Dabrac
Dabrac | |
|---|---|
 Zaselak na Dabracu | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Opština | Mrkonjić Grad |
| Stanovništvo | |
| — 2013. | 175 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 29′ 18″ S; 17° 09′ 16″ I / 44.488333° S; 17.154444° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 425 m |
  Dabrac Dabrac na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 050 |
Dabrac je naseljeno mjesto u opštini Mrkonjić Grad, Republika Srpska, BiH. Prema popisu stanovništva iz 2013. u naselju je živjelo 68 stanovnika.[1]
Geografija[uredi | uredi izvor]
Nalazi se na nadmorskoj visini oko 425 metara nadmorske visine, površine 10,60 km2, udaljeno oko 16 km od opštinskog centra. Pripada mjesnoj zajednici Bjelajce. Razbijenog je tipa, a zaseoci su: Bojanići, Bujadnica, Grad, Dabrac, Poljane i Savanovići. Smješteno je na visoravni Zmijanje, u podnožju planine Manjača i iznad kanjona rijeke Vrbas. Obodom atara protiče Crna rijeka. Na području sela nalaze se izvori Savanovića vrelo i Subunar.[2] Nalazi se neposredno uz put Jajce-Banja Luka (E661, M-16).
Stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom, najviše stočarstvom. U selu postoje tri groblja i Crkva Svetog velikomučenika Pantelejmona. Četvorogodišnja škola radila je sa prekidima 1960-1978. u sastavu osnovne škole u Šehovcima. Najbliža škola je u selu Bjelajce (2018). Hidroelektrana "Bočac" nalazi se na području sela i radi od 1981. godine. Dabrac ima benzinsku pumpu i motel (2014). U vrijeme austrougarske vlasti dolinom rijeke Vrbas izgrađen je put koji je vodio od Mrkonjić Grada (tadašnji Varcar Vakuf) prema Banjoj Luci. Put je 1976. izmješten zbog izgradnje HE "Bočac". Selo je elektrificirano 1974. godine. Mještani se snabdijevaju vodom sa bunara i iz Vrbasa.[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
U zaseoku Savanovići otkrivena je praistorijska gradina. Iznad ušća Crne rijeke u Vrbas, na lokalitetu Gradina, nađeni su ostaci bedema, vjerovatno srednjovjekovne osmatračnice koja je čuvala prelaz preko Vrbasa. Sagrađen je na teško pristupačnoj, stjenovitoj litici, visoko iznad velike okuke, na lijevoj obali Vrbasa. Na tom mjestu završava se kanjon Bočačka klisura i širi se pitoma Bočačka kotlina. U Drugom svjetskom ratu poginulo je pet pripadnika Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije i 74 civila, kojima je podignuta spomen-ploča u selu. Dio mještana je bio u jedinicama Jugoslovenske vojske u otadžbini. U Odbrambeno-otadžbinskom ratu 1992-1995. poginulo je osam boraca Vojske Republike Srpske, kojima je u selu podignut spomenik. Stradala su i dva civila, dok se jedan civil vodi kao nestao(2014). Vojska Republike Hrvatske spalila je selo u jesen 1995. godine.[2] Tvrđava Bočac je 2005. godine od strane Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine proglašena Nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.[3]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
.jpg)
U defteru iz 1541. pominje se Dabrac (Dabrica) kao mezra, sa tri domaćinstva, a 1604. - sa dva domaćinstva. Dabrac je 1885. imao 26 domaćinstava i 154 stanovnika (pravoslavci); 1910. - 194 stanovnika; 1948. -238; 1961. - 246; 1991. - 175 (Srbi); 2013. - 28 domaćinstava i 68 stanovnika. Porodica Aničić slavi Časne verige; Bojanić - Svetog Stefana; Vučenović - Ilindan; Despotović, Jakovljević, Milanović, dio Pavlovića, Savanović - Jovanjdan; Kesić - Đurđevdan; dio Pavlovića - Nikoljdan. Iz sela je Slobodan Aničić, doktor klasične filologije.[2]
| Nacionalnost[4] | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. |
| Srbi | 175 | 219 | 228 | 246 |
| Jugosloveni [a] | 1 | |||
| Muslimani [b] | 3 | |||
| Mađari | 1 | |||
| ostali i nepoznato | ||||
| Ukupno | 175 | 223 | 229 | 246 |
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Za sadašnji status Jugoslovena vidi članak Jugosloveni.
- ^ Za sadašnji status Muslimana vidi članak Muslimani.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala 15. 11. 2021. g. Pristupljeno 15. 11. 2021.
- ^ a b v g Enciklopedija Republike Srpske. 3, D-Ž. Banja Luka: Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske. 2020. str. 24. ISBN 978-99976-42-37-0.
- ^ „Grad Bočac”. Arhivirano iz originala 5. 3. 2016. g. Pristupljeno 15. 11. 2015.
- ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ, popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, i 1991. godine.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Naseljena mjesta | Baljvine, Bjelajce, Brdo, Vlasinje, Gerzovo, Gornja Pecka, Gornja Podgorja, Gornji Baraći, Gornji Graci, Gustovara, Dabrac, Donja Pecka, Donja Podgorja, Donji Baraći, Donji Graci, Dubica, Jasenovi Potoci, Kopljevići, Kotor, Liskovica, Magaljdol, Majdan, Medna, Mlinište, Mrkonjić Grad, Okandžije, Orahovljani, Oćune, Podbrdo, Podorugla, Podrašnica, Stupari, Surjan, Trijebovo, Trnovo, Ubovića Brdo, Šehovci, Šibovi | .svg) |
|---|---|---|
| Mjesne zajednice | MZ Baljvine, MZ Baraći, MZ Bjelajce, MZ Graci, MZ Majdan, MZ Medna, MZ Oćune, MZ Podbrdo, MZ Podrašnica, MZ Šehovci | |
