretna kulturna dobra[uredi | uredi izvor]

Na teritoriji grada Bora nalazi se 16 nepokretnih kulturnih dobara od kojih su 11 spomenici kulture, 4 arheološka nalazišta i jedno prostorna kulturno-istorijska celina.[17]

Spomenici kulture[uredi | uredi izvor]

Tursko kupatilo u Brestovačkoj banji je najstariji očuvani objekat na teritoriji grada Bora
  • Amam kneza Miloša Obrenovića najverovatnija datira iz XVIII veka, u arhitektonskom smislu pripada orijentalnom tipu gradnje. Istorijski značaj dobija dolaskom kneza Miloša u Brestovačku banju, kao i novi naziv - Kneževo kupatilo. Hamam je u osnovi kvadratna građevina, a centralnim prostorom dominira bazen izgrađen od kamena u koji je proticala topla i lekovita banjska voda. Za spomenik kulture proglašen je 1949. godine.[20]
  • Zgrada Tehničkog fakulteta u Boru nalazi se u ulici Vojske Jugoslavije broj 12. Podignuta je 1928. godine kao Francuska kasina. Zgrada je uspešno graditeljsko ostvarenje sa očuvanim postojećim prostornim karakteristikama, stilski vrednom fasadnom kompozicijom, proporcijama i detaljima, kako spoljnim tako i unutrašnjim. Takođe, reprezentativni je primer francuske arhitekture nastale u Boru između Prvog i Drugog svetskog rata, a koja danas predstavlja jedinstveno kulturno nasleđe u Srbiji i deo je ambijentalne sredine starog dela grada. U njoj se nalazi Tehnički fakultet, čiji je prvobitni naziv bio Rudarsko-metalurški fakultet. Za spomenik kulture proglašen je 1988. godine.[21]
  • Zgrada Doma kulture se nalazi u ulici Moše Pijade i predstavlja moderni arhitektonski višespratni objekat u natur betonu i staklu, sa prilazom u dva nivoa. Danas, zgrada Doma kulture u Boru služi za obavljanje muzejske, bibliotečke, vaspitno obrazovne, organizaciono-političke i informativne delatnosti. Za spomenik kulture proglašen je 1988. godine.[22]
  • Spomenik Petru Radovanoviću, jednom od istaknutih jugoslovenskih revolucionara, nalazi se u širem centru grada, na kružnom toku koji spaja ulice Đorđa Vajferta, Nikole Pašića i Moše Pijade. Otkriven je 1982. godine povodom obeležavanja stogodišnjice od rođenja ovog istaknutog radničkog borca. Spomenik je bronzana statua visine 2,30 metara koja je rad akademskog vajara Nikole Vukosavljevića iz Beograda. Za spomenik kulture proglašen je 1988. godine.[24]
  • Spomenik Miklošu Radnotiju se nalazi na platou ispred Doma zdravlja u Boru i postavljen je 8. novembra 2004. godine. Prvobitni spomenik se nalazio kod Borskog jezera, na mestu nekadašnjeg nemačkog logora gde je Radnoti radio četiri meseca i pisao stihove pretočene u knjigu Beležnica. Spomenik je nestao 2001. godine, a kradljivac kao i spomenik do danas nije pronađen. Novi spomenik je dar mađarske vlade. Za spomenik kulture proglašen je 1988.[25]
  • Spomen pojate „Partizanski bivak” se nalaze na mestu zvanom Brusovo, kod Prevodskog potoka, 5 kilometara udaljenog od Donje Bele Reke. Objekat pojate je nastao u toku 1936. i 1937. godine sa namerom da bude poljska privredna zgrada za čuvanje stoke, smeštaj poljoprivrednih proizvoda i prenoćište. U blizini se nalazi spomen obeležje Stevanu Đorđeviću, članu SKOJ-a, i Borivoju Coliću, narodnom heroju, koji su poginuli na tom mestu. Spomenik je podignut 1979. godine. Za spomenik kulture proglašene su 1988.[26]
  • Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Slatini sagrađena je u prvim godinama šeste decenije XIX veka i predstavlja značajan spomenik našeg graditeljskog i ikopisanog nasleđa. Sagrađena je od blokova tesanog kamenog, peščara. Oltarska apsida je prostrana, a isturene pevnice polukružne. Fasadne površine oživljene su arhitektonskom plastikom koju čine pilastri, rozete, izdužene niše i frizom slepih arkada koji opasuje sve četri fasade. Nad pripratom se uzdiže četvrtasti zvonik sa baroknim kubetom. Ugaone strane kule naglašene su vertikalnim ispustima kod kojih su gornje ivice povezane arkadama. Kula se završava baroknom kupolom pojačanom kapom od metala. Za spomenik kulture proglašena je 1989.[28]

Ahreološka nalazišta[uredi | uredi izvor]

Bronzani pojas iz Lazareve pećine
  • Lokalitet Trnjana nalazi se na padini severno od Brestovačke banje, na teritoriji sela Brestovac. Na lokalitetu je otkriveno praistorijsko naselje metalurga sa nekropolom iz bronzanog doba oko 1200-1000 godine p.n.e. Metaluršku delatnost stanovnika ovog naselja potvrđuju i nalazi šljake u većim količinama, neobičnih keramičkih sudova, kameni tučkovi i žrvnjevi. Šljaka se nalazi u svim do sada otkrivenim objektima. Uz samo naselje otkrivena je i nekropola sa spaljenim pokojnicima, čije su urne postavljene u kružne kamene konstrukcije. Do sada je otkrivena površina sa 29 urni, odnosno konstrukcija. Ovaj lokalitet je jedan od retkih nalazišta naselja stanovnika iz kasne bronze, čija je delatnost vezana za topljenje i preradu metala. Za nepokretno kulturno dobro proglašen je 1988. godine.[30]
  • Praistorijsko naselje Kučajna je višeslojno praistorijsko naselje pozicionirano na jugozapadnoj periferiji Bora, na padini okrenutoj ka istoku, iznad ušća Kučajskog i Martinovog potoka. Površina lokaliteta je oko 0,38 hektara. Zaštitnim arheološkim istraživanjima otkriveno je višeslojno naselje iz starijeg neolita (7–6 milenijum p.n.e.), sa ostacima stambene arhitekture, zatim iz starijeg eneolita (4. milenijum p.n. ere) kao i iz bronzanog doba, odnosno prelaznog perioda iz bronzanog u gvozdeno doba (2. milenijum p.n. ere). Za nepokretno kulturno dobro proglašeno je 1988. godine.[31]
  • Lokalitet Kmpije – Velike livade se nalazi se na jugoistočnoj periferiji Bora, na prostoru naselja Petar Kočić, koje je poznato pod starim nazivom Kmpije. Na lokalitetu su otkriveni ostaci naselja, delovi kuća sa velikom količinom pokretnih nalaza (keramičke posude, predmeti od bakra, kameno oruđe, figurine od pečene zemlje). Naselje je datovano u period eneolita, a pripada kulturnim grupama Bubanj-Salkuca-Krivodol i Kocofeni. Otkriveni su i nalazi koji ukazuju na kontinuiranu metaluršku aktivnost. Za nepokretno kulturno dobro proglašen je 2012. godine.[32]

Prostorno-kulturne istorijske celine[uredi | uredi izvor]

  • Uže područje Brestovačke Banje proglašeno 1991. godine je za prostorno-kulturno istorijsku celinu sa spomenicima kulture sa istorijskim i arhitektonskim vrednostima kao i prirodnim karakteritikama same banje. Celina obuhvata središnji deo Brestovačke Banje koja zahvata: lekovite izvore (izvorska voda koja i danas leči bolesti očiju, želuca i nervnog sistema), stara „Kupatila”, Konak kneza Miloša, Turski hamam, Knežev dvorac, vilu „Toplica”, konak „Izletnik” i vilu „Toplica II”.[33]

Verski objekti[uredi | uredi izvor]

Većina stanovnika grada Bora su pravoslavne veroispovesti te su najčešći tip verskih objekata pravoslavne crkve. Teritorija grada Bora pripada Arhijerejskom namesništvu borsko-porečkom Timočke eparhije Srpske pravoslavne crkve. Pored srpskih pravolsavnih crkava, Bor ima katoličku crkvu, džamiju, rumunske pravoslavne crkve itd.[34]

Verski objekat Mesto Godina izgradnje
Crkva Svetog Đorđa Bor 1911.
Katolička crkva Svetog Ljudevita Bor 1928. (obnovljena 1967)
Crkva Svete Trojice Krivelj 1883—1889
Crkva Svete Trojice Gornjane /
Crkva Uspenja Presvete Bogorodice Slatina 1861.
Crkva Svetog Petra i Pavla Brestovac 1940.
Crkva Svetog Proroka Ilije Zlot 1837.
Crkva Svete Trojice Donja Bela Reka /
Crkva Svete Trojice Šarbanovac /
Crkva Vaznesenja Gospodnjeg Metovnica 1936. započeta (1941. prekinuta zbog rata, 1986. ponovo renovirana)
Crkva Vaznesenja Gospodnjeg Luka /
Džamija Medina em Imam Sefkija[35] Bor
  • Crkva Svetog Đorđa u Boru
    Crkva Svetog Đorđa u Boru
  • Crkva Svetog Proroka Ilije u Zlotu
    Crkva Svetog Proroka Ilije u Zlotu
  • Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Slatini
    Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Slatini
  • Crkva Svete Trojica u Šarbanovcu
    Crkva Svete Trojica u Šarbanovcu

Turizam[uredi | uredi izvor]

Grad Bor je prepun turističkih potencijala koji nisu iskorišćeni na najbolji način. 2018. godine grad Bor je posetilo 14.048 turista, od toga 10.779 domaćih (76,73%) i 3.249 stranih (23,13%).

Najznačajnije turističke atrakcije u okolini Bora su: Borsko jezero, Brestovačka banja, planina Stol, kompleks Zlotskih pećina (za turističke posete uređene Lazareva pećina i Vernjikica), Lazarev kanjon i skijalište Crni vrh.

U samom gradu Boru najznačajnije atrakcije su: zoološki vrt, Muzej rudarstva i metalurgije Bor i površinski kop Bor.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v „Nacionalna pripadnost, 2022” (PDF). Beograd: Republički zavod za statistiku. 28. 4. 2023. Pristupljeno 14. 5. 2023. 
  2. ^ „Uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002. i 2011.” (PDF). Beograd: Republički zavod za statistiku. 2014. 
  3. ^ „Bor dobio status grada”. Grad Bor. 20. 6. 2018. Pristupljeno 28. 12. 2022. 
  4. ^ „Lična karta grada” (na jeziku: srpski). Grad Bor. Pristupljeno 24. 11. 2022. 
  5. ^ „Vulkanski reljef u Srbiji” (na jeziku: srpski). geografija-mouse.blogspot.com. Pristupljeno 24. 11. 2022. 
  6. ^ „Borsko jezero” (na jeziku: srpski). bor030.net. Pristupljeno 24. 11. 2022. 
  7. ^ „Knjiga 20”. Uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002. i 2011. Podaci po naseljima (PDF). stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. septembar 2011. ISBN 978-86-6161-109-4. 
  8. ^ Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. Podgorica: Republički zavod za statistiku. septembar 2004. ISBN 978-86-84433-00-0. 
  9. ^ „Stanovništvo prema veroispovesti”. data.stat.gov.rs. RZS. 13. 6. 2023. Pristupljeno 27. 6. 2023. 
  10. ^ „Stanovništvo prema maternjem jeziku”. data.stat.gov.rs. RZS. 13. 6. 2023. Pristupljeno 27. 6. 2023. 
  11. ^ „Starost i pol, podaci po naseljima - Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. godine” (PDF). Beograd: Republički zavod za statistiku. 25. 5. 2023. Pristupljeno 28. 5. 2023. 
  12. ^ Osnovne škole u Boru osnovneskole.edukacija.rs Pristupljeno 14. januara 2022.
  13. ^ Državne srednje škole u Boru osnovneskole.edukacija.rs Pristupljeno 14. januara 2022.
  14. ^ Izdvojeno odeljenje srednje medicinske škole u Boru Srednja medicinska škola - Akademija Dositej Pristupljeno 14. januara 2022.
  15. ^ „Prostorni plan opštine Bor: Knjiga I” (PDF) (na jeziku: srpski). Grad Bor. Pristupljeno 15. 10. 2022. 
  16. ^ „Obaveštenje o postupku pokretanja zaštite u Nacionalnom parku „Kučaj-Beljanica”” (na jeziku: srpski). Ministarstvo zaštite životne sredine. 5. 1. 2022. Pristupljeno 15. 10. 2022. 
  17. ^ „NKD na teritoriji opštine Bor” (na jeziku: srpski). Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš. Arhivirano iz originala 02. 10. 2022. g. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  18. ^ „Konak kneza Miloša” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  19. ^ „Knežev dvorac” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  20. ^ „Amam (kupatilo) Kneza Miloša u Brestovačkoj Banji” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  21. ^ „Zgrada Tehničkog fakulteta” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  22. ^ „Zgrada Doma kulture u Boru” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  23. ^ „Spomenik srpskim i francuskim vojnicima 1912—1918” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  24. ^ „Spomenik Petru Radovanoviću” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  25. ^ „Spomenik Miklošu Radnotiju kod Borskog jezera” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  26. ^ „Spomen pojate „Partizanski bivak”” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  27. ^ „Poslovna zgrada na Trgu oslobođenja br. 5 u Boru” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  28. ^ „Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Slatini” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  29. ^ „Lazareva pećina” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  30. ^ „Lokalitet Trnjana kod Brestovačke Banje” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  31. ^ „Praistorijsko naselje Kučajna” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  32. ^ „Lokalitet Kmpije – Velike livade kod Bora” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  33. ^ „Uže područje Brestovačke Banje” (na jeziku: srpski). nasledje.gov.rs. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  34. ^ „Crkve u opštini Bor” (na jeziku: srpski). Turistička organizacija Bor. Arhivirano iz originala 16. 01. 2022. g. Pristupljeno 02. 10. 2022. 
  35. ^ „Prva džamija u istočnoj Srbiji” (na jeziku: srpski). Radio-televizija Vojvodine. Pristupljeno 02. 10. 2022. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Град_Бор&oldid=27517070”