Klenike

Klenike
Klenike;
	OŠ „Bora Stanković” Klenike
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Pčinjski
Opština	Bujanovac
Stanovništvo
— 2011.	268
Geografske karakteristike
Koordinate	42° 23′ 14″ S; 21° 53′ 12″ I / 42.387166° S; 21.886666° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	547 m
	Klenike Klenike na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	17524
Pozivni broj	017
Registarska oznaka	BU

Klenike je naselje u Srbiji u opštini Bujanovac u Pčinjskom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 268 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 209 stanovnika).

Ovde se nalazi Osnovna škola „Bora Stanković” Klenike.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Klenike živi 194 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 35,0 godina (35,7 kod muškaraca i 34,4 kod žena). U naselju ima 71 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,77.

Ovo naselje je u potpunosti naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[1]
Godina	Stanovnika
1948.	164
1953.	251
1961.	247
1971.	223
1981.	213
1991.	209	209
2002.	268	268

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[2]

Srbi	268	100,0%
nepoznato	0	0,0%

Stanovništvo prema polu i starosti^[3]


	m	ž
?	0	0
80+	2	1
75—79	2	1
70—74	2	5
65—69	9	6
60—64	5	5
55—59	9	8
50—54	9	8
45—49	9	11
40—44	10	10
35—39	8	8
30—34	10	12
25—29	10	7
20—24	9	8
15—19	9	16
10—14	12	11
5—9	8	13
0—4	9	6
Prosek :	35,7	34,4

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	28	49	56	56	57	58	71

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	3	16	10	23	10	4	4	0	1	0	3,77

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	103	30	69	3	1
Ženski	106	25	73	7	1
UKUPNO	209	55	142	10	2

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	43	2	0	0	14
Ženski	31	0	0	0	13
UKUPNO	74	2	0	0	27
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	0	2	5	1	2
Ženski	0	0	4	0	0
UKUPNO	0	2	9	1	2
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	3	1	2
Ženski	0	0	0	2	4
UKUPNO	0	0	3	3	6
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	1	0	0	10
Ženski	0	0	0	8
UKUPNO	1	0	0	18

Klenike[uredi | uredi izvor]

Po rukopisima Tomislava Petruševića „Tragovi prošlosti” je mala naseobina smeštena uѕ slivu reka Spančevačka, Baraljevačka i Drežnjačka. Okružuju ga naselja: Kuštica, Spančevac, Starac, Baraljevac, Brnjare i Petka. Od vremena je bilo mesto okupljanja stanovnika velikog Kleničkog kraja i šire po raznim osnovama. Klenike povezuju putni pravci: Ristovac-Klenike-Prohor Pčinjski-Kumanovo, Klenike-Spančevac-Preševo i Klenike-Trgovište.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

U Klenike žive Srbi. U vremenu Osmanlijskog carstva i kasnije živeli su i Romi koji imaju i svoja groblja na mestu zvanom „Zelene livade”. Ovo nasenje je oduvek bilo predmet naseljavanja onih koji su se bavili trgovinom, zanatstvom, poljoprivredom, idr. Nekada su kroz Klenike prolazili karavani iz pravca Ristovca za Skoplje i Solun, u nameri da otuda donesu raznu robu a naročito: sol, šećer, boju, svilu, gas-petrolej, idr.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Vreme turskog ropstva[uredi | uredi izvor]

Klenike je u to vreme vilo kao Turska „Kasaba”. Turci su posedovali „magaze” za ubiranje „danka” i „hanove”. Han je bio jedna vrsta objekta koji je služio za prenoćište putinika i karavana. Tu su odsedali i „Hadžije”. Osmanlijska vlast (državna, školska, vojna, verska, idr.) bila je vršena i na ovim prostorima. U narodu ovog kraja ostala su sećanja da je turski kadija imao pravo da osudi nekoga ko je krivio zbog nepoštovanja vlasti. Srpsi narod je morao da pohađa tursku školu i uči jezik uprotivnom morao je da plati. Berlinskim kongresom Klenike sa okolinom je pripalo Vranjskom okrugu pošto je izuzeto od Velike evropske Turske i pripalo "Maloj Srbiji". Turci su branili da žene posećuju grobova pokojnika u subotu. Zato su one morale da ovaj običaj sprovode u petak jer ih Turci tada nisu dirali posšto se petak računao kao "turski svetac". Područje Kuštice, Spančevca,Klenika,Petke idr. mesta su bili čifluci. Poznati su Mehmed Ali Zain, Kadri Zain i Kurdali Hamida Zaimović koji su držali ta gospodarska imanja. O tome govore i sudski procesi pred Šerijatskim sudovima u Preševu i Skoplju.

Vreme Drugog svetskog rata[uredi | uredi izvor]

U vreme drugog svetskog rata bugarski okupatori su Klenike koristili kao centar u vršenju okupacione vlasti. U osnovnoj školi jedno vreme bila je stacionirana bugarska „Vojno policijska četa” koja je vršila teror i egzekuciju nad stanovništvom (bugarski govor, zabrana srpskog pisma, govor na srpskom, ispisivanje teksta na spomenicima umrlih, tkr. zabranjeno je sve što je bilo „srpsko”). Platežno sredstvo je bio bugarski lev umesto srpskog dinara. Bugarski soldati su tokom 1994. godine iz Klenike ubili: Veličković Aritona, Stošić Antu, Zećirović Aliju, Zećirović Jemšu i Janjić Zafira Spiru. Egzekuciju su izvršili u selu Drežnjica kod seoske česme.

Vreme posle Drugog svetskog rata[uredi | uredi izvor]

Posle oslobođenja zemlje i Klenike je počelo da se oporavlja od pustoši koju je ostavio okupator. Tokom 1948. godine uz pomoć države izgrađen je zadružni dom koji će nadanje služiti za sportske idr. aktivnosti. Formiran je mesni narodni odbor gde su građani ostvarivali svoja prava i to su prve klice narodne vlasti. Otvorena je stanica narodne milicije i matična služba. Među prvim matičarima bio je Mihajlović Trojan. Postojala je i pošta, među prvim upravnikom bio je Jović Žika iz sela Trejak. U međuvremenu je otvorena ambulanta i veterinarska stanica. Nešto kasnije formirana je zemljoradnička zadruga „Polet”, koja se bavila trgovinom. Imala je svoje prodavnice u Spančenvu, Baraljevcu, Klenikama, Brnjaru, Klinovcu i Krševici. Kao platežno sredstvo građani su dobijali jedvu vrstu vrednosnog papira „Tačkice” koje su korišćenje za kupovinu robe. Otvorena je i osmogodišnja škola, a među prvim direktorima bio je Stošić Ratko. Negde do 1955. godine đaci su posle završenog osmog razreda polagali završni ispit tkz. „Niži tečeni ispit” i dobijali svedočanstvo. U znak zahvalnosti poginulim u ratu meštani Klenike su podigli spomenik koji se nalazi kod doma kulture.

Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]

Klenike je za stanovnike ovog područja važilo za jednu „malu” varošicu. Svakog petka se održava pijac (prodaju se namirnice i druga roba za potrebe građana koju seljaci izlažu), u jednom delu postoji stočna pijaca. Pijačni dan je posebno korišćen za upoznavanje maldih, posebno budućih supružnika. U tom poslu je posredovao „Naodadžija” a od poznatih bio je izvesni Spasa iz sela Jastrebac. Tu su dolazili mladići i devojke koji su imali nameru za ženidbu odnosno da se udaju. Taj prvi susret ogledao se i u prvom viđenju da bi se dobila odluka da se jedan drugome „dopadaju”. Naravno to je činjeno u prisustvu roditelja. Nadalje momak i devojka daju pristanak da se jedan drugome sviđaju a potom se između jedne i druge porodice čine dogovori (veridba, svadba, veselja i sve drugo).

Klenike sa okolinom danas[uredi | uredi izvor]

POdručje Klenike ili kako se u poslednje vreme pominje Prohorovo obuhvata 20 sela. Radi se o velikom prostranstvu veoma važno iz bezbednosnih razloga jer se graniči sa Severnom Makedonijom. Poslednjih decenija ovaj kraj doživeo je katastrofalno iseljavanje, uglavnom muške populacije a potom i celih porodica. Glavni uzroci npuštanje svojih ognjišta, siromaštvo, nezaposlenost, potreba za školovanjem idr. Sela prema Severnoj Makedoniji su ostala potpuno bez žitelja: Jablanica, Vogance, Starac,Sejace, Buštrenje i Rusce. Istu sudbinu doživljavaju i naselja: Baraljevac,Pretina, Spančevac, Uzovo, Sevrat, Lukarce, Kuštice i Trejak. Klenike je u prošlosti važilo za varošicu. Pijačan dan je po broju prisutnih posetilaca ličilo na vašar. Sada su na sve to ostalo samo sećanja. Pijaca se i dalje odvija na ulici. Ljudi izlažu i nude svoje proizvode kupcima.

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[2] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[3] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]