Dimitrije Mitica Marković
| Dimitrije - Mitica Marković | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Dimitrije Marković |
| Druga imena | Mitica |
| Datum rođenja | 1896. |
| Mesto rođenja | Pančevo, Austrougarska |
| Datum smrti | 29. maj 1949. (70/71 god.) |
| Mesto smrti | Novi Sad, FNR Jugoslavija |
| Zanimanje | glumac, reditelj, pevač |
| Porodica | |
| Supružnik | Margareta Marković |
Dimitrije „Mitica” Marković (Pančevo, 1896 – Novi Sad, 29. maj 1949), srpski glumac, reditelj i pevač, poslednji je izdanak čuvene srpske glumačke dinastije pop-Luke iz Vranjeva[a]. Kao školovani glumac i pevač nastupao je u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu i Narodnom pozorištu u Banjoj Luci, a kao operski pevač priređivao je umetničke koncerte širom Srbije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Dimitrije Mitica Marković rodio se u Pančevu 1896. godine, u poznatoj glumačkoj porodici. Njegova majka Milka bila je dugogodišnja glumica Srpskog narodnog pozorišta i prva žena reditelj kod Srba, a otac Mihailo takođe glumac i reditelj. Markovići su imali dva sina, Stevana[b] i Dimitrija. Zbog čestih putovanja ansambla Srpskog narodnog pozorišta, čiji su članovi bili njegovi roditelji i sa kojim su išli na gostovanja, Mitica se školovao po raznim mestima Vojvodine.[1] Prvi svetski rat zatekao ih je na gostovanju u Staroj Pazovi, odatle su ih ugarske vlasti odmah internirale u Jasberenj u Mađarskoj. U Jasberenju porodica ostaje dve godine, a zatim odlaze u Ženevu, gde se Milka angažuje u Crvenom krstu. Ostavši bez sredstava za izdržavanje porodice, otac Mihailo vrši samoubistvo,[2] a Milka ostaje sama sa dva sina.[3]
Dimitrije je na usavršavanje iz oblasti muzike i pevanja išao u Pariz, Ženevu i Beč, a 1917. godine završio je konzervatorijum i dramsku školu u Ženevi.[1]
Dimitrije se 1930. godine oženio Margaretom (Bordo, 25. decembar 1900 – Futog, 25. januar 1978), francuskom modistkinjom koja je u Srbiju došla 1927. godine i nakon udaje takođe radila u Srpskom narodnom pozorištu kao glavni kostimer, rukovodilac muških i ženskih kostimera, a koju su, zbog francuskog porekla i zanimanja, u pozorištu zvali Madam Margo.[4]
Dimitrije Mitica Marković umro je 29. maja 1949. godine u Novom Sadu. Sahranjen je u grobnici u grobnici Dimitrija i Draginje Ružić na Almaškom groblju.[1]
Glumačka dinastija[uredi | uredi izvor]
Dimitrije je po majci potomak čuvenog pop-Luke Popovića iz Vranjeva, rodonačelnika velike glumačke dinastije čija su se skoro sva deca odala glumi. Ova porodica je srpskom pozorištu dala sedam čuvenih imena: pet kćeri i dva sina prote Luke. Svoj život su pozorištu posvetile pop-Lukine ćerke Ljubica Kolarović, Katarina—Katica Popović, Draginja Ružić, Jelisaveta - Jeca Dobrinović i Sofija Vujić, kao i sinovi Laza i Paja Popović. Zajedno sa snajama i zetovima, među kojima su bili Dimitrije Ružić, Pera Dobrinović, Dimitrije Kolarović[5] i Marija Adelshajm-Popović[6] ova „umetnička dinastija” je jedno vreme sačinjavala gotovo polovinu trupe Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu[7] i predstavljali su moćan i veoma uticajan porodični krug, ne samo u glumačkoj družini nego i u organima Društva za Srpsko narodno pozorište.[8]. Glumačku tradiciju nastavili su i unuci prote Luke: Zorka Todosić, Emilija Popović,[9] Milka Marković,[10] Luka Popović i njegove sestre Zorka Popović—Premović i Danica Popović,[11] kao i praunuci Dimitrije-Mitica[1] i Ljubica Todosić,
talentovana glumica koja je umrla veoma mlada.[12]
Pozorišna karijera[uredi | uredi izvor]
Dimitrije je kao pevač priređivao umetničke koncerte po Srbiji sve do 1925. godine, kada je zvanično postao član Srpskog narodnog pozorišta, mada je na ovoj sceni nastupao još kao dete. Od 1929. počeo je da se bavi i režijom. Godine 1937. napustio je Srpsko narodno pozorište i otišao u Narodno pozorište u Banjoj Luci. Godine 1944. vratio se u Novi Sad i Srpsko narodno pozorište, gde je ostao do smrti.[1]
Dimitrije Mitica Marković bio je dobar i neposredan dramski i karakterni glumac, kao i operski pevač prijatnog glasa.[13]
Najznačajnije uloge[uredi | uredi izvor]
- Stevan Dragić (Seoski lola, Ede Tot)
- Hasanaga (Hasanaginica, Milan Ogrizović)
- Klod i Feb (Zvonar Bogorodičine crkve, Viktor Igo)
- Kuzine (Naš popa kod bogatih, Kleman Votel)
- Gal (Igra u dvorcu, Ferenc Molnar)[13]
- Ivica (Vladislav kralj bugarski, Jovan Sterija Popović)
- Nadriknjigić (Pomodar, Žan Batist Poklen Molijer)
- Ružičić (Pokondirena tikva, J. S. Popović)
- Đorđe (Ženski neprijatelj, Roderih Benediks)
- Basanio (Mletački trgovac, Vilijam Šekspir)
- Sava Čučić (Graničar, Josip Frajdenrajh)
- Spletkaroš (Vatrogasci na selu ili naši dobri seljani)
- Antić (Grozni muž)
- Haz (Ultimo, Gustav Mozer)
- Don Cezar (Don Cezar od Bazana, Filip Dimanoar i Adolf Deneri)
- Branko (Izbiračica, Kosta Trifković)
- Notarijus (Kir Janja, J. S. Popović)
- Marki de Prejles (Dve sirotice, A. Deneri i Ežen Kormon)
- Markiz Toren (Čaša vode, Ežen Skrib)
- Steva Grabić (Čestitam, K. Trifković)
- Advokat Todor (Mamica, Ede Sigligeti)
- Kosor (Krvavi presto, Mita Popović)
- Nikola Slavnić (Ej ljudi što se ne ženite!, Julije Rozen)
- Rade neimar (Zidanje Ravanice, Atanasije Nikolić)
- Buason (Jezuita i njegov pitomac, Alojz-Vilhelm Šrajber)
- Rade (Naši seljani, M. Popović)
- Lacko (Stari baka i njegov sin husar, Jožef Sigeti)
- Rajko (Vojnički begunac, E. Sigligeti)
- Belak (Dosadan svet, Eduar Pajron)
- Franko (U novoj koži, Etjen Rej)
- Selimir (Svetislav i Mileva, J. S. Popović)
- Svirač (Hajduk Stanko, Janko Veselinović)
- Vurm (Spletka i ljubav, Fridrih Šiler)
- Artmanov (Nepokretni)
- Toma Njuška (San letnje noći, V. Šekspir)
- Sima Popović (Gospođa ministarka, Branislav Nušić)
- Ivan Semjonovič (Misija mister Perkinsa u zemlji boljševika, Aleksandar Jevdokimovič )[1]
Režije[uredi | uredi izvor]
- Pariska sirotinja (Eduar Brizbar i Ežen Nis)
- Toska (Viktorijen Sardu)
- Ožalošćena porodica (B. Nušić)
- Otmena dama (Zigfrid Gajer i Beti Vinter)
- Gospođa ministarka (B. Nušić)
- Uskočnica (Petar Krstonošić)
- Sumnjivo lice (B. Nušić)
- Zvonar Bogorodičine crkve (V. Igo)
Napomene[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ „MARKOVIĆ Dimitrije-Mitica”. Enciklopedija SNP. Srpsko narodno pozorište, Novi Sad. Pristupljeno 7. 9. 2017.
- ^ „MARKOVIĆ MIHAILO”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Srpsko narodno pozorište. Pristupljeno 7. 9. 2017.
- ^ „MARKOVIĆ MILKA”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Srpsko narodno pozorište. Pristupljeno 7. 9. 2017.
- ^ „MARKOVIĆ Margareta”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Srpsko narodno pozorište. Pristupljeno 7. 9. 2017.
- ^ Stojanović, Olja (2016). Zorka Todosić : 1864-1936 (PDF). Beograd: Muzej pozorišne umetnosti Srbije. ISBN 978-86-80629-87-2.COBISS.SR 226043148
- ^ „ADELSHAJM-POPOVIĆ Marija”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Srpsko narodno pozorište. Pristupljeno 18. 1. 2017.
- ^ „Tajne ljubavi čuvenih Srba (6): Greh sa svastikom”. Vesti on-line. Pristupljeno 10. 1. 2017.
- ^ „DOBRINOVIĆ Zorka”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Srpsko narodno pozorište. Pristupljeno 14. 1. 2017.
- ^ Blažić, Mirjana. „Gosti iz Prošlosti”. Radio Beograd 1. RTS. Pristupljeno 12. 1. 2017.
- ^ „Maksimović Vujić, Sofija”. Srpski biografski rečnik. [Knj.] 5, Kv-Mao (PDF). Novi Sad: Matica srpska. 2011. ISBN 978-86-7946-085-1. Pristupljeno 13. 1. 2017.COBISS.SR 266200327
- ^ Mečkić, Lazar. „Luka Popović”. NOVI BEČEJ - ONLINE. Архивирано из оригинала 17. 03. 2022. г. Приступљено 5. 9. 2017.
- ^ Stojković 1979, стр. 139
- ^ а б Stojković 1979, стр. 853
- ^ „Тридесет надгробних споменика са гробним местима истакнутих политичких, културних и јавних радника, на Алмашком гробљу у Новом Саду, О.Нов”. Споменици културе у Србији. Националног центра за дигитализацију. Приступљено 1. 3. 2017.
