Demografija Andore
Andora (kat.: Andorra) ili službeno Kneževina Andora (kat.: Principat d'Andorra) je mala kneževina smještena u Pirinejima između Francuske i Španije. Andora je podijeljena na administrativne regije — parohije.
Po popisu iz 2015. godine Andora ima 78.014 stanovnika. Andora je jedna od teritorijalno najmanjih zemalja svijeta čija je površina na 467,63km². Gusto je naseljena zemlja (166,8 stanovnika na km²) i njeno stanovništvo je heterogeno. Glavni i najveći grad Andore je Andora la Velja u kojem živi 19.884 stanovnika. To je glavni grad na najvišoj nadmorskoj visini u Evropi (1.023 metra iznad nivoa mora).[1].
Demografija[uredi | uredi izvor]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Popis stanovništva 2015. godine je bio 69. službeni popis u Andori. Prvi popis je izvršen 1947. godine i prema njemu Andora je imala 5.385 stanovnika. Od 2009. godine do 2015. godine svake godine je izvršena procjena i popis stanovništva. Prema popisu, stanovništvo Andore se udvostručilo u odnosu na 1982. godine, utrostručilo u odnosu na 1975. godinu, a učetvorostručilo u odnosu na 1970. godinu.
Prema procjeni iz 2015, broj stanovnika Andore trebalo je da iznosi 71.732, a popis stanovništva koji je obavljen 31. decembra 2015. godine, pokazao je da je broj popisanih lica mnogo veći, 78.014 stanovnika. Po broju stanovnika, Andora je 185. zemlja svijeta.
Površina Andore je 467,63km² i ona je po površini jedna od najmanjih država svijeta (179 na rang listi). Najveća parohija Andore po površini je Kanilo (121km²), a najmanja Andora la Velja (12km²). Andora je gusto naseljena (166,8 stanovnika na km²) zemlja južne Evrope. Najgušće naseljena parohija je Andora la Velja (1.907,2 st. na km²), a najrjeđe naseljena je Kanilo (34,1 st. na km²), što odgovara njihovoj površini.
Stanovništvo prema polu[uredi | uredi izvor]
Od 78.014 stanovnika u Andori, više je muškaraca (39.754) nego žena (38.260). Procentualno, broj muškaraca je 51%, u odnosu na žene kojih ima 49%.
Nacionalnost[uredi | uredi izvor]
Stanovništvo Andore je veoma raznorodno, heterogeno.
Relativna većina stanovništva Andore se izjašnjava kao Andorci (45,83%). Andorci (kat.: Andorrans ili Andorranes) su potomci katalonskih hrišćana koji su u pršlosti naselili andorske doline. Govore katalonskim jezikom.
Od ostalih etničkih grupa, na području Andore izdvajaju se Španci (26,38%), zatim Portugalci (13,71%) i Francuzi (4,99%).
Etnička struktura prema nacionalnosti 2015. godine[1]:
Stanovništvo Andore po nacionalnosti (2015)
| Nacionalnost | Broj stanovnika | Procenat |
|---|---|---|
| Andorci | 35.750 | 45,83% |
| Španci | 20.577 | 26,38% |
| Francuzi | 3.890 | 4,99% |
| Portugalci | 10.697 | 13,71% |
| Britanci | 953 | 1,22% |
| Nijemci | 321 | 0,41% |
| Argentinci | 648 | 0,83% |
| Amerikanci | 112 | 0,14% |
| Belgijanci | 222 | 0,28% |
| Holanđani | 233 | 0,30% |
| Indijci | 78 | 0,1% |
| Italijani | 453 | 0,58% |
| Marokanci | 449 | 0,58% |
| Urugvajci | 89 | 0,11% |
| Čileanci | 201 | 0,26% |
| Filipinci | 419 | 0,54% |
| Australijanci | 74 | 0,09% |
| Danci | 87 | 0,11% |
| Švajcarci | 75 | 0,1% |
| Šveđani | 50 | 0,06% |
| ostali | 2.636 | 3,38% |
| ukupno | 78.014 | 100% |
Religija[uredi | uredi izvor]
Prema procjeni iz 2010. godine, na Andori preovladava hrišćanstvo. Najeći broj hrišćana su rimokatolici (88,2%), a manje je pravoslavaca (0,3%), protestanata (0,3%) i ostalih hrišćana (0,7%)[2]. Svetac zaštitnik Andore je Bogorodica Mertšelska. Od ostalih religija u Andori, zastupljene su islam, hinduizam, bahaizam i judaizam. Islamsku zajednicu čine doseljenici iz Sjeverne Afrike (najviše Marokanci). Prema procjeni iz 2005. godine, muslimani su činili 2,8% stanovništva Andore (oko 2.000 stanovnika). U Andori živi približno 100 jevreja.
Jezici[uredi | uredi izvor]
Katalonski jezik je jedini službeni jezik u Andori. Katalonski (kat.: català) je jezik koji pripada romanksoj grupi jeziks i govori se u Španije, Španije, manjem dijelu Francuske i veoma malom dijelu Sardinije. Priznati i rašireni jezici su španski, portugalski i francuski.
Struktura stanovništva prema maternjem jeziku:
- katalonski (38,8%)
- španski (35,4%)
- portugalski (15%)
- francuski (5,4%)
- Ostali (5,5%)
Stanovništvo prema starosti[uredi | uredi izvor]
Prosječna starost[uredi | uredi izvor]
Prosječna starost u Andori je prema popisu iznosila 40,59 godina. Prosječna starost se u odnosu na 2014. godinu povećala za 0,37 godina, a u odnosu na 1984. godinu prosječna starost je povećana za skoro 8 godina (te godine iznosila je 32,6 godina). Prosječna starost muškaraca (40,3 godine) je nešto manja u odnosu na prosječnu starost žena (40,9 godina). Na parohijskoj osnovi, najstarije je stanovništvo u parohiji Andora la Velja (41,58 godina), dok je najmlađe u parohiji Ordino (37,42 godine).
Starosna struktura[uredi | uredi izvor]
Na dan popisa, stanovništvo sa 14 i manje godina činilo je 14,66% (11.434) ukupnog stanovništva, stanovništvo između 15 i 65 godina 71,53% (55.806) ukupne populacije, a stanovništvo sa 65 i više godina 13,81% (10.774). Najviše stanovnika imalo je između 40 i 44 godine (7.600 stanovnika), a najmanji broj je stanovnika između 80 i 84 godine (1.378 stanovnika).
Starosna struktura Andore:
| Pol i godine | 0-4 | 5-9 | 10-14 | 15-19 | 20-24 | 25-29 | 30-34 | 35-39 | 40-44 | 45-49 | 50-54 | 55-59 | 60-64 | 65-69 | 70-74 | 75-79 | 80-84 | 84> |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muškarci | 1.626 | 2.091 | 2.121 | 2.171 | 2.008 | 2.184 | 2.908 | 3.548 | 3.875 | 3.664 | 3.456 | 2.787 | 2.113 | 1.711 | 1.265 | 818 | 634 | 774 |
| Žene | 1.630 | 2.033 | 1.933 | 1.965 | 1.772 | 2.123 | 2.978 | 3.515 | 3.725 | 3.419 | 3.157 | 2.534 | 1.904 | 1.571 | 1.203 | 921 | 744 | 1.133 |
| Ukupno | 3.256 | 4.124 | 4.054 | 4.136 | 3.780 | 4.307 | 5.886 | 7.063 | 7.600 | 7.083 | 6.613 | 5.321 | 4.017 | 3.282 | 2.468 | 1.739 | 1.378 | 1.907 |
Migracije[uredi | uredi izvor]
Neto stopa migracije je stabilna, 0 migranata na 1000 stanovnika. Po stopi migracije, Andora je 78. zemlja svijeta.
Natalitet[uredi | uredi izvor]
Andora ima veoma nisku stopu nataliteta: 8,3 živorođene djece na 1000 stanovnika (2014. godina). Po procjeni CIA-e, od 224 države Andora je 221 država po stopi nataliteta.
Mortalitet[uredi | uredi izvor]
Stopa mortaliteta Andore je 3,59 smrti na 1000 stanovnika.
Prirodni priraštaj[uredi | uredi izvor]
Prema popisu iz 2014. godine, Andora ima pozitivan, ali nizak prirodni priraštaj:4,72‰.
Stopa umrle odojčadi[uredi | uredi izvor]
Prema procjeni CIA-e iz 2015. godine, stopa smrtnosti odojčadi bila je 3,65‰ za oba pola. To znači da je broj umrlih beba manjih od godinu dana iznosi 3,65 na 1000 beba. Po stopi umrle odojčadi, Andora je 200. na svjetskoj listi.
Očekivani životni vjek[uredi | uredi izvor]
| Muškarci | 80,30 |
| Žene | 84,55 |
| Ukupno | 82,36 |
Stopa fertiliteta[uredi | uredi izvor]
Stopa fertiliteta: 1,34
Pismenost[uredi | uredi izvor]
Pismenost:100%
- Muškarci:100%
- Žene:100%
Gradovi[uredi | uredi izvor]
Gradovi i naselja preko 1.000 stanovnika
| Naselje | Broj stanovnika (2010) | Parohija | |
|---|---|---|---|
| 1. | Andora la Velja | 20.526 | Andora la Velja |
| 2. | Les Eskaldes | 16.920 | Eskaldes-Engordani |
| 3. | Enkamp | 8.830 | Enkamp |
| 4. | Sent Đulija de Lorija | 8.101 | Sent Đulija de Lorija |
| 5. | La Masana | 5.067 | La Masana |
| 6. | Pas de la Kasa | 3.063 | Enkamp |
| 7. | Santa Koloma | 2.979 | Andora la Velja |
| 8. | Ordino | 2.809 | Ordino |
| 9. | Kanilo | 2.274 | Kanilo |
| 10. | Arinsal | 1.655 | La Masana |
| 11. | El Tarter | 1.527 | Kanilo |
| 12. | Vila | 1.260 | Enkamp |
| 13. | Les Bons | 1.204 | Enkamp |
| 14. | Sisponi | 1.037 | La Masana |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b „Populacija po nacionalnosti” (na jeziku: engleski). Departament d'Estadística. Arhivirano iz originala 10. 12. 2010. g. Pristupljeno 2. 4. 2016.
- ^ „Table: Christian Population as Percentages of Total Population by Country | Pew Research Center[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 11. 05. 2017. g. Pristupljeno 09. 04. 2016. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
