Grand tur trke

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Grand tur trke
[[Điro d’Italija 2023., Tur de Frans 2023., Vuelta a Espanja 2023.]]
Detalji o trci
Datum održavanjamaj (điro d’italija), jul (tur de frans), avgust—septembar (vuelta a espanja)
Region održavanjaItalija, Francuska i Španija
Naziv trkeGrand tur trke
Disciplinadrumski
TakmičenjeUCI vorld tur
OrganizatorRCS (Điro d’Italija); ASO (Tur de Frans i Vuelta a Espanja)
Istorija
Prvo održavanje13. maj 1909. god.; prije 114 godina (1909-05-13) Điro d’Italija;
1. jul 1903. god.; prije 120 godina (1903-07-01) Tur de Frans;
29. april 1935. god.; prije 88 godina (1935-04-29) Vuelta a Espanja
Broj održavanja107 (do 2024) Điro d’Italija;
111 (do 2024) Tur de Frans;
79 (do 2024) Vuelta a Espanja
Prvi pobjednici
Najviše pobjeda
  •  Edi Merks (BEL)

    11 puta

Trenutni pobjednici

Grand tur trke odnose se na tri glavne svjetske profesionalne biciklističke etapne trke — Điro d’Italiju, Tur de Frans i Vuelta a Espanju.[1] Sve tri trke su sličnog formata, višenedeljne, sa, u poslednje vrijeme, po 21 etapom. Sve tri trke imaju poseban status u Svetskoj biciklističkoj uniji (UCI) i donose najviše bodova u UCI svjetskom renkingu, kao i u UCI pro turu i UCI vorld turu ranije. One su i jedine trke kojima je dozvoljeno da traju duže od 14 dana.[2]

Tur de Frans je najstarija i najprestižnija grand tur trka od sve tri[1] i najpopularnija je i najpoznatija biciklistička trka na svijetu.[3] Prvi Tur održan je 1903. kao kreacija francuskog časopisa L'Auto, u cilju povećavanja tiraža i od tada se održava svake godine, osim prekida za vrijeme Prvog i Drugog svjetskog rata.[4] Obično se održava u julu, a ruta je drugačija svake godine. Ide se u Alpe i Pirineje, a tradicionalni završetak trke je od 1975. do 2023. bio na Jelisejskim poljima u Parizu, što je obično bila etapa na kojoj se slavi kraj Tura, pije se šampanjac i proslavlja pobjeda,[5] ali je poslednja etapa 2024. premještena u Nicu.[6] Moderni Tur de Frans ima 21 etapu i dva dana odmora. Broj timova je između 20 i 22, sa po osam vozača u svakom timu od 2018. godine, do kada ih je bilo po devet.[7]

Điro d'Italija je druga po važnosti, a 40-ih, 50-ih i početkom 70-ih, bila je iste važnosti kao i Tur.[8][9][10] Obično se održava u maju, u Italiji, a nekada prolazi kroz države u okruženju,[11] dok su 2018. prve tri etape vožene u Izraelu.[12] Prvi Điro održan je 1909. godine sa ciljem da se poveća prodaja časopisa La Gazzetta dello Sport,[11][13] a vožen je svake godine osim za vrijeme Prvog i Drugog svjetskog rata.[11] Prvobitno je učešće bilo dozvoljeno samo Italijanima, a nakon što je stekao popularnost učešće je dozvoljeno vozačima širom svijeta.

Vuelta a Espanja se u početku održavala u aprilu, ali je nakon sticanja veće poularnosti premještena u avgust, da bi izbjegli poklapanje sa Đirom. Vozi se u Španiji i državama u okruženju, takođe učestvuje od 20 do 22 tima, sa po osam vozača nakon promjene 2018.[7] Prvi put je održana 1935. ali je prekidana više puta: od 1937. do 1940. zbog Španskog građanskog rata, 1943. i 1944. zbog Drugog svjetskog rata, 1949. i u periodu od 1951. do 1955. zbog španske izolacije tokom režima Fransiska Franka.

Tur de Frans, Điro d’Italija i drumska trka u okviru Svjetskog prvenstva čine trostruku krunu biciklizma.[14] Rekorder po broju pobjeda je Edi Merks sa 11, osvojio je po pet puta Tur i Điro i jednom Vueltu.[15] Bernar Ino je osvojio 10 grand tur trka, pet puta je osvojio Tur, tri puta Điro i dva puta Vueltu.[16] Lens Armstrong je Tur de Frans osvojio sedam puta zaredom, ali su mu pobjede oduzete zbog dopinga;[17] Alberto Kontador je osvojio po tri puta svaku grand tur trku, ali su mu oduzete pobjede na Turu 2010. i Điru 2011. zbog dopinga.[18] Ukupno je sedam vozača osvojilo sve tri grand tur trke tokom karijere, a Bernar Ino i Alberto Kontador su jedini koji su sve tri osvojili više od jednom.[19] Nijedan vozač nije osvojio sve tri trke iste godine, dok je njih deset osvojilo po dvije tokom jedne godine.

Edi Merks, Bernar Ino i Kris Frum su jedini vozači koji su osvojili sve tri grand tur trke zaredom; odnosno u istom trenutku su bili pobjednici sve tri grand tur trke.[20]

Opis[uredi | uredi izvor]

Edi Merks, rekorder sa 11 grand tur pobjeda.

U trenutnom formatu, grand tur trke se održavaju po tri nedelje, sa obično po dva dana odmora, uglavnom nakon prve i nakon druge nedelje. Etape su izmiješane, startuje se ili prologom (kratki hronometar, do 8 km), ekipnim hronometrom ili sprinterskom etapom. Obično je prva nedelja laganija, sa dosta ravnih etapa, pogodnih najviše za sprintere, a kasnije se ide u velika brda. Bitnu ulogu imaju individualni i ekipni hronometri. Za razliku od jednodnevnih trka, na grand tur trkama etape su obično dužine ispod 200 km, uz nekoliko preko 200. Broj timova je između 20 i 22, učestvuju svi vorld tur timovi i nekoliko timova koji dobiju specijalnu pozivnicu organizatora (vajld kard), a od 2019. dva najbolja pro kontinentalna tima, imaju zagarantovano mjesto na sve tri grand tur trke.[21] Specijalnu pozivnicu obično dobijaju timovi iz države u kojoj se trka održava ili timovi koji donose veću finansijsku korist organizatorima trke. Odluka o pozivnicama izaziva dosta kontroverzi, Međunarodna biciklistička unija želi da na trkama učestvuju najbolji timovi, dok ogranizatori žele da to budu timovi iz njihove države. U periodu od 2005. do 2007. organizatori su morali da prihvate sve pro tur timove, ostavljajući mjesta samo za dvije vajld karte. Ipak, tim Unibet, koji je bio pro tur tim, bio je suspendovan sa sva tri grand tura zbog kršenja zakona o kockanju. Godine 2008. zbog doping skandala Astana nije učestvovala na Tur de Fransu, dok tim Kolumbija nije učestvovao na Vuelta a Espanji iste godine. Od 2011. pod novim UCI vorld tur pravilima, svaki vorld tur tim ima zagarantovano učešće na sve tri grand tur trke, i obavezni su da učestvuju.[22] Godine 2023. UCI je donio pravilo da od 2024. specijalnu pozivnicu mogu da dobiju samo timovi koji su u prvih 50 u UCI rangiranju, a od 2026. samo timovi koji su u prvih 30 u rangiranju.[23]

Marko Pantani, jedan od sedmorice vozača koji je osvojio Điro i Tur u istoj sezoni, poslednji koji je to uspio.

Na grand tur trkama postoje po četiri klasifikacije za koje se dodjeljuju majice, kao i manje klasifikacije i nagrade. Generalni plasman je najvažnija klasifikacija na grand tur trkama i odlučuje pobjednika trke (generalni plasman na Tur de Fransu[24], generalni plasman na Điro d’Italiji[25] i generalni plasman na Vuelta a Espanji).[26] Drugostepene klasifikacije su brdska (brdska klasifikacija na Tur de Fransu[27], brdska klasifikacija na Điro d’Italiji[25] i brdska klasifikacija na Vuelta a Espanji[26]), klasifikacija po poenima (klasifikacija po poenima na Tur de Fransu,[28] klasifikacija po poenima na Điro d’Italiji[25] i klasifikacija po poenima na Vuelta a Espanji.[26]) i klasifikacija za najboljeg mladog vozača (klasifikacija za najboljeg mladog vozača na Tur de Fransu,[29] klasifikacija za najboljeg mladog vozača na Điro d’Italiji[25] i klasifikacija za najboljeg mladog vozača na Vuelta a Espanji.[30]) Četiri vozača su uspjela da osvoje tri klasifijacije na jednoj trci iste godine: Edi Merks na Điro d’Italiji 1968. i na Tur de Fransu 1969. godine, Toni Rominger na Vuelta a Espanji 1993. Loran Žalaber na Vuelta a Espanji 1995. godine,[31] kao i Tadej Pogačar na Tur de Fransu 2020.[32]

Vozači se uglavnom rijetko odlučuju da voze sva tri grand tura iste godine; godine 2004. 474 biciklista startovalo je barem jednu grnad tur trku, od čega je njih 68 vozilo dvije, dok su samo dvojica vozila sve tri grand tur trke.[33] Nije neuobičajeno za sprintere i njihove lid-aut vozače da startuju sve tri trke, jer ne očekuju da će ih završiti, pokušavaju da ostvare što više pobjeda prije teških brdskih etapa. Alesandro Petaki je 2010. startovao sve tri grand tur trke, a završio samo Tur de Frans,[34] dok je takođe 2011. startovao sva tri grand tura i završio Tur i Vueltu, dok je Điro napustio tokom etape 13.[35] Mark Kevendiš je startovao sve tri grand tur trke 2011. a završio je jedino Tur de Frans.[36]

Gastone Nenčini, jedan od dvojice vozača koji su sve tri grand tur trke završili u prvih 10 u istoj sezoni.

Tokom godina je 35 vozača završilo svaku grand tur trku u istoj sezoni. Od njih, Adam Hansen je rekorder sa šest uzastopnih godina u kojima je završio svaku grand tur trku, ukupno 20 zaredom, od Vuelte 2011. do Đira 2018.[37] Marino Lehareta je svaki grand tur završavao četiri godine, od čega tri godine zaredom, u periodu od 1989. do 1991. dok je takođe sve tri trke završio i 1987.[38] Bernardo Ruiz je sve tri grand tur trke završio takođe tri godine zaredom, u periodu od 1955. do 1957;[39] Lehareta i Ruiz bili su rekorderi sa 12 uzastopnih završenih trka. do 2015. kada je rekord srušio Hansen na Vuelta a Espanji.[40] Eduardo Čozas je završio sve tri trke dvije godine zaredom, 1990. i 1991,[41] dok je Karlos Sastre završio sve tri trke 2006. i 2010. godine.[42]

Samo su dva vozača uspjela da završe sva tri grand tura u prvih 10 iste godine: Rafael Žeminijani 1955. koji je Điro završio na četvrtom, Tur na šestom i Vueltu na trećem mjestu,[43] kao i Gastone Nenčini 1957. godine, koji je osvojio Điro, dok je Tur završio na šestom mjestu, a Vueltu na devetom.[44] Karlos Sastre je 2006. završio Điro na 43 mjestu, Tur na četvrtom, a Vueltu na trećem, dok je 2010. završio Điro i Vueltu na osmom, a Tur de Frans na 19 mjestu.[41] Alehandro Valverde je 2016. završio Điro na trećem mjestu i Tur na šestom, ali je Vueltu završio na 12 mjestu,[45] manje od dva minuta iza desetog mjesta.[46] Sep Kus je 2023. Điro završio na 14 mjestu, Tur na 12 i osvojio je Vueltu, postavši prvi vozač nakon Nenčinija koji je vozio sva tri grand tura i osvojio jedan.[47]

Vozači iz iste države, osvojili su sva tri grand tura u istoj sezoni tri puta. Godine 1964. Francuzi su osvojili sve tri trke: Žak Anketil je osvojio Điro i Tur, a Remon Pulidor Vueltu;[48] godine 2008. Španci su osvojili sve tri trke: Alberto Kontador je osvojio Điro i Vueltu, a Karlos Sastre Tur de Frans;[48] godine 2018. Britanci su osvojili sva tri grand tura: Kris Frum je osvojio Điro, Gerent Tomas Tur, a Sajmon Jejts Vueltu.[49] Britanci su jedini koji su sva tri grand tura u istoj sezoni osvojili sa tri različita vozača.[48] Godine 2023. tim Jumbo—vizma je osvojio sva tri grand tura sa tri različita vozača: Primož Roglič je osvojio Điro, Jonas Vingegor Tur, a Sep Kus Vueltu, čime je postao prvi tim u istoriji koji je u jednoj sezoni osvojio sva tri grand tura;[50] takođe, Vingegor je Vueltu završio na drugom, a Roglič na trećem mjestu, čime su postali drugi tim u istoriji čiji su vozači zauzeli sva tri mjesta na podijumu i prvi nakon tima Kas na Vuelti 1966.[51]

Na Điru 2020. Teo Gejgan Hart i Džaj Hindli su imali isto vrijeme pred hronometar na poslednjoj etapi, što je bilo prvi put u istoriji da su dva vozača imala isto vrijeme pred poslednju etapu na nekoj grand tur trci.[52] Razlika između pobjednika i drugoplasiranog na sve tri grand tur trke 2020. bila je manja od minut, što se desilo prvi put u istoriji:[53] Gejgan Hart je osvojio Điro 39 sekundi ispred Hindlija, Pogačar je osvojio Tur 59 sekundi ispred Rogliča, dok je Roglič osvojio Vueltu 24 sekundi ispred Ričarda Karapaza.[53]

UCI pravila[uredi | uredi izvor]

U UCI vorld turu, grand tur trke su dobijale najviše bodova u rangiranju. Pobjeda na Tur de Fransu donosila je 1000 bodova, a pobjeda na etapama po 120, dok je pobjeda na Điru i Vuelti donosila po 850, a pobjeda na etapama po 100 poena.[1] Pobjeda na drugim etapnim trkama donosila je po 500 bodova, a pobjeda na etapama po 60.[54] Nakon 2018. UCI vorld tur je ukinuo renking takmičenje i osnovano je posebno takmičenje — UCI svjetski renking, a bodovi koji se dodjeljuju ostali su isti.[55]

Grand tur trke imaju specijalni status u pogledu dužine trajanja, dozvoljeno im je da traju između 15 i 23 dana.[2]

Detalji poslednjih izdanja[uredi | uredi izvor]

Statistika[uredi | uredi izvor]

Vozači sa najviše osvojenih grand tur trka[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Spisak pobjednika grand tur trka
Pozicija Vozač Ukupno pobjeda Điro d’Italija Tur de Frans Vuelta a Espanja Ref.
1. Belgija Edi Merks 11 5 (1968, 1970, 1972, 1973, 1974) 5 (1969, 1970, 1971, 1972, 1974) 1 (1973) [56]
2. Francuska Bernar Ino 10 3 (1980, 1982, 1985) 5 (1978, 1979, 1981, 1982, 1985) 2 (1978, 1983) [57]
3. Francuska Žak Anketil 8 2 (1960, 1964) 5 (1957, 1961, 1962, 1963, 1964) 1 (1963) [58]
4. Italija Fausto Kopi 7 5 (1940, 1947, 1949, 1952, 1953) 2 (1949, 1952) 0 [59]
Španija Migel Indurain 2 (1992, 1993) 5 (1991, 1992, 1993, 1994, 1995) 0 [60]
Španija Alberto Kontador 2 (2008, 2011, 2015) 2 (2007, 2009, 2010) 3 (2008, 2012, 2014) [61]
Ujedinjeno Kraljevstvo Kris Frum 1 (2018) 4 (2013, 2015, 2016, 2017) 2 (2011, 2017) [62]
8. Italija Alfredo Binda 5 5 (1925, 1927, 1928, 1929, 1933) 0 0 [63]
Italija Đino Bartali 2 (1938, 1948) 3 (1936, 1937, 1946) 0 [64]
Italija Feliče Đimondi 3 (1967, 1969, 1976) 1 (1965) 1 (1968) [65]
11. Švajcarska Toni Rominger 4 1 (1995) 0 3 (1992, 1993, 1994) [66]
Španija Roberto Eras 0 0 4 (2000, 2003, 2004, 2005) [67]
Italija Vinčenco Nibali 2 (2013, 2016) 1 (2014) 1 (2010) [68]
Slovenija Primož Roglič 1 (2023) 0 3 (2019, 2020, 2021) [69]
  • Aktivni vozači su boldovani.

Pobjede po državama[uredi | uredi izvor]

Pozicija Država Điro d’Italija Tur de Frans Vuelta a Espanja Ukupno
1.  Italija 69 10 6 85
2.  Francuska 6 36 9 51
3.  Španija 4 12 33 49
4.  Belgija 7 18 7 32
5.   Švajcarska 3 2 5 10
 Ujedinjeno Kraljevstvo 2 6 2
7.  Luksemburg 2 5 0 7
8.  Slovenija 1 2 3 6
 SAD 1 3 2
9.  Holandija 1 2 2 5
 Kolumbija 2 1 2
12.  Njemačka 0 1 3 4
 Rusija 3 0 1
14.  Irska 1 1 1 3
 Danska 0 3 0
16.  Švedska 1 0 0 1
 Ekvador 1 0 0
 Kanada 1 0 0
 Australija 0 1 0
 Kazahstan 0 0 1

Pobjednici sve tri grand tur trke[uredi | uredi izvor]

Sedam biciklista je tokom karijere osvojilo sve tri grand tur trke:[70]

  •  Žak Anketil (FRA): pet puta Tur (1957, 1961, 1962, 1963, 1964), dva puta Điro (1960, 1964) i jedan put Vueltu (1963);
  •  Feliče Đimondi (ITA): jedanput Tur (1965), tri puta Điro (1967, 1969, 1976) i jedanput Vueltu (1968);
  •  Edi Merks (BEL): pet puta Tur (1969, 1970, 1971, 1972, 1974), pet puta Điro (1968, 1970, 1972, 1973, 1974) i jedanput Vueltu (1973);
  •  Bernar Ino (FRA): pet puta Tur (1978, 1979, 1981, 1982, 1985), tri puta Điro (1980, 1982, 1985) i dva puta Vueltu (1978, 1983);
  •  Alberto Kontador (ŠPA): dva puta Tur (2007, 2009), dva puta Điro (2008, 2015) i tri puta Vueltu (2008, 2012, 2014);
  •  Vinčenco Nibali (ITA): jedanput Tur (2014), dva puta Điro (2013, 2016) i jedanput Vueltu (2010);
  •  Kris Frum (UK): četiri puta Tur (2013, 2015, 2016, 2017), jedanput Điro (2018) i dva puta Vueltu (2011, 2017).

Ino i Kontador su jedini koji su svaku grand tur trku osvojili više od jednog puta.

Pobjednici tri ili više grand tur trka zaredom[uredi | uredi izvor]

Pet vozača je pobijedilo na tri ili više grand tur trka zaredom:

  •  Fausto Kopi (ITA): 3 grand tura — Điro (1952), Tur (1952), Điro (1953).
  •  Edi Merks (BEL): 4 grand tura — Điro (1972), Tur (1972), Vuelta (1973), Điro (1973)
  •  Bernar Ino (FRA): 3 grand tura — Điro (1982), Tur (1982), Vuelta (1983).
  •  Alberto Kontador (ŠPA): 3 grand tura — Tur (2007), Điro (2008), Vuelta (2008).
  •  Kris Frum (UK): 3 grand tura — Tur (2017), Vuelta (2017), Điro (2018).

Pobjednici dvije grand tur trke u istoj sezoni[uredi | uredi izvor]

Devet biciklista je osvojilo dvije grand tur trke u jednoj sezoni.

Sedmorica biciklista su osvojili Điro d’Italiju i Tur de Frans u istoj sezoni:

Trojica su osvojili Tur de Frans i Vuelta a Espanju u istoj sezoni:

Trojica su osvojili Điro d’Italiju i Vuelta a Espanju u istoj sezoni:

Najmanja razlika između pobjednika i drugoplasiranog[uredi | uredi izvor]

Razlike između pobjednika i drugoplasiranog obično se kreću od nekoliko sekundi do nekoliko minuta. U početnim godinama, razlike su iznosile i nekoliko sati, ali se vremenom razlika smanjivala i nakon Drugog svjetskog rata, najveća razlika je bila pola sata.[71][72][73]

Do 2021. ukupno je 51 grand tur trka završena sa razlikom između pobjednika i drugoplasiranog manjom od jednog minuta, a najmanje razlike su 6 sekundi na Vuelta a Espanji[73] i 8 sekundi na Tur de Fransu.[71]

Pozicija Pobjednik Vrijeme Drugoplasirani Razlika Trka
1. Francuska Erik Karitu 90 s 08' 03" Španija Alberto Fernandez +00 s 00' 06" Vuelta a Espanja (1984)[74]
2. Sjedinjene Američke Države Greg Lemond 87 s 38' 35" Francuska Loran Finjon +00 s 00' 08" Tur de Frans (1989)[75]
3. Španija Hose Manuel Fuente 86 s 48' 18" Portugalija Hoakim Agostinjo +00 s 00' 11" Vuelta a Espanja (1974)[76]
Italija Fjorenco Manji 124 s 51' 52" Italija Ecio Čeči Điro d’Italija (1948)[77]
5. Belgija Edi Merks 113 s 08' 13" Italija Đanbatista Baronkeli +00 s 00' 12" Điro d’Italija (1974)[78]
6. Italija Anđelo Konterno 105 s 37' 52" Španija Hesus Loronjo +00 s 00' 13" Vuelta a Espanja (1956)[76]
Italija Fjorenco Manji 108 s 56' 12" Italija Fausto Kopi Điro d’Italija (1955)[79]
8. Španija Agustin Tamames 88 s 00" 56' Španija Domingo Perurena +00 s 00' 14" Vuelta a Espanja (1975)[76]
Slovenija Primož Roglič 85 s 29" 02' Ujedinjeno Kraljevstvo Gerent Tomas Điro d’Italija (2023)[80]
9. Kanada Rajder Hesedal 91 s 39' 02" Španija Hoakim Rodrigez +00 s 00' 16" Điro d’Italija (2012)[81]
10. Španija Marino Lehareta 95 s 47' 23" Belgija Mišel Polentir +00 s 00' 16" Vuelta a Espanja (1982)[76]

Najveća razlika između pobjednika i drugoplasiranog na grand tur trkama je 2 sata, 59 minuta i 21 sekunda, koja je ostvarena na prvom Tur de Fransu — 1903, a pobijedio je Moris Garen.[71] Najveća razlika na Điro d’Italiji je 1 sat, 57 minuta i 26 sekundi; ostvarena je 1914, a pobijedio je Alfonso Kalcolari.[72] Najveća razlika na Vuelta a Espanji je 30 minuta i 8 sekundi; ostvarena je 1945, a pobijedio je Delio Rodrigez.[73]

Pobjednici brdske klasifikacije[uredi | uredi izvor]

Pozicija Vozač Ukupno Tur de Frans Điro d’Italija Vuelta a Espanja
1  Đino Bartali (ITA) 9 2 (1938, 1948) 7 (1935, 1936, 1937, 1939, 1940, 1946, 1947) 0
 Federiko Bamontes (ŠPA) 6 (1954, 1958, 1959, 1962, 1963, 1964) 1 (1956) 2 (1957, 1958)
3  Lusin van Impe (BEL) 8 6 (1971, 1972, 1975, 1977, 1981, 1983) 2 (1982, 1983) 0
4  Rišar Virenk (FRA) 7 7 (1994, 1995, 1996, 1997, 1999, 2003, 2004) 0 0
5  Hulio Himenez (ŠPA) 6 3 (1965, 1966, 1967) 0 3 (1963, 1964, 1965)

Brdsku klasifikaciju na sve tri grand tur trke osvojili su Federiko Bamontes i Luis Erera.

Pobjednici klasifikacije po poenima[uredi | uredi izvor]

Pozicija Vozač Ukupno Tur de Frans Điro d’Italija Vuelta a Espanja
1.  Erik Cabel (NjEM) 9 6 (1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001) 0 3 (2002, 2003, 2004)
2.  Šon Keli (IRS) 8 4 (1982, 1983, 1985, 1989) 0 4 (1980, 1985, 1986, 1988)
 Peter Sagan (SVK) 7 (2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2018, 2019) 1 (2021) 0
4.  Loran Žalaber (FRA) 7 2 (1992, 1995) 1 (1999) 4 (1994, 1995, 1996, 1997)
5.  Edi Merks (BEL) 6 3 (1969, 1971, 1972) 2 (1968, 1973) 1 (1973)

Pet vozača je osvajalo klasifikaciju po poenima na sve tri grand tur trke:

Pobjednici klasifikacije za najboljeg mladog vozača[uredi | uredi izvor]

Pozicija Vozač Ukupno Tur de Frans Điro d’Italija Vuelta a Espanja
1.  Tadej Pogačar (SLO) 5 4 (2020, 2021, 2022, 2023) 0 1 (2019)
2.  Andi Šlek (LUK) 4 3 (2008, 2009, 2010) 1 (2007) 0
3.  Jan Ulrih (NjEM) 3 3 (1996, 1997, 1998) 0 0
 Nairo Kintana (KOL) 2 (2013, 2015) 1 (2014) 0
 Migel Anhel Lopez (KOL) 0 2 (2018, 2019) 1 (2017)

Najviše etapnih pobjeda[uredi | uredi izvor]

Tri vozača su osvojili po etapu na sve tri grand tur trke iste godine: Migel Poblet 1956, Pjerino Bafi 1958. i Alesandro Petaki 2003.[82]

Biciklisti koji su boldovani su i dalje aktivni.[83] Spisak je ažuriran nakon Tur de Fransa 2021.

Pozicija Vozač Država Tur[84] Điro Vuelta Ukupno
1. Edi Merks  Belgija 34 24 6 64
2. Mario Čipolini  Italija 12 42 3 57
3. Mark Kevendiš  Ujedinjeno Kraljevstvo 34 17 3 54
4. Alesandro Petaki  Italija 6 22 20 48
5. Alfredo Binda  Italija 2 41 0 43
6. Bernar Ino  Francuska 28 6 7 41
7. Learko Gvera  Italija 8 31 0 39
8. Delio Rodrigez  Španija 0 0 38 38
9. Rik van Loj  Belgija 7 12 18 37
10. Fredi Martens  Belgija 15 7 13 35
11. Fausto Kopi  Italija 9 22 0 31
12. Kostante Đirardengo  Italija 0 30 0 30
13. Đino Bartali  Italija 12 17 0 29
14. Marino Baso  Italija 6 15 6 27
Frančesko Mozer  Italija 2 23 2
16. Gvido Bontempi  Italija 6 16 4 26
Rafaele di Pako  Italija 11 15 0
Migel Poblet  Španija 3 20 3
19. Franko Bitosi  Italija 4 21 0 25
Loran Žalaber  Francuska 4 3 18
Andre Ledik  Francuska 25 0 0
Rik van Stenbergen  Belgija 4 15 6
23. Roger de Flamink  Belgija 1 22 1 24
Robi Makjuen  Australija 12 12 0
Đuzepe Saroni  Italija 0 24 0
26. Andre Darigad  Francuska 22 1 0 23
27. Žak Anketil  Francuska 16 5 1 22
Žan Pol van Popel  Holandija 9 4 9
Andre Grajpel  Njemačka 11 7 4
30. Šarli Gol  Luksemburg 10 11 0 21
Šon Keli  Irska 5 0 16

Vozač sa najviše etapnih pobjeda na jednom grand turu je Fredi Martens, koji je na Vuelta a Espanji 1977. ostvario 13 pobjeda na 19 etapa.[85][86] Takođe, Martens je rekorder po broju etapnih pobjeda na grand tur trkama u jednoj sezoni, 1977. ostvario je 20 etapnih pobjeda, 13 na Vuelti i sedam na Điro d’Italiji, prije nego što je zbog pada morao da napusti Điro tokom etape 8 b.[87]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v „UCI Cycling regulations—Part 2: Road Races” (PDF). 1. 1. 2017. str. 64. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  2. ^ a b „UCI Cycling regulations”. str. 41. Arhivirano iz originala 23. 6. 2011. g. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  3. ^ Matuszewski, Erik (1. 7. 2016). „The Tour de France: Cycling's Most Famous Race By The Numbers”. forbes.com. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  4. ^ Boyce, Barry. „The Return of a Grand Affair – New Tour Legend: the Maillot Jaune”. Cycling Revealed. Pristupljeno 26. 11. 2016. 
  5. ^ „Tour de France 2011: Stage by stage”. Letour.fr. Arhivirano iz originala 23. 12. 2011. g. Pristupljeno 30. 7. 2012. 
  6. ^ Ostanek, Daniel (13. 3. 2023). „Tour de France 2024 to end with hilly 35km time trial to Nice”. cyclingnews.com. Pristupljeno 20. 9. 2023. 
  7. ^ a b „UCI reduces Grand Tour teams to 8 riders for 2018”. Cyclingnews.com. 22. 6. 2017. Pristupljeno 8. 11. 2017. 
  8. ^ „An American in Italycyclingnews.com”. cyclingnews.com. 5. 5. 2009. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  9. ^ „Million dollar, baby!”. cyclingnews.com. 12. 1. 2007. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  10. ^ „Vuelta a España A-Z”. cyclingnews.com. 7. 9. 2008. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  11. ^ a b v Seltzer, Gregg (26. 5. 2011). „The History of the Giro d'Italia.”. Livestrong. Pristupljeno 28. 12. 2016. 
  12. ^ „Big start 2018”. giroditalia.it. Pristupljeno 20. 9. 2023. 
  13. ^ „Tour d'Italie ou Giro d'Italia”. Larousse.fr. 30. 3. 2012. Pristupljeno 28. 12. 2016. 
  14. ^ „Taking the triple”. cyclingnews.com. 8. 8. 2007. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  15. ^ „Who is the greatest Grand Tour rider ever”. cyclingweekly.com. 14. 10. 2017. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  16. ^ „Bernard Hinault Biography”. thefamouspeople.com. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  17. ^ „The UCI recognises USADA decision in Armstrong case”. Union Cycliste Internationale. 22. 10. 2012. Arhivirano iz originala 24. 10. 2012. g. Pristupljeno 20. 9. 2023. 
  18. ^ „CAS sanction Contador with two year ban in clenbuterol case”. cyclingnews.com. 6. 2. 2012. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  19. ^ Clemitson, Suze (25. 8. 2017). „Will Chris Froome become the third cyclist to win the Tour-Vuelta double?”. theguardian.com. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  20. ^ „Chris Froome wins Giro d'Italia to claim historic Grand Tour treble”. bbc.co.uk. 27. 5. 2018. Pristupljeno 27. 5. 2018. 
  21. ^ „UCI reforms to be phased in through 2019”. cyclingnews.com. 23. 12. 2018. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  22. ^ UCI cycling regulations 2020, str. 215.
  23. ^ Weislo, Laura (18. 3. 2023). „Relegation watch gets a new twist with Tour de France wildcard limitations”. cyclingnews.com. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  24. ^ „Tour Xtra: About the Tour de France”. cvccbike.com. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  25. ^ a b v g „100th Giro d'Italia classifications demystified”. Cyclingnews. com. 2. 5. 2017. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  26. ^ a b v „The Jerseys of the Vuelta a España”. 24. 8. 2013. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  27. ^ „Tour Xtra: Polka Dot Jersey”. cvccbike.com. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  28. ^ „Tour Xtra: The Green Jersey”. cvccbike.com. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  29. ^ „Tour Xtra: The White Jersey”. cvccbike.com. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  30. ^ „Vuelta a Espana introduces young rider jersey in 2019”. cyclingnews.com. 18. 12. 2018. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  31. ^ „Tony Rominger”. Cycling Hall of Fame.com. 27. 3. 1961. Arhivirano iz originala 29. 07. 2017. g. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  32. ^ „Tour de France 2020: Tadej Pogacar is the youngest winner in 112 years”. bbc.co.uk. 20. 9. 2020. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  33. ^ Riche, Antoine (19. 3. 2005). „Doubler deux Grands Tours revient à la mode” (na jeziku: francuski). CyclisMag. Arhivirano iz originala 20. 11. 2010. g. Pristupljeno 7. 1. 2018. 
  34. ^ „Alessandro Petacchi”. procyclingstats.com. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  35. ^ „Alessandro Petacchi”. procyclingstats.com. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  36. ^ „Mark Cavendish”. procyclingstats.com. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  37. ^ „Adam Hansen brings record Grand Tour run to an end at Giro d'Italia”. cyclingnews.com. 29. 5. 2018. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  38. ^ „Interview: Marino Lejarreta, the real king of the grand tours”. velonews.com. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  39. ^ „Gallery: Hansen to ride Vuelta TT with special disc wheel”. cyclingnews.com. 14. 9. 2014. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  40. ^ Fotheringham, Alasdair (13. 9. 2015). „Vuelta a Espana: Hansen attains his Grand Tour record in Madrid”. cyclingnews.com. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  41. ^ a b „Tour Xtra”. cvccbike.com. Arhivirano iz originala 1. 5. 2006. g. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  42. ^ „Carlos Sastre Candil”. cyclingarchives.com. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  43. ^ „Raphaël Géminiani”. capovelo.com. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  44. ^ „Is Winning All Three Grand Tours In One Year Impossible Challenge?”. socalcycling.com. 24. 4. 2020. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  45. ^ „Who were the 20 best riders from the 2016 WorldTour?”. telegraph.co.uk. 24. 10. 2016. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  46. ^ Ryan, Barry (11. 9. 2016). „Vuelta a Espana: Quintana sails to first overall victory in Madrid”. cyclingnews.com. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  47. ^ „Kuss crowned Vuelta champion as Jumbo-Visma make history”. france24.com. 17. 9. 2023. Arhivirano iz originala 18. 9. 2023. g. Pristupljeno 20. 9. 2023. 
  48. ^ a b v Fotheringham, Alasdair (16. 9. 2018). „British cycling celebrates historic triple of Grand Tour success”. cyclingnews.com. Pristupljeno 13. 11. 2020. 
  49. ^ „Grand Tour sweep for Britain as Yates wins Spanish Vuelta”. usatoday.com. 16. 9. 2018. Pristupljeno 13. 11. 2020. 
  50. ^ „Sepp Kuss wins Vuelta a España with Kaden Groves taking sprint finish”. Guardian. 17. 9. 2023. Pristupljeno 20. 9. 2023. 
  51. ^ Mallon, Ryan (18. 9. 2023). „Jumbo-Visma clean up at the Vuelta – Are they the most dominant cycling team of all time?”. Guardian. Pristupljeno 20. 9. 2023. 
  52. ^ Fotheringham, William (24. 10. 2020). „British cycling celebrates historic triple of Grand Tour success”. theguardian.com. Pristupljeno 13. 11. 2020. 
  53. ^ a b Pickering, Edward (9. 2. 2021). „Close encounters: Are grand tours getting closer”. cyclingnews.com. Pristupljeno 9. 2. 2021. 
  54. ^ „UCI Rankings points scale”. Pristupljeno 13. 11. 2020. 
  55. ^ „UCI to launch new rolling World Ranking system in 2016”. cyclingnews.com. 24. 12. 2015. Pristupljeno 13. 11. 2020. 
  56. ^ „Eddy Merckx”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  57. ^ „Bernard Hinault”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  58. ^ „Jacques Anquetil”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  59. ^ „Fausto Coppi”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  60. ^ „Miguel Indurain”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  61. ^ „Alberto Contador”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  62. ^ „Chris Froome”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  63. ^ „Alfredo Binda”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  64. ^ „Gino Bartali”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  65. ^ „Felice Gimondi”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  66. ^ „Tony Rominger”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  67. ^ „Roberto Heras”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  68. ^ „Vincenzo Nibali”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  69. ^ „Primož Roglič”. procyclingstats.com. Pristupljeno 26. 9. 2023. 
  70. ^ „Historical Results – The Grand Tours”. Arhivirano iz originala 11. 08. 2002. g. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  71. ^ a b v McGann, Bill; McGann, Carol. „Tour de France Winners, Podium, Times”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 17. 9. 2021. 
  72. ^ a b McGann, Bill; McGann, Carol. „Giro d'Italia (Tour of Italy) Winners, Podium, Distances, Average Speed”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 17. 9. 2021. 
  73. ^ a b v McGann, Bill; McGann, Carol. „Vuelta a España Winners, Podium, Length, Average Speed, Stages, Dates”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 17. 9. 2021. 
  74. ^ Lowe, Felix (9. 9. 2021). „Re-cycle: 'I Told Them I Had No Chance': When Éric Caritoux Won La Vuelta By The Narrowest Grand Tour Margin”. eurosport.com. Pristupljeno 17. 9. 2021. 
  75. ^ Bonville-Ginn, Tim (28. 8. 2020). „Tour de France facts: stats from the world's biggest bike race”. cyclingweekly.com. Pristupljeno 17. 9. 2021. 
  76. ^ a b v g „The Closest Grand Tour Of All Time: Vuelta A España Closest Finishes”. rouleur.cc. 19. 8. 2021. Pristupljeno 17. 9. 2021. 
  77. ^ „Giro d'Italia winners in seven stories”. cyclist.co.uk. 8. 5. 2019. Pristupljeno 17. 9. 2021. 
  78. ^ Farrand, Stephen (3. 5. 2011). „Giro d'Italia: The Merckx years”. cyclingnews.com. Pristupljeno 17. 9. 2021. 
  79. ^ O'Shea, Sadhbh (30. 5. 2020). „The Giro d'Italia by numbers”. cyclingnews.com. Pristupljeno 17. 9. 2021. 
  80. ^ McGann, Bill; McGann, Carol. „2023 Giro d'Italia”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 29. 5. 2023. 
  81. ^ Callow, James (27. 5. 2012). „Ryder Hesjedal stuns Joaquim Rodríguez to capture Giro d’Italia”. theguardian.com. Pristupljeno 17. 9. 2021. 
  82. ^ „Petacchi equals Poblet and Baffi”. cyclingnews.com. 9. 9. 2003. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  83. ^ „Giro d'Italia 2009” (PDF). Infostrada sports. 2009. str. 208. Arhivirano iz originala (pdf) 17. 12. 2010. g. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  84. ^ „Le Tour en chiffres : Les vainqueurs d'étapes” (PDF). ASO. Arhivirano iz originala (PDF) 16. 7. 2010. g. Pristupljeno 11. 11. 2020. 
  85. ^ „Vuelta a España 1977 - Winners and leaders”. procyclingstats.com. Pristupljeno 13. 11. 2020. 
  86. ^ McGann, Bill; McGann, Carol. „Freddy Maertens”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 13. 11. 2020. 
  87. ^ McGann, Bill; McGann, Carol. „1977 Giro d'Italia”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 13. 11. 2020. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Гранд_тур_трке&oldid=27673588”