Davorin Jenko

Davorin Jenko
Fotografija Davorina Jenka
Lični podaci
Datum rođenja	(1835-11-09)9. novembar 1835.
Mesto rođenja	Dvorje, Austrijsko carstvo, danas Slovenija
Datum smrti	25. novembar 1914.(1914-11-25) (79 god.)
Mesto smrti	Ljubljana, Austrougarska, danas Slovenija

Davorin Jenko (sloven. Davorin Jenko; Dvorje, 9. novembar 1835 — Ljubljana, 25. novembar 1914) bio je slovenački i srpski kompozitor i dirigent. Njegove kompozicije su bile zvanične himne u šest država, jedne vojske i pride nezvanične himne u četiri slučaja.

Biografija

Rođen je 1835. u Dvorju kod Kranja, a umro 1914. u Ljubljani. Od 1859. do 1862. je bio horovođa Slovenskog pjevačkog društva u Beču; u to vreme komponovao popularne slovenačke horove, među kojima i Naprej zastava slave koja je kasnije postala himna Slovenije. Taj rad nastavlja kao horovođa Srpskog crkvenog pevačkog društva u Pančevu i Beogradskog pevačkog društva, komponujući za horove na srpsku patriotsku poeziju. Postavši dirigent Kraljevskog srpskog narodnog pozorišta (današnje Narodno pozorište u Beogradu), stvara muziku za više od 80 pozorišnih komada („Đido“, „Seoska lola“, „Potera“, „Vračara“, „Pribislav i Božana“, „Markova sablja“ sa završnim horom „Bože pravde“ koja je kasnije postala srpska nacionalna himna) i nekoliko koncertnih uvertira („Kosovo“, „Milan“, „Srpkinja“, „Aleksandar“).

Šezdesetih godina devetnaestog veka jedan je od prvih romantičara u slovenačkoj muzici. Jenko je posle predstavnik muzike romantizma u Srbiji, gde daje pečat čitavom jednom razdoblju; usavršava klasičan srpski komad sa pevanjem, podiže instrumentalnu muziku na viši umetnički nivo, stvara prvu srpsku operetu („Vračara“ ili „Baba Hrka“, praizvedena 1882. godine, na istu priču kao i prva rumunska opereta, samo je radnja prebačena u vlaški kraj Srbije) i udara temelje razvoju srpske opere.

U beogradskom muzičkom i pozorišnom životu pamti se i da je poznata glumica, neprikosnovena diva srpskog glumišta s kraja 19. veka, Vela (Avgusta) Nigrinova u Beograd došla zbog ljubavi prema Jenku, a na njegov poziv. Nakon njene smrti veliki kompozitor se, posle pola veka provedenog u Beogradu, 1912. godine vratio u Sloveniju.

U Cerklju kod Kranja mu je podignut spomenik 1936, rad Lojze Dolinara.

Po njemu je nazvana Muzička škola „Davorin Jenko” Rakovica.

Galerija

• 
  Grob Davorina Jenka na ljubljanskim Žalama.
• 
  Varoški sud u Beču traži informacije od Magistrata u Pančevu o Davorinu Jenku 1863.
• 
  Ugovor sklopljen između Davorina Jenka i srpske pravoslavne crkvene opštine u Pančevu, o njegovom angažovanju za dirigenta crkvenog hora, 1863.
• 
  Program muzičke večeri u čast stogodišnjice od rođenja Davorina Jenka, koje je održano u Zadužbini Ilije M. Kolarca23. decembra 1935. godine.

Literatura

• Opća enciklopedija, Jugoslovenskog leksikografskog zavoda - Zagreb 1978 (4. tom Iz-Kzu)
• Vlastimir Peričić, Muzički stvaraoci u Srbiji, Beograd, Prosveta, 1969, 142 str.

Spoljašnje veze

• Biografija na sajtu SANU
• Biografija na sajtu Muzičke centrale
• Svetski rekorder u broju napisanih himni: Davorin Jenko, autor srpske, slovenačke i nesuđene crnogorske himne (RTS, OKO, januar 2024)