Ibiza (ostrvo)
 Ibiza | |
| Geografija | |
|---|---|
| Koordinate | 38° 59′ S; 1° 26′ I / 38.98° S; 1.43° I |
| Površina | 571,6 km2 |
| Visina | 475 m |
| Administracija | |
ŠPA | |
| Demografija | |
| Stanovništvo | 132.637 (2010) |
| Gustina st. | 0,23 stan./km2 |
Ibiza (nepravilno Ibica; šp. Ibiza, kat. Eivissa) je jedno od Balearskih ostrva koja se nalaze u Mediteranu, a pripadaju Španiji. Ona je jedno od dva Ostrva borova (drugo je Formentera). Veći gradovi su Ibiza, Santa Eulalija del Rio i Sant Antoni de Portmani.
Kao deo Svetske baštine, staro jezgro grada Ibize je pod zaštitom Uneska.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Godine 654. p. n. e. feničanski naseljenici osnovali su luku na Balearskim ostrvima i nazvali je Ibossim (od feničanskog ibshim „ostrvo borova“). Kasnije je bila poznata po rimskom nazivu „Ebusus“. Grci, koji su došli na Ibizu u vreme Feničana, nazvali su ostrva Ibiza i Formentera Pitiusas („ostrva borova“, što je prevod feničanskog imena). Slabljenjem Fenikije posle asirske invazije, kontrolu nad Ibizom preuzela je bivša feničanska Kartagina. Na ostrvu su se proizvodile boje, so, riblji sos (garum) i vuna. U pećini kod Es Kulerama pronađeno je svetilište boginji Tanit. Ibiza je bila važna trgovačka tačka na mediteranskim putevima. Počela je da osniva svoje sopstvene trgovačke postaje na obližnjoj Majorci, kao što je Na Guardis, odakle su regrutovani plaćenici koji su se borili za Kartaginu.
Za vreme Drugog punskog rata ostrvo su 209. p. n. e. napala braća Publije Kornelije Scipion i Gnej Kornelije Scipion Kalvus, ali je ono ostalo lojalno Kartagini. Pošto se u Iberiji ratna sreća okrenula protiv Kartagine, Ibiza je ostala poslednje mesto odakle je kartaginski general Magon Barka nabavljao namirnice i regrutovao ljude pre nego što je otplovio ka Menorci i Liguriji. Ibiza je zaključila povoljan mir sa Rimljanima, što je spaslo Ibizu od daljih razaranja i omogućilo joj da održi kartaginske institucije sve do doba carstva, kada je i zvanično postala rimska teritorija. Zbog toga se u Ibizi i danas mogu naći izvanredni primeri kasne kartaginske civilizacije. Za vreme Rimskog carstva ostrvo je postala mirna imperijalna predstraža, van važnih trgovačkih puteva.
Posle pada Rimskog carstva i kratkog perioda vladavine Vandala, a potom Vizantije, ostrvo i veći deo Iberijskog poluostrva zaposeli su Mavri. Pod islamskom vladavinom, Ibiza je bila u bliskim vezama sa gradom Denija (najbližom lukom na Iberijskom poluostrvu na obali kod sadašnje Valensije), jer su oba područja bila pod istim poglavarom. U periodu od 1060. do 1085. Ibizu i Deniju nastanjivala su mavarska plemena Bano-Alaglab i Bano-Mudžahed.
Godine 1235. ostrvo je u hrišćanske ruke povratio aragonski kralj Haime I Aragonski. Od tog vremena na ostrvu su se smenjivale razne forme samouprave, sve dok 1715. kralj Filip V Španski nije ukinuo lokalnu autonomiju. Dolazak demokratije u kasnim sedamdesetim godinama 20. veka vratio je Balearskim ostrvima autonomni status. Danas je ostrvo deo Balearske autonomne pokrajine, zajedno sa Majorkom, Menorkom i Formenterom.
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima na Ibizi je mediteranska. Zime su blage i bez snega, sa temperaturom od oko 15 °C, uz malu količinu padavina. Topla letnja sezona traje od juna do septembra sa temperaturama koje redovno dostižu 30 °C, uz dosta sunca i vrlo malo kiše.
Turizam[uredi | uredi izvor]
Ibiza je vrlo popularna turistička destinacija, poznata po noćnom životu koncentrisanom na dva mesta: u gradu Ibiza na istočnoj obali i Sant Antoniju na zapadu.
Velik deo ostrva je uvršten u Svetsku baštinu što ga je poštedelo komercijalizacije (npr. „Božji prst“ u zalivu Benira). U Sant Antoniju je podignut spomenik u čast Kristifora Kolumba. Pretpostavlja se da je Ibiza Kolumbovo rodno mesto.
Uprava[uredi | uredi izvor]
Ibiza je administrativno deo autonomne pokrajine Balearska ostrva, čiji je glavni grad Palma de Majorka (na ostrvu Majorka). Ibiza ima pet opština. To su:
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
