Grlić materice
| Grlić materice | |
|---|---|
 Reroduktivni sistem žene. Grlić materice obuhvata donji uži dio materice. | |
| Detalji | |
| Prekurzor | Müllerian duct |
| Arterija | Vaginalna arterija i Materična arterija |
| Identifikatori | |
| Latinski | Cervix uteri |
| MeSH | D002584 |
| TA | A09.1.03.010 |
| FMA | 17740 |
| Anatomska terminologija | |
Grlić matrice (lat. cervix) je fibromuskularni donji dio materice, cilindričnog oblika, i sastavni je dio ženskog reproduktivnog sistema. Spaja matericu sa vaginom i omogućava odliv krvi iz materice u toku menstruacije, kao i prolazak spermatozoida u matericu.
U prosjeku je dužine 2 do 3 cm, prečnika 1,5 do 2 cm. U toku trudnoće on mjenja svoj oblik i veličinu, u zavisnosti od perioda trudnoće. U toku porođaja promjer je i do 10 cm, kako bi novorođenče moglo nesmetano da prođe. Na fiziologiju grlića materice takođe utiče i menstrualni ciklus, tačnije hormoni koji se luče u toku njega.
Osobine[uredi | uredi izvor]
Cerviks ima glatku, sjajnu površinu s malim, zaobljenim vratnim otvorom na nazubljenjima i poput usta ribe kod žena koje su već imale porođaj vaginalnim putem.[1] Pod mikroskopom, epitel koji pokriva grlić maternice je skvamozan, nekeratinizirajući epitel (bez keratina). Od bazalne lamine do najudaljenijeg sloja epitelnih ćelija grlića materice, primećuje se sve veći stepen zrelosti ćelija.[1]
Struktura[uredi | uredi izvor]
- Egzocerviks ili ektocerviks - To je dio grlića materice koji se najlakše vidi kroz vaginu u toku kolposkopije. Okružen je gornjim dijelom vaginalnog svoda, koji ga dijeli na dva dijela - vaginalni i supravaginalni dio. Prekriven je višeslojnim, ružičastim, slojevito skvamoznim epitelom, koji sadrži glikogen.
- Endocerviks nije u velikoj mjeri vidljiv. Nalazi se u središtu grlića maternice i čini endocervikalni kanal koji povezuje spoljni otvor maternice sa šupljinom maternice. Prekriven je crvenkastim jednoslojnim cilindričnim epitelom.[2]
- Spoljni otvor vrata maternice je dio kojim cervikalni kanal grlića materice komunicira sa unutrašnjim otvorom vrata maternice. Mijenja se prema stanju - u mirovanju je kao kružni otvor s malim promjerom, a izgled mijenja uslijed kontrakcija, stičući izgled poprečnog i zvjezdanih rasjeda u slučajevima kosih suženja, koja deformišu arhitekturu grlića materice.
- Unutrašnji otvor vrata maternice - Ne vidi se golim okom, potreban je transvaginalni ultrazvuk da bi se prikazao. Obično je u promjeru do 10 mm, ograničava endocervikalni kanal s maternicom, na nivou strukture poznate kao istmus. Tokom normalne trudnoće ima funkciju sfinktera, što kod neuspjeha uzrokuje nesposobnost grlića maternice sa prevremenom dilatacijom grlića maternice, što uzrokuje kasni pobačaj i prerano rođenje.
- Skvamozno-cilindrični spoj je egzoendo-cerviksni, cilindrično-epidermoidni spoj. Sastavljen je od cilindričnog epitela sa skvamoznim epitelom i obično se nalazi u spoljnom otvoru grlića maternice, ali varira u zavisnosti od starosti, perioda menstruacijkog ciklusa i drugih faktora, kao što su trudnoća i upotrebe kontraceptiva, oralno ili vaginalno.
Ovo prelazno područje od jednog epitela do drugog, mjesto je za česte bolesti poput raka grlića materice.
Patologija grlića maternice[uredi | uredi izvor]
Upala grlića materice[uredi | uredi izvor]
Upala grlića materice, lat. cervicitis je akutna ili hronična upala grlića maternice, uglavnom praćena infekcijama patogena poput gonokoka, hlamidija, Trichomonas vaginalis (paraziti), Kandida ili Mycoplasma; ili putem vaginalnih saprofitnih organizama kao što su streptokoke, enterokoke i stafilokoke. Akutna upala grlića materice je uobičajena prezentacija puerperija. [3]
Benigni tumori[uredi | uredi izvor]
Od benignih tumora, uglavnom se javljaju endocervikalni polipi od vezivnog tkiva, monostratificirani cilindrični tip, koji potiče od hiperplazije endocervikalne žlijezde, smještene u endocerviksu i endocerviksnom kanalu, sa velikom histološkom sličnosti s onima koje nalazimo u endometrijumu.
Interepitelna neoplazma grlića maternice[uredi | uredi izvor]
Iako nisu karcinomske ćelije cerviksnne intraepitelne neoplazme su povezane sa virusom humanog papiloma. Smatra se da displazje imaju tendenciju ka malignosti, naročito u kasnim fazama.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b University of Utah]], School of Medicine Imagen de un cuello uterino post-histerectomía; Imagen histológica de cuello uterino|accessdate=August 1, 2020.
- ^ Drake, Richard L.; Vogl, Wayne; Mitchell, Adam W.M. (2005). Gray's Anatomy for Students. Illustrations by Paul Richardson, Richard Tibbitts. Philadelphia, PA: Elsevier/Churchill Livingstone. str. 415, 423. ISBN 978-0-8089-2306-0.
- ^ Stamm, Walter (2013). The Practitioner's Handbook for the Management of Sexually Transmitted Diseases. Seattle STD/HIV Prevention Training Center. str. Chapter 7: Cervicitis. Arhivirano iz originala 2013-06-22. g.
