Kantakuzini

Kantakuzini (grčki: Καντακουζηνός) su bili pripadnici istaknute vizantijske porodice čiji su članovi sredinom 14. veka nosili titulu vizantijskog cara.

Istorija

Kantakuzini se pojavljuju po prvi put tokom vladavine Aleksija Komnina (1083-1118), tokom careve kampanje protiv Kumana. Članovi porodice Kantakuzin su tokom epohe Komnina bili visoki vojni zvaničnici. Sevast Jovan Kantakuzin ubijen je u bici kod Miriokefalona, dok je cezar Jovan Kantakuzin, verovatno unuk ubijenog sevasta, oženio Irinu Anđelinu, sestru cara Isaka II Anđela. Kantakuzini su u vreme Četvrtog krstaškog rata i latinskog zauzeća Carigrada (1204) bili među najvećim posednicima u Carstvu. Kantakuzini su istaknuti članovi vizantijske politike i tokom vladavine Paleologa. Mihajlo Kantakuzin je 1308. godine postavljen za upravnika Moreje. Njegov sin bio je Jovan Kantakuzin, mega domestik, regent i na kraju vizantijski car (1341-1354) kao protivnik Jovana V Paleologa u građanskom ratu. Jovan je prisiljen na abdikaciju i povlačenje u manastir. Njegov sin Matija takođe je vladao Vizantijom kao savladar (1353-1357). Mlađi Jovanov sin, Manojlo, vladao je kao morejski despot od 1349. do 1380. godine. Jovanova ćerka Jelena bila je udata za Jovana V Paleologa. Marija, druga ćerka, bila je udata za Nićifora Orsinija, epirskog despota, a treća ćerka, Teodora, za osmanskog bega Orhana. Matijina dvojica sinova vladali su nakratko Morejom. O Jovanu nema mnogo podataka, a smatra se da je umro bez dece. Mogući potomci Dimitrija su: Đorđe, Andronik (poslednji vizantijski mega domestik), Irina (udata za srpskog despota Đurđa Brankovića), Toma (služio na dvoru Brankovića) i Jelena (trapezuntska carica, supruga Davida Velikog Komnina). Imao je i ćerku nepoznatog imena koja je postala kraljica Gruzije.

Carevi dinastije Kantakuzin

Slika	Ime	Rođenje	Naslednik	Vladavina	Smrt	Dužina vladavine
	Jovan Kantakuzin	oko 1292.	Jovan V Paleolog	31. mart 1347—10. decembar 1354.	15. jun 1383.	7 godina
	Matija Kantakuzin	oko 1325.	Jovan V Paleolog	1353—1357.	15. jun 1383.	4 godine

Literatura

• Barišić, Franjo; Ferjančić, Božidar, ur. (1986). Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije. 6. Beograd: Vizantološki institut. 
• Nicol, Donald M. (1984) [1957]. The Despotate of Epiros 1267-1479: A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages (2. izd.). Cambridge: Cambridge University Press. 
• Nicol, Donald M. (1968). The Byzantine Family of Kantakouzenos (Cantacuzenus) ca. 1100-1460: A Genealogical and Prosopographical Study. Washington: Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies. 
• Nicol, Donald M. (1993) [1972]. The Last Centuries of Byzantium, 1261-1453 (2. izd.). Cambridge: Cambridge University Press. 
• Nicol, Donald M. (1991). A Biographical Dictionary of the Byzantine Empire. London: Seaby. 
• Nicol, Donald M. (2002) [1996]. The Reluctant Emperor: A Biography of John Cantacuzene, Byzantine Emperor and Monk, c. 1295-1383 (2. izd.). Cambridge: Cambridge University Press. 
• Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta. 
• Radić, Radivoj (1997). „Ana Kantakuzina - vizantijska nevesta u kući Kosača”. Zbornik za istoriju Bosne i Hercegovine. 2: 119—137. 
• Radić, Radivoj (2002). „Od Evdokije Anđeo do Ane Kantakuzine: Vizantijske neveste u srednjovekovnim srpskim zemljama”. Srpska proza danas: Kosače - osnivači Hercegovine. Bileća-Gacko: Prosvjeta. str. 507—514. 
• Ferjančić, Božidar (1960). Despoti u Vizantiji i južnoslovenskim zemljama (PDF). Beograd: Naučno delo. 
• Ferjančić, Božidar (1968). „Sevastokratori u Vizantiji”. Zbornik radova Vizantološkog instituta. 11: 141—192. 
• Fine, John Van Antwerp Jr. (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press.