Kvazirat

Prva bitka i američka pobeda u Kvaziratu

Kvazirat (franc. Quasi-guerre) je bio neobjavljeni rat koji se odigrao od 1798. godine do 1801. godine između Amerike, Batavijske republike i Velike Britanije sa jedne strane i Francuske republike i Španije sa druge.

Uvod

U toku Napoleonovih ratova, francuski gusari preplavili su mora i vodili akcije protiv britanskog pomorskog saobraćaja. Kako diplomatski pregovori sa Francuskom nisu završeni uspehom, Kongres SAD je 28. maja 1798. godine odlučio da bez objave rata otpočne vojna dejstva protiv francuskih gusara. 9. jula iste godine ova odluka proširena je i na francuske ratne brodove. Ovaj pomorski rat nije formalno objavljen ni kasnije.

Početak rata

Ratna mornarica SAD raspolagala je početkom rata sa 3 fregate i većim brojem naoružanih trgovačkih brodova (do kraja rata preko 1000). Njena dejstva olakšavalo je sadejstvo sa britanskim ratnim brodovima. Francuska ratna mornarica imala je u vodama Zapadne Indije samo nekoliko ratnih, ali mnogo gusarskih. Glavno vojište bilo je Karipsko more. Krajem 1798. godine Američka ratna mornarica u vodama Zapadne Indije raspolagala je znatnim snagama organizovanim u 4 grupe, ojačane delom i naoružanim brodovima. Boj između američke i francuske fregate, 9. 2. 1799. godine bio je jedan od najznačajnijih sudara u ovom ratu. Boljom taktikom i preciznijom vatrom Amerikanci su uspeli da pobede u ovom prvom vatrenom krštenju i da zarobe francusku fregatu.

Vrhunac rata

Rat je dostigao vrhunac 1800. godine, kada se proširio i na vode Dalekog istoka. U svemu, u stotinama manjih i većih okršaja, Amerikanci su zarobili ili uništili oko 85 francuskih brodova. Gubici američke trgovačke flote, koji su samo u poslednjoj godini Kvazirata iznosili 300 brodova, naglo su se smanjili.

Kraj rata

Pri kraju rata Američka ratna mornarica brojala je oko 40 brodova. Mirovni ugovor potpisan je u Morfontenu u Francuskoj oktobra 1800. godine, a SAD su ga ratifikovale 3. 2. 1801. godine. Ovaj rat je ukazao Amerikancima na potrebu ratne mornarice radi zaštite prekomorskog saobraćaja, a iz toga je proizašla i prva afirmacija SAD na moru.

Vidi još

• Mir u Morfontenu

Literatura

• Our naval war with France - G. W. Allen, Boston 1909.
• Naval documents related to the Quasi-War between US and France, Naval Operations I-VII - Washington, 1935
• The Quasi-war - A. De Conde - New York, 1967