Delotvornost
Delotvornost (engl. Efficacy) je sposobnost da se proizvede efekat. On ima različita specifična značenja u različitim oblastima. U medicini, to je sposobnost intervencije ili leka da ostvare željeni efekat.
Medicina[uredi | uredi izvor]
U medicini, delotvornost pokazuje kapacitete za blagotvorne promene (ili terapijski efekat) date intervencije (npr. lek, medicinsko sredstvo, hirurška procedura). Ukoliko se utvrdi delotvornost, intervencija će barem biti tako dobra kao druge raspoložive intervencije, na koje će biti u odnosu. Poređenja ovog tipa se obično vrše u "objašnjenja" randomiziranih kontrolisanih ispitivanja, dok 'pragmatičnia' ispitivanja se koriste da se utvrdi efikasnost intervencije.
Kada govorimo u smislu efikasnosti protiv efikasnosti, efektivnosti odnosi na to kako dobro tretman radi u medicinskoj praksi, za razliku od efikasnosti, koji meri koliko dobro radi lečenja u kliničkim ispitivanjima ili laboratorijskih studija.[1]
Farmakologija[uredi | uredi izvor]
U farmakologiji, delotvornost se odnosi na maksimalni odgovor ostvarljiv od leka.[2] Unutrašnja aktivnost je relativan pojam koji opisuje delotvornost leka u odnosu na lek sa najvećom posmatranom delotvornošću. Efikasnost se odnosi na sposobnost leka da proizvede pozitivan efekat. Napravljena je razlika između "metod" delotvornosti koja opisuje efekat postići ako je lek uzima kako je propisano i 'upotrebu' delotvornosti koja je efekat koji su dobijeni pod tipicnim uslovima korišćenja kada pridržavanje nije 100%. Namera širokoj upotrebi za lečenje metod analize kliničkih ispitivanja daje procene 'upotrebu' delotvornosti koji se obično pristrasne u odnosu na "metod" delotvornosti.
Osvetljenje[uredi | uredi izvor]
U dizajnu rasvete i osvetljenja, delotvornost se odnosi na količinu svetlosti (svetlosni fluks) koju proizvode sijalice (lampa ili drugi izvor svetlosti), obično meri u lumenima, kao odnos količine utrošene energije da se proizvede, obično se meri u vatima.
Ovo ne treba mešati sa efikasnošću koja je uvek bezdimenzioni odnos (racio) izlaza podeljen sa ulazom, što za svetlost odnosi na snagu u vatima vidljive snage kao deo snage potrošene u vatima.
Vidljiva snaga se može aproksimirati površinom ispod Plankove krive između 300 nm i 700 nm za crna tela na temperaturi vlakna kao odnos ukupne snage ispod krive crnog tela.
Vrednost delotvornosti za svetlo dobijeno od izvora toplote je obično manja od 2%.
Stečaj - insolventnost[uredi | uredi izvor]
U kontekstu stečaja, posebno u proglašenju ličnog bankrota, delotvornost takvog aranžmana je ocenjena prema nivou u kojem se postiže cilj prikupljanja novaca kako bi dužnik platio poveriocima.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ How FDA Approves Drugs see textbox pg 4. There is some confusion caused by the fact that the FDA has a mandate to insure that drugs are "safe and effective," but in reality the FDA will approve drugs that have been proven to have clinical efficacy, without any required proof of "clinical effectiveness" by this definition.
- ^ Holford NHG, Sheiner LB. Understanding the dose-effect relationship: clinical application of pharmacokinetic-pharmacodynamic models. Clin Pharmacokinet. 1981;6(6):429-53.