Kantautor
Kantautor je muzičar koji piše muziku i tekst pesama koje izvodi.[1] U svoje pesme on obično unosi socijalne, političke i filozofske teme. Jedno vreme ova vrsta muzike je bila vezana za pesme u kojima se obavezno izražavao neki protest. Danas ovaj termin nije toliko vezan za političku kritiku kao ranije i može imati bilo koju temu.
Kantautorska pesma ima široku i dugu tradiciju u mediteranskim zemljama Evrope, i u manjoj meri, u Latinskoj Americi. Ovaj tip pesama je imao za temu društvene nepravde ali i ljubav, kako srećnu tako i nesrećnu. Vrhunac je doživeo sedamdesetih godina dvadesetog veka kada je bio povezan sa društvenim i političkim previranjima tog perioda. Osamdesetih godina ovaj žanr ulazi u krizu, a tokom devedesetih, je doživeo novi uspon pojavom mladih autora koji su unapredili ovaj žanr u smislu slobodnijih ritmova, formi izraza i reči do te mere da sa kantautorima prethodne generacije jedino zajedničko što imaju je da sami pišu svoje tekstove i muziku.
Pojam dolazi od italijanske reči il cantautore, od da cantante e autore (pevač i autor), od koje je nastao naziv za ovu vrstu izvođača. U Italiji se kantautorska muzika razvila kao poseban muzički pravac početkom šezdesetih godina dvadesetog veka, a najviše zasluga su za to imali Festival Sanremo, na kojem je negovana italijanska kancona (ital. canzone), kao i RAI. U Nemačkoj je nastao pojam lidermaher (nem. Liedermacher). U SAD, to je singer-songvrajter (engl. singer-songwriter), a u Francuskoj postoji šansonjer (franc. chansonnier), u Rusiji takozvani bard.
Definicija i upotreba[uredi | uredi izvor]
Oznaku „pevač-kantautor” (ili „pevač/pevač”[2]) koriste izdavačke kuće i kritičari da definišu umetnike popularne muzike koji pišu i izvode sopstveni materijal, koji je često samostalan – uglavnom na akustičnoj gitari ili klaviru.[3] Takav umetnik obavlja uloge kompozitora, tekstopisca, vokala, ponekad instrumentaliste, a često i menadžera.[4] Prema AllMusic, tekstovi kantautora su često lični, ali prikriveni razrađenim metaforama i nejasnim slikama, a njihova kreativna briga je da stave naglasak na pesmu, a ne na njeno izvođenje. Većina ploča takvih izvođača ima sličan direktan i rezervan zvuk koji stavlja naglasak na samu pesmu.[5]
Termin takođe može da karakteriše tekstopisce u žanrovima rok, folk, kantri i pop muzike - uključujući Henrija Rasela (1812-1900), Aristida Bruanta (1851-1925), Henka Vilijamsa (1923-1953) i Badija Holija (1936-1959). Izraz „pevač-kantautor“, pristan od 1949. godine,[6] ušao je u popularnu upotrebu od 1960-ih pa nadalje[7] da opiše tekstopisce koji su sledili određene stilske i tematske konvencije, posebno lirsku introspekciju, ispovedno pisanje pesama, blage muzičke aranžmane i potcenjeni stil izvođenja.[8] Prema piscu Lariju Dejvidu Smitu, zbog toga što je spojila uloge kompozitora, pisca i pevača, popularnost fenomena kantautora ponovo je uvela srednjovekovnu tradiciju trubadura „pesme sa javnim ličnostima“ nakon ere Tin Pan Alija u američkoj popularnoj muzici.[9] Teme pesama kantautora iz američkog preporoda narodne muzike uključuju politički protest, kao u slučaju Vudija Gatrija (1912-1967) i Pita Sigera (1919-2014).[10] Prema Journal of Popular Music Studies, od preporoda folka pa nadalje do njegove postojanosti u pop muzici, uloga kantautora je uključivala nekoliko dimenzija kreativnog identiteta:
Prvi estetski sloj podstiče tekstopisce da pevaju i izvode sopstvena dela i da unesu sopstvene stilske arome u tekstove pesama. Tekstopisci nisu nezavisni od dela kada su gotova; nego ulaze, aktiviraju i autentifikuju tekstove pesama kroz svoje vokalne i muzičke performanse. Dok prvi sloj ne zahteva uvek da pevač bude tekstopisac, drugi sociološki sloj ne samo da se fiksira na odnos između pevača i tekstopisca (u ovom slučaju, pevač-kantautor se često razdvaja crticom umesto da se koristi kosa crta između pevača i tekstopisca), ali takođe traži više sociološke agencije osim pevanja i pisanja pesama, kao što su aranžiranje, miksovanje, produkcija, saradnja i upravljanje medijima. Drugim rečima, kantautor tako prolazi kroz proces zgušnjavanja koji uključuje dvoslojne glasove, uključujući izvođenje stilske ličnosti, prikupljanje drugih glasova i koordinaciju drugih socioloških veština. Ovaj proces zgušnjavanja pokazuje fluidne, višestruke i heterogene glasove ispod jedinstvene autorske slike, komplikujući na taj način pojam autorstva za kantautore.[11]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Koncept kantautora može se pratiti do drevne bardske usmene tradicije, koja je postojala u različitim oblicima širom sveta. Pesme bi se izvodile kao pevanje ili pesma, ponekad uz pratnju harfe ili drugog sličnog instrumenta. Nakon pronalaska štamparstva, pesme bi pisali i izvodili prodavci balada. Obično bi to bile verzije postojećih melodija i tekstova, koji su se stalno razvijali. Ovo se razvilo u kantautorsku tradiciju narodne kulture.
Putujući izvođači postojali su širom Evrope. Tako folklorista Anatol Le Braz daje detaljan prikaz jednog pevača balada, Jan Ar Minuza, koji je pisao i izvodio pesme putujući Bretanjom krajem devetnaestog veka i prodajući štampane verzije.[12]
U velikim gradovima bilo je moguće zaraditi za život nastupajući na javnim mestima, a sa pronalaskom fonografskog zapisa, rani kantautori poput Teodora Botrela, Džordža M. Koena i Henka Vilijamsa postali su slavne ličnosti; radio je dodatno doprineo njihovom javnom priznanju i privlačnosti.
Tokom perioda od 1940-ih do 1960-ih, podstaknut preporodom američke narodne muzike, mladi izvođači inspirisani tradicionalnom narodnom muzikom i grupe poput Almanak Singersa i Viversa počeli su da pišu i izvode sopstveni originalni materijal i stvaraju sopstvene muzičke aranžmane.[13]
Početkom 21. veka, digitalnu audio radnu stanicu GarageBand koristili su mnogi ambiciozni pevači i tekstopisci za komponovanje i snimanje muzike.[14] Kantautori koji su profesionalno komponovali muziku sa GarageBand-om su Erikah Badu (za njen album iz 2008. New Amerykah Part One)[15] i Bilal (za njegov album Airtight's Revenge iz 2010. godine).[16]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Ruehl, Kim. „Essential Folk Music Singer-Songwriters”. The About Group. Arhivirano iz originala 14. 12. 2016. g. Pristupljeno 16. 6. 2019. „[...] the singer-songwriter is a fairly recent phenomenon in the centuries-old history of American folk music.”
- ^ „Pop/Jazz”. Nightlife. New York Magazine. 13 (40). New York Media, LLC. 13. 10. 1980. str. 111. ISSN 0028-7369. Pristupljeno 18. 4. 2021. „Topical song-writer/singer Tom Paxton.”
- ^ Shepherd, John, ur. (2003). Continuum Encyclopedia of Popular Music of the World: Volume 11: Performance and Production. Continuum. str. 198. ISBN 0-8264-6322-3. Pristupljeno 18. 4. 2021. „Referring to popular music-artists who write and perform their own material (often self-accompanied, most frequently on acoustic guitar or piano), the term 'singer-songwriter' is usually (although not exclusively) applied to certain performers in the rock, folk and pop genres.”
- ^ Rodgers, Jeffrey Pepper (2003). The Complete Singer-Songwriter: A Troubadour's Guide to Writing, Performing, Recording & Business. Hal Leonard Corporation. str. vi. ISBN 0-87930-769-2.
- ^ „singer-songwriter”. AllMusic. Pristupljeno 17. 7. 2013.
- ^ „singer-songwriter”. Oxford English Dictionary (3rd izd.). Oxford University Press. septembar 2005. (Potrebna je pretplata ili članska kartica javne biblioteke UK.)
- ^ „Google Books Ngram Viewer”. Books.google.com. Pristupljeno 30. 5. 2021.
- ^ Shepherd, John, ur. (2003). Continuum Encyclopedia of Popular Music of the World: VolumeIt 11: Performance and Production. Continuum. str. 198. ISBN 0-8264-6322-3. Pristupljeno 17. 7. 2013. „The term itself came into common usage in the 1960s and had its roots in the folk revival.”
- ^ Brackett, David (2008). Dark Mirror: The Pathology of the Singer-Songwriter. Greenwood Publishing Group. str. 47. ISBN 978-0-275-99898-1.
- ^ „The Routledge History of Social Protest in Popular Music”. Routledge Handbooks Online. Pristupljeno 21. 8. 2020.
- ^ Qu, Shuwen; Xiao, Jian (1. 3. 2020). „The Making of Singer-songwriters: Exploring the Authorship and Ethos of Contemporary Folk Music in Mainland China”. Journal of Popular Music Studies. 32 (1): 78—105. Pristupljeno 21. 8. 2020 — preko University of California Press.
- ^ Anatole Le Braz, "The Pardon of the Singers", The Land of Pardons, London, Methuen, 1926, pp. 45–104.
- ^ Cohen, Ronald D. Rainbow Quest: The Folk Music Revival & American Society, 1940–1970. Amherst: University of Massachusetts Press, (2002) ISBN 1-55849-348-4
- ^ Charness, Dan (13. 5. 2011). „Why GarageBand Can't Make You a Rock Star”. The Atlantic. Pristupljeno 21. 8. 2020.
- ^ Warren, Tamara (1. 6. 2008). „Erykah Badu”. Venus Zine. Venus Holdings. Arhivirano iz originala 9. 4. 2010. g. Pristupljeno 22. 10. 2011.
- ^ „Q&A With Bilal: The Return & Revenge Of A Genre Blender”. BallerStatus.com. 18. 10. 2010. Pristupljeno 20. 8. 2020.[mrtva veza]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Alarik, Scott, Deep Community, (2003), Black Wolf Press. [1]
- Hoffman, Frank "The Singer-Songwriter Tradition", from Survey of American Popular Music (modified for the web by Robert Birkline)
- Knopfler, David, The Singer-Songwriter: Defining the Genre – Defining the Style
- DiMartino, Dave singer-songwriters: Pop Music's Performer-Composers from A to Zevon (1994), Billboard Books(web search required).
- Rodgers, Jeffrey P., The Complete Singer-Songwriter: A Troubadour's Guide to Writing, Performing, Recording & Business, (2003) Backbeat Books(web search required).
- singer-songwriters of the Rock Era, (1996), Hal Leonard (sheet music)(web search required).
- Contemporary singer/songwriter na sajtu AllMusic (језик: енглески)
- Cantwell, Robert. When We Were Good: The Folk Revival. Cambridge: Harvard University Press, (1996) ISBN 0-674-95132-8
- Cohen, Ronald D., Folk music: the basics, Routledge, 2006.
- Cohen, Ronald D., A history of folk music festivals in the United States, Scarecrow Press, 2008
- Cohen, Ronald D. Rainbow Quest: The Folk Music Revival & American Society, 1940–1970. Amherst: University of Massachusetts Press, (2002) ISBN 1-55849-348-4
- Cohen, Ronald D., ed. Wasn't That a Time? Firsthand Accounts of the Folk Music Revival. American Folk Music Series no. 4. Lanham, Maryland and Folkstone, UK: The Scarecrow Press, Inc. 1995.
- Cohen, Ronald D., and Dave Samuelson. Songs for Political Action. Booklet to Bear Family Records BCD 15720 JL, 1996.
- Cray, Ed, and Studs Terkel. Ramblin Man: The Life and Times of Woody Guthrie. W.W. Norton & Co., 2006.
- Cunningham, Agnes "Sis", and Gordon Friesen. Red Dust and Broadsides: A Joint Autobiography. Amherst: University of Massachusetts Press, (1999) ISBN 1-55849-210-0
- De Turk, David A.; Poulin, A., Jr., The American folk scene; dimensions of the folksong revival, New York : Dell Pub. Co., 1967
- Denisoff, R. Serge. Great Day Coming: Folk Music and the American Left. Urbana: University of Illinois Press, 1971.
- Denisoff, R. Serge. Sing Me a Song of Social Significance. Bowling Green University Popular Press, (1972) ISBN 0-87972-036-0
- Denning, Michael. The Cultural Front: The Laboring of American Culture in the Twentieth Century. London: Verso, 1996.
- Donaldson, Rachel Clare, Music for the People: the Folk Music Revival And American Identity, 1930–1970 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. октобар 2017), PhD Dissertation, Vanderbilt University, May 2011, Nashville, Tennessee
- Dunaway, David. How Can I Keep From Singing: The Ballad of Pete Seeger. [1981, 1990] Villard, (2008) ISBN 0-306-80399-2
- Eyerman, Ron, and Scott Barretta. "From the 30s to the 60s: The folk Music Revival in the United States". Theory and Society: 25 (1996): 501–43.
- Eyerman, Ron, and Andrew Jamison. Music and Social Movements. Mobilizing Traditions in the Twentieth Century. Cambridge University Press, (1998) ISBN 0-521-62966-7
- Filene, Benjamin (2000). Romancing the Folk: Public Memory & American Roots Music. Chapel Hill: The University of North Carolina Press. ISBN 0-8078-4862-X.
- Goldsmith, Peter D. (1998). Making People's Music: Moe Asch and Folkways Records. Washington, DC: Smithsonian Institution Press. ISBN 1-56098-812-6.
- Hajdu, David (2001). Positively 4th Street: The Lives and Times of Joan Baez, Bob Dylan, Mimi Baez Fariña and Richard Fariña. New York: North Point Press. ISBN 0-86547-642-X.
- Hawes, Bess Lomax. Sing It Pretty. Urbana and Chicago: University of Illinois Press, 2008
- Jackson, Bruce, ed. Folklore and Society. Essay in Honor of Benjamin A. Botkin. Hatboro, Pa Folklore Associates, 1966
- Lieberman, Robbie (1995). "My Song Is My Weapon:" People's Songs, American Communism, and the Politics of Culture, 1930–50. 1989; Urbana: University of Illinois Press. ISBN 0-252-06525-5.
- Lomax, Alan, Woody Guthrie, and Pete Seeger, eds. Hard Hit Songs for Hard Hit People. New York: Oak Publications, 1967. Reprint, Lincoln University of Nebraska Press, 1999.
- Lynch, Timothy. Strike Song of the Depression (American Made Music Series). Jackson: University Press of Mississippi, 2001.
- Mitchell, Gillian, The North American folk music revival: nation and identity in the United States and Canada, 1945–1980, Ashgate Publishing, Ltd., 2007
- Reuss, Richard, with [finished posthumously by] Joanne C. Reuss. American Folk Music and Left Wing Politics. 1927–1957. American Folk Music Series no. 4. Lanham, Maryland and Folkstone, UK: The Scarecrow Press, Inc. 2000.
- Rubeck, Jack; Shaw, Allan; Blake, Ben et al. The Kingston Trio On Record. Naperville, IL: KK, Inc, (1986) ISBN 978-0-9614594-0-6
- Scully, Michael F. The Never-Ending Revival: Rounder Records and the Folk Alliance. Urbana: University of Illinois Press, 2008.[2]
- Seeger, Pete. Where Have All the Flowers Gone: A Singer's Stories. Bethlehem, Pa.: Sing Out Publications, 1993.
- "The Smothers Brothers". The Sixties in America Reference Library. Encyclopedia.com. 6 Apr. 2021 <Encyclopedia.com | Free Online Encyclopedia>.
- Willens, Doris. Lonesome Traveler: The Life of Lee Hays. New York: Norton, 1988.
- Weissman, Dick (2005). Which Side Are You On? An Inside History of the Folk Music Revival in America. New York: Continuum. ISBN 0-8264-1698-5.
- Wolfe, Charles, and Kip Lornell. The Life and Legend of Leadbelly. New York: Da Capo [1992] 1999.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Field Recorders Collective – a collection of CDs of American traditional styles; Appalachian, fiddling, banjo, Cajun, Gospel from private collections now made available to the public
- "Blowin in the Wind: Pop discovers folk music" Part 1. Show 18 of John Gilliland's The Pop Chronicles
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
