Karloman I

Karloman
Karloman
Lični podaci
Datum rođenja	28. jun 751.
Mesto rođenja	Soason,
Datum smrti	4. decembar 771.
Mesto smrti	Samusi,
Porodica
Supružnik	Gerberga
Potomstvo	Pipin
Roditelji	Pipin Mali; Bertrada od Laona
Dinastija	Karolinzi

Karloman I (franc. Carloman, nem. Karlmann; 28. jun 751 — Samusi, 4. decembar 771) bio je franački kralj od 768. pa sve do svoje smrti 771. Bio je drugi sin Pipina Malog i Bertrude, i mlađi brat Karla Velikog. O njemu se malo zna osim iz priča koje su vezane za njegovog brata i oca. Nakon smrti oca 768. je Franačku podelio sa bratom uzimajući istočni deo, Austraziju. Istorijski izvori navode da su se braća mrzila i da su bila na pragu oružanog sukoba koja je spriječila tek Karlomanova iznenadna smrt. Nakon Karlomanove smrti, njegovo kraljevstvo je pripalo njegovom bratu Karlu Velikom, koji ga je tada razdelio sinovima.

Podela franačkog kraljevstva[uredi | uredi izvor]

U uzrastu od tri godine, Karloman je, zajedno sa ocem Pipinom Malim i svojim starijim bratom Karlom Velikim, pomazan za kralja Franaka i nazvan „rimskim patricijem“ od strane pape Stefana II, koji je otišao iz Riam da bi molio franačkog kralja za pomoć protiv Langobarda.^[1] Karloman i Karlo Veliki su posle Pipinove smrti nasledili po polovinu Franačkog kraljevstva. Njegov deo je bio u centru Franačkog kraljevstva, sa svojim prestonicom u Soasonu, a sastojao se od Pariskog basena, Centralnog masiva, Langdoka, Provanse, Burgundije, južne Austrazije, Alzasa i Alemanije; ti regioni bili su slabo integrisani i okruženi onim koji su pripali Karlu Velikom, mada je Karlomanove teritorije bilo lakše braniti od Karlovih, mada su one bile i siromašnije u prihodima.^[2]

Znalo se da se Karloman i Karlo Beliki nisu voleli od početka, mada razlozi za to pored svega nisu jasni: neki istoričari ukazuju na to da je svaki od braće smatrao sebe jedinim naslednikom svoga oca; Karlo Veliki kao starije dete, Karloman kao legitimno dete^[3] (tvrdi se da je Karlo rođen kao kopile 742., ta tvrdnja nije opšte prihvaćena)^[2]. Bilo kako bilo, Pipinovo podela kraljevstva je izgleda pogoršala odnose među braćom, otkako je zahtevalo saradnju među njima, obojica su se osećala prevarenim.

Konkurencija sa Karlom Velikim[uredi | uredi izvor]

Karlomanova vladavina pokazala se kao kratka i mučna. Braća su delila Akvitaniju, u kojoj je, nakon Pipinove smrti izbili pobuna; kada je Karlo Veliki 769. poveo armiju da ugasi pobunu, Karloman je vodio svoju sopstvenu armiju tamo da pomogne, pre svađe sa Karlom Velikim u Monokontauru kod Poatjea, opozivajući trupe. To je, pretpostavlja se bio pokušaj da se podkopa Karlova moć, pošto je pobuna pretila da ugrozi prava ovog drugog. Karlo je, kako god, ugušio pobunu, dok je Karlomanovo ponašanje srozalo njegov ugled među Francima. Odnos između njih dvojice se još više pogoršao, što je zahtevalo posredovanje njihove majke, Bertrude, za koju se pretpostavlja da je davala prednost Karlu Velikom, kod koga je živela posle Pipinove smtri.

Godine 770. njihova majka Bertruda je započela sprovođenje svoje velike strategije. Nakon što je provela Uskrs sa Karlom Velikim u Liježu, posetila je Karlomana u Selcu: motivi njene posete su nepoznati, smatra se da je pokušavala da ublaži Karlomanov strah od njegovog brata, ili da ga nagovori da više sarađuje sa Karlom Velikim, ili da čak obezbedi njegov pristanak i učešće u svojim planovima. Kako bilo, do kraja godine Bertruda i Karlo Veliki su uspešno opkolili Karlomana: Karlo se oženio Dezideratom, ćerkom lombardijskog kralja Deziderija, Karlomanovim istočnim susedom, a brak je stvorio savez između Karla Velikog i Langobarda; Bertruda je Karlu obezbedila prijateljstvo sa Tasilom, vojvodom bavarske, bratancem njenog muža; ona je čak pokušala da obezbedi papinu podršku za brak, nagovarajući Deziderijusa da Rimu ustupi određene teritorije, za koje papstvo tvrdi da polaže pravo, mada je papa Stefan III bio teorijski neprijateljski nastrojen prema savezu koji je sklopljen između njegovih saveznika Franaka i njegovih neprijatelja Langobarda, zapravo je bio u procepu između langobarske pretnje i mogućnosti da se reši anti-langobarski nastrojenog Kristofera Primicerijusa, dominantne ličnosti na papskom dvoru.

Ovaj manevar bio je povoljan za Franke, ali je predstavljao ozbiljnu pretnju za Karlomanovu poziciju. Ostao je bez saveznika, pa je pokušao je da iskoristi bratovljev savez sa Langobardima u svoju korist u Rimu, nudeći svoju pomoć u vezi sa Langobardima papi Stefanu III, i ulazeći u tajne pregovore sa Kristoferom Primiceriujsom, čiji je položaj takođe bio izolovan od franačko-langobardskim zbližavanjem. Nakon ubistva Kristofera od strane Deziderije, Stefan III je pristao da da svoju podršku Langobardima i Karlu Velikom. Karlomanova pozicija bila je spasena, međutim, Karlo se razveo od svoje žene, Deziderijeve kćerke. Deziderije, uvređen i ponižen je verovatno sklopio neku vrstu saveza sa Karlomanom, i nakon toga, usprotivivši se Karlu i papstvu, koje je iskoristilo priliku da se izjasni protiv Langobarda.

Smrt i zaostavština[uredi | uredi izvor]

Karloman je umro 4. decembra 771. u vili u Samusiju; smrt je bila iznenadna, i kako se misli, umro je prirodnom smrću (od posledica krvarenja nosa). Pred njegovu smrt, on i njegov brat, Karlo Veliki, bili su blizu otvorenog rata, koji je Karlov biograf Ajnhard pripisao lošim savetima Karlomanovih savetnika. Karloman je sahranjen u Remsu, ali je kasnije ponovo sahranjen u Bazilici Sen Deni u 13. veku.

Karloman je bio oženjen lepom Frankinjon Gerbergom, koja po priči pape Stefana III izabrana za njega zajedno sa Karlovom konkubinom, Himiltrudom, od strane Pipina Malog. Sa Gerbegom je imao dva sina, od kojih je stariji nosio ime po dedi, Pipin, označivši ga prema karolinškoj tradiciji naslednikom Karlomana i Pipina Malog. Posle Karlomanove smrti, njegova žena Gerberga je očekivala da će njen stariji sin postati kralj, a za sebe da će biti njegov regent, međutim, Karlomanove bivše pristalice-njegov rođak Adalhard, iguman Fulard i grof Varin -okrenuli su se protiv nje i pozvali su Karla da pripoji Karlomanove teritorije. Gerberga je zatim pobegla (bez razloga) sa svojim sinovima i grofom Autcarom, jednim od Karlomanovih vernih plemića, na Deziderijev dvor, koje je zahtvao od novog pape Hadrijana I da pomogne Karlomanovim sinovima kao franačkim kraljevima. Gerbergin je na kraju ubrzalo Karlovo uništavanje Kraljevine Langobarda; on je na Deziderijevu podršku Karlomanovoj deci, koja je pretila poziciji Karla Velikog, uzvratio odlaskom u Italiju i paljenjem iste. Deziderije i njegova porodica su bili zarobljeni, zamonašeni i poslati u Franačke verske kuće; sudbina Gerberge i njene dece nije poznata, ali se smatra da su oni, takoće, bili poslani u manastir od strane Karla Velikog.

Uprkos njihovom lošem odnosu, i događajima posle Karlomanove smrti, Karlo je ima drugog zakonitog sina kojeg je nazvao Karloman. To je možda bio javni gest u čast sećanja na dečakovog strica, ali da uguši bilo kakve glasine o lošem ponašanju prema svojim nećacima. Ako je i bilo tako, sve je to poništeno 781. kada je Karlov sin promenio ime u Pipin.