Kastilja
| Kastilja Castilla | |
|---|---|
 Položaj Kastilje u Španiji | |
| Država | Španija |
Kastilja (šp. Castilla, [kasˈtiʎa]) je španska istorijska oblast sa neodređenim granicama, koje su rezultat postepenog spajanja Kraljevine Kastilje sa okolinom od kojih je nastala Kruna Kastilje i kasnije Kraljevina Španija kada se ujedinila sa Krunom Aragona i Kraljevinom Navarom. U savremenoj Španiji, obično se smatra sjeverozapadnim dijelom autonomne zajednice Kastilje i Leon, središnjim i jugozapadnim dijelom Kastilja-La Manča i Madridom u potpunosti, a ponekad uključuje Kantabriju i Riohu na sjeveru, iz istorijskih razloga. Međutim, postoje različite verzije oko spoljašnjih granica Kastilje, a pošto nema savremenih zvaničnih priznanja, oblast nema zvanične granice. Tradicionalno je podjeljena na Staru Kastilju, koju od 1833. čine Kantabrija, Rioha i istočna polovina Kastilje i Leon i Novu Kastilju, koju čine Kastilja-La Manča i Madrid.
Naziv Kastilje vodi porijeklo od „zemlje zamkova“, koji podsjeća na zamkove koji su izgrađeni u ovoj oblasti za vrijeme hrišćanske Rekonkiste protiv Mavara. Španska riječ za zamak je castillo.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Istorijski, Kraljevina Kastilja i njen narod se smatraju glavnim stvaraocima španske države procesom širenja na jug tokom borbe protiv muslimana i brakovima, ratovima, asimilacijom ili aneksijom manjih istočnih i zapadnih susjeda. Od Burbonske restauracije poslije Rata za špansko nasleđe sve do javljanja parlamentane demokratije 1977. godine, kastiljanski jezik je bio jedini sa zvaničnim statusom u španskoj državi.
Prvobitno je istočna grofovija kraljevine Leon, Kastilja postala nezavisan posjed sa sjedištem u Burgosu i kasnije u Valjadolidu. Grofovija Kastilja je na početku u svom sastavu imala veći dio Burgosa i dijelove Biskaja, Alave, Kantabrije i Riohe,[1] postavši vodeća sila među sjevernim hrišćanskim državama tokom Rekonkiste središnje i južne Španije od muslimanskih vladara koji su upravljali poluostrvom od ranog 8. vijeka.
Osvajanjem Toleda 1085. godine i Nova Kastilja je dodata krunskim posjedima i bitkom kod Navas de Tolosa (1212) poraženi muslimani su izgubili većinu južne Španije. Leon se ponovno ujedinio sa Kastiljom 1230. godine i nakon toga je došlo do opsade Kordobe (1236), Mursije (1243) i Sevilje (1248). Alkasovaškim mirom sa Portugalijom 4. septembra 1479. kontrola nad Kanarskim ostrvima je prebačena na Kastilju.
Dinastička unija Kastilje i Aragona 1469. godine, kada su se vječali Fernando II od Aragona i Izabela I od Kastilje, dovela je do formalnog uspostavljanja Španije kao jedinstvenog entiteta 1516. godine kada je njihov unuk Karlo V Habzburški preuzeo oba prijestola i postao Karlo I od Španije.
Geografija[uredi | uredi izvor]
U današnje vrijeme postoje dvije većinom kastiljske autonomne zajednice u Španiji, i one sadrže toponim u svojim zvaničnim nazivima: Kastilja i Leon i Kastilja-La Manča. Treća, Pokrajina Madrid se takođe smatra kastiljskom po svom geografskom položaju i, prije svega, po iskazu Statuta Autonomije, jer je njen autonomni proces nastao od nacionalnog interesa, i nije popularno izdvajanje od Kastilje.[2]
Druge teritorije pod kontrolom Krune Kastilje su izostavljene iz različitih razloga. U stvari, teritorije Krune Kastilje zapravo čine sve autonomne jedinice u sastavu Španije, osim Aragona, Balearskih ostrva, Valensije i Katalonije, koje su sve pripadale kasnoj Kruni Aragona, i Navare, nasljednika starijeg kraljevstva istoga imena. Kastilja je podjeljena na Staru Kastilju na sjeveru, koja se tako zove zato što je Kraljevina Kastilja osnovana na tom prostoru, i Novu Kastilju, koja se zvala Kraljevina Toledo u srednjem vijeku. Oblast Leona, koja je dio Krune Kastilje od 1230. smatra se oblašću sa soprstvenim pravom od srednjeg vijeka uporedo sa dvije Kastilje i javlja se na mapama uz Staru Kastilju sve dok se njih dvije ne spajaju u jednu oblast, Kastilju i Leon 1983. godine. Međutim, Španije je 1833. godine podjeljena na upravne oblasti sa posebnim zvaničnim granicama.
Dvije neupravne kastiljske oblasti su postojale od 1833. do 1982. godine: Stara Kastilja, uključivala je Santander (automna zajednica Kantabrija od 1981), Burgos, Logronjo (automna zajednica Rioha od 1982), Palensija, Valjadolid, Sorija, Segovija i Avila, i Nova Kastilja koja se sastojala od Madrida (zajednica Madrid od 1983), Gvadalahara, Kuenka, Toledo i Sijudad Real.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Martínez Díez 2005, str. 819.
- ^ "En efecto, la negativa de las provincias castellano-manchegas a la integración de Madrid en su región, su falta de entidad regional histórica, su existencia como Área Metropolitana y, el ser la Villa de Madrid la capital del Estado significaron que la provincia madrileña partiese de cero en el camino de su autonomía, sin trámites intermedios, sin régimen preautonómico". "La falta de entidad regional histórica de Madrid, hizo preciso acudir a la vía del artículo 144, apartado a) de la Norma Fundamental: "Las Cortes Generales, mediante ley orgánica, podrán por motivos de interés nacional: a)Autorizar la constitución de una Comunidad Autónoma cuando su ámbito territorial no supere el de una provincia y no reúna las condiciones del apartado 1 del artículo 143."
Blanca Cid. Directora de Gestión Parlamentaria de la Asamblea de la Comunidad de Madrid. (2003 Actualizado 2007). „Sinopsis del Estatuto de la Comunidad de Madrid” (na jeziku: Spanish). Arhivirano iz [http http://narros.congreso.es/constitucion/estatutos/sinopsis.jsp?com=74 originala] Proverite vrednost parametra
|url=(pomoć) 11. 12. 2009. g. Pristupljeno 26. 12. 2009. Proverite vrednost paramet(a)ra za datum:|date=(pomoć)
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Martínez Díez, Gonzalo (2005). El Condado de Castilla, (711-1038) - La Historia frente a la Leyenda. Marcial Pons, Ediciones de Historia. str. 819. ISBN 978-84-9718-275-1.
