Žeželjev most
| Most bratstva i jedinstva (Žeželjev most) | |
|---|---|
 | |
| Mesto | Novi Sad Vojvodina  Srbija |
| Vrsta | Lučni most |
| Karakteristike | |
| Materijal | Prednapregnuti beton |
| Dužina | 466,45 m |
| Istorija | |
| Inženjer | Branko Žeželj |
| Izgradnja | 1957 - 1961. |
Most bratstva i jedinstva (poznatiji kao Žeželjev most) je bio železničko-drumski lučni most na Dunavu. Povezivao je Novi Sad i Petrovaradin i bio deo međunarodne pruge Beograd–Budimpešta. Ukupna dužina mu je bila 466,45 metara. Sagrađen je 1961. godine, a srušen u NATO bombardovanju Jugoslavije 1999. godine. Na njegovom mestu, 2018. godine je završena gradnja novog mosta.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Most je bio ukupne dužine 466,45 metara i građen je od 1957. do 1961. godine, kao jedinstven primer gradnje uz korišćenje prednapregnutog betona. U prvoj fazi su izgrađeni lukovi, a zatim je izgrađen kolovoz koji je „visio“ na čeličnim sajlama zakačenim za lukove mosta. Projekat za most je izradio jugoslovenski građevinski inženjer Branko Žeželj.
Lukovi mosta postali su jedna od vizura Novog Sada. Preko njega je išla međunarodna pruga, kao i tranzitni put kroz Novi Sad. Njegovim rušenjem 1999. godine za kratko su presečeni ovi putevi.
U NATO bombardovanju Jugoslavije 1999. godine, most je gađan 12 puta. 23. aprila 1999. godine sa više direktnih pogodaka, most je konačno srušen.[1] Tada je presečen železnički saobraćaj između Subotice i Beograda. Privremeni drumsko-železnički most pored Žeželjevog mosta, izgrađen 2000. godine, zamenjivao je nedostatak Žeželjevog mosta. Tokom bombardovanja, Novi Sad je ostao bez sva tri velika mosta preko Dunava (Most Slobode, Varadinski most i Žeželjev most).
Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]
Na otvaranju mosta 1961. godine, zbog izraženih sumnji u bezbednost mosta, inženjer mosta Branko Žeželj se prilikom probe koja se sastojala od prelaska najtežeg teretnog voza preko mosta vozio čamcem ispod mosta kako bi svima pokazao kako veruje u svoje delo.[2]
Nakon što je most srušen u NATO bombardovanju 1999. godine, poštanska marka izdata 1999. godine u seriji „Posledice NATO bombardovanja“ prikazuje oštećeni Žeželjev most.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Kovačević, Snežana (22. 10. 2017). „Ponovo pešice preko Žeželjevog mosta”. politika.rs. Pristupljeno 4. 4. 2018.
- ^ Mijatović, Vuk (15. 7. 2013). „Branko Žeželj: Čovek koji je ukrotio beton”. novosti.rs. Pristupljeno 7. 4. 2018.
