Zoran Ćirjaković
| Zoran Ćirjaković | |
|---|---|
 Zoran Ćirjaković, 2021. godine | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 22. decembar 1965. |
| Mesto rođenja | Beograd, SFR Jugoslavija |
| Obrazovanje | Elektrotehnički fakultet Univerziteta u Beogradu Fakultet političkih nauka Univerziteta u Beogradu |
| Supružnik | Nataša Marković |
| Novinarski rad | |
| Novine | Newsweek Los Angeles Times B92 NIN Politika |
Zoran Ćirjaković (Beograd, 22. decembar 1965) srpski je novinar, publicista, istraživač, svetski putnik, bivši turistički vodič i univerzitetski predavač. Nekadašnji je dopisnik Newsweek-a i Los Angeles Times-a, kao i predavač na Fakultetu za medije i komunikaciju Univerziteta Singidunum.[1] Radi kao istraživač-saradnik Instituta za političke studije. Poznat je i kao autor termina autošovinizam i slučajni Srbin.[2]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Obrazovanje[uredi | uredi izvor]
Potiče iz predratne komunističke porodice iz Dragačeva. Njegov deda-stric bio je politički komesar Dragačevske partizanske čete.[3] Ćirjakovićev otac bio je policijski inspektor za privredni kriminal, a majka je bila lekar poreklom iz metohijskog sela Zaskok, koje je danas deo Uroševca. Detinjstvo je uglavnom provodio u Kosjeriću, gde su mu roditelji radili, a prva četiri razreda osnovne škole je završio u Osnovnoj školi „Nada Matić” u Užicu. Porodica se zatim preselila u Blok 45 u Novom Beogradu, te Ćirjaković tamo završava Osnovnu školu „Branko Radičević”. U isto vreme, u drugo odeljenje ove školu je išla Marija Milošević, ćerka budućeg predsednika Srbije i SR Jugoslavije Slobodana Miloševića.[3] Još u ranoj mladosti je naučio engleski jezik, jer je već posle 7. razreda otišao kod jedne britanske porodice u Brajton, radi učenja jezika.
Nakon završene srednje škole Obrazovni centar „Petar Drapšin”, upisuje studije sociologije i elektrotehnike, ali se opredeljuje za ove druge. Odlazi na odsluženje vojnog roka u Puli, pa zatim nastavlja studije. Diplomirao je na Elektrotehničkom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Tokom studija je završio opšte i specijalističke obuke za turističkog vodiča na turističkom odseku Ekonomskog fakulteta i radio kao vodič u Beogradu i po zapadnoj Evropi (Rim, Pariz, Milano, Minhen, Zalcburg, Barselona).
Završio je postdiplomske (master) studije na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Beogradu.[4]
Novinarska karijera[uredi | uredi izvor]
U junu 1993. godine, zaposlio se kao elektroinženjer u Saveznoj upravi carina na Vračaru, da bi nakon samo nekoliko nedelja počeo da radi kao fikser (vozač i prevodilac) inostranih dopisnika sa jugoslovenskih ratišta. Ćirjaković je kasnije i sam bio ratni izveštač, a tekstove je objavljivao za Newsweek i Los Angeles Times. Pisao je o događajima i zločinima u ratu u Bosni i Hercegovini i ratu na Kosovu i Metohiji. Kasnije nastavlja da izveštava o ratnim sukobima i krizama iz potsaharske Afrike, Azije i Latinske Amerike. Boravio je u mnogim kriznim područjima, uključujući i određene baze pod kontrolom Hamasa.
Objavio je dva teksta u listu Danas, a pisao je za NIN, Politiku i Vreme. Tekstove od 2009. godine objavljuje i na blogu „(Poništeni) Nepismeni đavolji advokat”.
Akademska karijera[uredi | uredi izvor]
Radio je kao predavač na Fakultetu za medije i komunikaciju Univerziteta Singidunum. Na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Beogradu držao određeni broj kurseva i letnjih škola iz oblasti globalizacije.[5][6] Kao gostujući predavač, držao je predavanja na fakultetima u Bosni i Hercegovini i Ujedinjenom Kraljevstvu[4], a sarađivao je sa organizacijom Čuvara ljudskih prava (engl. Human Rights Watch).
Usko stručne teme kojima se bavi su alternativne modernosti, Podsaharska Afrika i interkulturalne komunikacije.[7]
Otkazivanje[uredi | uredi izvor]
Prema mišljenju Biljane Srbljanović (i samog Ćirjakovića) on je jedan od prvih ljudi u Srbiji koji su doživeli otkazivanje, nakon oštrog sukoba mišljenja sa grupom žena iz javnog života Srbije.[8]
Stavovi[uredi | uredi izvor]
Politika[uredi | uredi izvor]
Jedno vreme je bio član Demokratske stranke. Jedan je od osnivača Naprednog kluba čiji je predsednik Čedomir Antić.[9]
Podržava politiku koju sprovodi Aleksandar Vučić, koga smatra za savršenog lidera za trenutni istorijski period.
Autošovinizam[uredi | uredi izvor]
Termin autošovinizam objašnjava time da nije samomržnja — ona je sasvim legitimna i često je nije teško razumeti, naročito onda kada vlastodršci ili sunarodnici pišu sramne i zločinačke stranice zajedničke istorije. Autošovinizam počinje onda kada neko zaključi da je on sam „izuzetak”, „propust u sistemu” i kada sunarodnicima, ljudima koji su objekt lične mržnje, negira čovečnost i sugeriše da je njihova „zverska” priroda nešto što je večno, neuništivo i trajno, nešto što je deo njihovog „mentaliteta”.[7]
Ćirjaković je uveo i termin „slučajni Srbin”, jer tvrdi da je pojam „Druga Srbija” vremenom izgubio smisao, a u kontekstu Srbije i Republike Srpske definisao je i kulturu autošovinizma, kao „lokalni sistem verovanja koji podstiče različite antisrpske stavove, kako u samoj Srbiji tako i van nje, i podržava shvatanje da je reč o jed(i)nom nacionalnom kulturom kontaminiranom narodu, za čiju je, navodno, krvožednu kolektivnu patologiju jedini trajni, efikasan 'lek' — dno masovne grobnice, dok neokolonijalno potčinjavanje može samo da ublaži ili spreči neke od najgorih simptoma, navodno, društvene bolesti na koju Srbi nemaju imunitet”.
Privatni život[uredi | uredi izvor]
U braku je sa glumicom Natašom Marković.[10]
Ćirjaković je ateista, ali i poštovalac Srpske pravoslavne crkve kao važnog dela srpskog nacionalnog identiteta. Takođe je poštovalac islama.
Dela[uredi | uredi izvor]
- Knjige
- Globalna Afrika: posledice globalizacijskih i modernizacijskih procesa južno od Sahare, Arhipelag, 2013, ISBN 978-86-523-0088-4;[11]
- Otkrivanje autošovinizma: od pojave do pojma, Catena Mundi, 2021, ISBN 978-86-6343-148-5[12]
- Neokolonijalna Srbija: država i društvo u vreme Aleksandra Vučića, Filip Višnjić, 2022, ISBN 978-86-6309-270-9.[13]
- Protiv doma spremni: kultura autošovinizma u Srbiji[14] (u pripremi)
- Odabrani stručni radovi
- 'Kosovized' Bosnia[15]
- Islamski fundamentalizam: ključ budućnosti Bosne[15]
- „Serbian autumn” delayed: a lesson in uncivil democracy-building[15]
- Svođenje postjugoslovenskih država i njihovog stanovništva na „pravu meru”[15]
- Drugi život javnih intelektualaca: televizijski intelektualci u eri društvenih medija[15]
- Muški snovi, neoliberalne fantazije i zvuk oklevetane modernosti: turbo-folk u raljama subalternosti, preduzetništva drugosti i zločina[15]
- Subalterne studije i tumačenje postjugoslovenskog prostora[15]
- Primena modela dimenzija nacionalnih kultura Herta Hofštedea u istraživanju političkog obrasca u Srbiji: postoji li softver srpskog političkog uma?[15]
- Globalna Afrika: posledice globalizacijskih i modernizacijskih procesa južno od Sahare[15]
- Uloga društvenih medija u izborima u Srbiji 2014. Godine: sve značajniji, ali i dalje sekundarni[15]
- Normativno nasilje u eri globalizacije[15]
- Društveni mediji kao oružje slabih u defektnoj demokratiji: bitke za cenzus, otpor razočaranih i homonacionalističko povlačenje na izborima u Srbiji 2016. Godine[15]
- Decentriranje sveta posle kolonijalizma: strategije suprotstavljanja od kraha civilizatorske misije do uspona novog orijentalizma[15]
- Afričke nevolje s Nobelovom nagradom za mir: „perverzni nobel” u Hagu umesto puta u Oslo[15]
- Beli šum na društvenim mrežama: uloga društvenog kapitala u izbornim kampanjama[15]
- Liminalni prostor kao tera inkognita: ni debalkanizacija ni evropeizacija[15]
- Značaj kulturalnosti diskursa za razumevanje globalizacije „univerzalnih” političkih normi[15]
- Decentriranje shvatanja levice i pogled na levicu u Srbiji kroz latinoameričku prizmu[15]
- U slavu hibrida, estetizacije i obmana: subverzija istorije, zapadnog pogleda i afrocentričnosti u radovima Jinke Šonibarea[15]
- Transitional justice against democracy in Serbia: Aiding transitions or facilitating neocolonial interventions[15]
- Anti-war activism as vanishing mediator of autochauvinism: From socialist Yugoslavism to Serbia that does not reconcile itself to the Serbs and Serbia[15]
- Otkud autošovinizam: Od socijalističkog jugoslovenstva do Srbije koja se ne miri sa Srbima[15]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Zoran Ćirjaković”. www.klubputnika.org. Pristupljeno 2020-05-10.
- ^ Ćirjaković, Zoran. „Knjiga srpskog razdora”. Politika Online. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ a b „ZORAN ĆIRJAKOVIĆ: Hapšen sam od strane UCKa, ali i od Srba! Držali su mi pištolj prislonjen na glavu”. Ras TV. 5. decembar 2021.
- ^ a b „Zoran Ćirjaković | Arhipelag”. www.arhipelag.rs. Pristupljeno 2020-05-10.
- ^ „Drugi dan letnje škole „Američki predsednički izbori i pop kultura“”. Fakultet političkih nauka Univerziteta u Beogradu. 13. septembar 2016.
- ^ „Otvoreno pismo javnosti povodom ponašanja Zorana Ćirjakovića, predavača na FMK”. Danas. 8. jul 2019.
- ^ a b „Zoran Ćirjaković”. Istinomer (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-05-10.
- ^ „Poništen čovek”. Cenzolovka (na jeziku: srpski). 2020-12-14. Pristupljeno 2021-06-11.
- ^ „Osnivači i organi kluba”. Napredni klub.
- ^ „Nataša Marković za „Story“: Sreću sam postigla velikim trudom”. Story. 27. 09. 2020.
- ^ Ćirjaković, Zoran (2013). Globalna Afrika: posledice globalizacijskih i modernizacijskih procesa južno od Sahare (na jeziku: engleski). Arhipelag. ISBN 978-86-523-0088-4.
- ^ „Otkrivanje autošovinizma – nova knjiga Zorana Ćirjakovića”. Catena mundi (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-04-24.
- ^ „Neokolonijalna Srbija : država i društvo u vreme Aleksandra Vučića : Zoran Ćirjaković”. Knjizara.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-10-30.
- ^ „Zoran Ćirjaković: Od antinacionalizma do kulture autošovinizma u Srbiji”. Centar za kulturnu obnovu - Arheofutura (na jeziku: srpski). 2019-03-16. Pristupljeno 2021-08-05.
- ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m n nj o p r s t „Zoran Ćirjaković – Research gate”. Research Gate. 2021.
