Daglas C-133
| Daglas C-133 Kargomaster | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Opšti podaci | ||
| Namena | veliki vojni transportni | |
| Posada | 6 | |
| Broj putnika | 200 vojnika/127 ranjenika sa nosilima | |
| Poreklo |  SAD
| |
| Proizvođač | Daglas (Douglas Aircraft Corporation) | |
| Probni let | 23. 04. 1956. | |
| Uveden u upotrebu | 1956. | |
| Povučen iz upotrebe | 1971. | |
| Status | van upotrebe | |
| Prvi operater | USAF i NASA | |
| Broj primeraka | 50 | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 48,00 m | |
| Visina | 14,70 m | |
| Raspon krila | 54,80 m | |
| Površina krila | 248,34 m² | |
| Masa | ||
| Prazan | 49.631 kg | |
| Normalna poletna | 125.000 kg | |
| Maksimalna | 130.000 kg | |
| Pogon | ||
| Motori | klipni | |
| Broj motora | 4 | |
| Fizičke osobine | ||
| Turboelisni motor | Prat & Vitni (Pratt & Whitney T34-P-9W) snage 7.500 ph | |
| Snaga TEM-a | 5.586 kW | |
| Performanse | ||
| Maks. brzina na Hopt. | 578 km/h | |
| Ekonomska brzina | 519 km/h | |
| Radijus kretanja | 6.590 km | |
| Dolet | 11.000 km | |
| Plafon leta | 9.800 m | |
 Portal Vazduhoplovstvo
| ||
Daglas C-133 Kargomaster (engl. Douglas C-133 Cargomaster) je bio teški vojni transportni četvoromotorni avion metalne konstrukcije, projektovan za potrebe oružanih snaga SAD. Proizvodila ga je firma Daglas (Douglas Aircraft Corporation) od maja 1956. do 1961. godine. Nasledio ga je teški transportni avion na turbo elisni pogon Lokid C-130 Herkul.
Projektovanje i razvoj[uredi | uredi izvor]
Projekt teškog vojnog transportnog aviona Daglas C-133 Kargomaster se po konstrukciji potpuno razlikuje od svojih predtodnika C-74 Gloubmaster i C-124 Gloubmaster II. Avion Daglas C-133 je bio jednokrilni visokokrilac, potpuno metalne konstrukcije sa konvencionalnim repom na kome su se nalazila vrata u obliku rampe za utovar teških i glomaznih tereta. Pored ovih repnih vrata avion je imao i velika bočna vrata.
Stajni trap tipa tricikl bio je uvlačeći. Dve srednje noge stajnog trapa sa po četiri točka svaka, uvlače se u gondole pričvršćene sa spoljnog dela trupa tako da uvlačenje stajnog trapa ne oduzima tovarni prostor u trupu aviona. Treća prednja noga stajnog trapa sa dva točka smeštena je u nosu aviona.
Na svakom krilu trapezastog oblika, sa pravom napadnom ivicom krila, bilo je ugrađeno po dva turbo elisna motora Prat & Vitni Pratt & Whitney T34-P-7W ili Pratt & Whitney T34-P-9W sa trokrakom metalnom elisom promenljivog koraka. Za razliku od svog prethodnika Daglasa C-124, iako je po gabaritu kargo prostora manji Daglas C-133 je mogao da prenese skoro duplo veću težinu oko 50t. Zahvaljujući konstruktivnom rešenju, da je krilo iznad trupa aviona - visokokrilac, trup aviona je veoma blizu piste što omogućava lakši urovar i istovar teških i gabatinih tereta. Daglas je ovu koncepciju primenio na avionu DaglasDC-5 16 godina pre pojave aviona Daglas C-133 ali tada to nije shvaćeno kao dobro rešenje. Danas se ovo rešenje gotovo isključivo koristi kod vojnih transportnih aviona.
Varijante aviona Daglas C-133[uredi | uredi izvor]
- C-133А - prva proizvodna verzija aviona Daglas C-133 sa motorima Pratt & Whitney T34-P-7W snage 7.100 ph, proizvedeno je 35 primeraka,
- C-133B - druga proizvodna verzija aviona Daglas C-133 sa motorima povećane snage Pratt & Whitney T34-P-9W snage 7.500 ph, i povećanim zadnjim vratima, proizvedeno je 15 primeraka ovih aviona.
Operativno korišćenje[uredi | uredi izvor]
Od 1956. do 1962. godine proizvedeno je 50 primeraka ovih aviona, koji su korišćeni za potrebe američkog vojnog vazduhoplovstva USAF. Obično su se koristili u kombinaciji sa avionima Daglas C-124 Gloubmaster II. Bili su transportna potpora američkoj vojsci širom sveta u Vijetnamskom ratu u Evropi, Africi, Bliskom i Dalekom istoku, veoma često su se koristili za transport raketa. Njime su prevožene rakete Atlas, Saturn i Titan u svemirski centar u Kejp Kanaveralu koje su se koristile za svemirske programe Džemini, Merkjuri i Apolo.
U službi su se zadržali do 1970.-tih godina, prvobitni vek od 10.000 sati im je produžen na 19.000 sati a sve u cilju da dočekaju uvođenje novih transportnih aviona Lokidovih C-5А Galaxy i C-130 Hercules. Nakon povlaćenja iz vojne službe neki od ovih aviona su korišćeni kao kargo avioni u civilnom saobraćaju.
Zemlje koje su koristile ovaj avion[uredi | uredi izvor]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Kokpit aviona C-133 Kargomaster -
Utovar teškog tereta u avion C-133 Kargomaster -
Avion C-133 izbočina na kljunu aviona za meteorološki radar -
Kargo prostor aviona C-133 -
Avion C-133 Kargomaster u muzeju -
Avion C-133 u letu -
Daglas C-133 Kargomaster
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Francillon, René (1979). McDonnell Douglas Aircraft Since 1920: Vol. 1 (na jeziku: (jezik: engleski)). London: Putnam. ISBN 978-0-87021-428-8.
- Pearcy, Arthur (1995). Douglas Propliners: DC-1–DC-7 (na jeziku: (jezik: engleski)). Shrewsbury, UK: Airlife Publishing. ISBN 978-1-85310-261-5.
- Yenne, Bill (1985). McDonnell Douglas: A Tale of Two Giants (na jeziku: (jezik: engleski)). Greenwich: Connecticut: Bison Books. ISBN 978-0-517-44287-6.
- Williams, Nicholas M. (1999). Military Air Transport Service (na jeziku: (jezik: engleski)). Speciality Press. ISBN 978-1-85780-087-6.
- Tambini, Anthoni J. (1999). Douglas Jumbo's The Globemaster (na jeziku: (jezik: engleski)). Brookline Village, Boston: Branden Publishing Company. ISBN 978-0-8283-2044-3.
- Simons, David; Withington, Thomas. Die Geschichte der Fligerei (na jeziku: (jezik: nemački)). Bath: Parragon Books Ltd. ISBN 978-1-4054-8950-8.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „C-133 Cargomaster” (na jeziku: (jezik: engleski)). Boeing. Arhivirano iz originala 27. 08. 2006. g. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „Douglas C-133 Cargomaster 1956” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.aviastar.org. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „Douglas C-133 Cargomaster” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.theaviationzone.com. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „Douglas C-133 Cargomaster” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.air-and-space.com. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „C-133 Cargomaster” (na jeziku: (jezik: ruski)). Ugolok neba. 2004. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „Douglas C-133 Cargomaster” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.kensaviation.com. Arhivirano iz originala 25. 08. 2010. g. Pristupljeno 19. 9. 2010.
- „C-133 Cargomaster” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.globalaircraft.org. Pristupljeno 19. 9. 2010.[mrtva veza]
- „C-133 Cargomaster - Heavy Transport Aircraft” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.flugzeuginfo.net. Pristupljeno 19. 9. 2010.[mrtva veza]
- „The Douglas Globemaster, Globemaster II, & Cargomaster” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.vectorsite.net. Pristupljeno 19. 9. 2010.
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
