Kosta Sivčev

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Kosta Sivčev
Kosta Sivčev kao major VVKJ
Lični podaci
Datum rođenja(1903-02-09)9. februar 1903.
Mesto rođenjaKikinda, Austrougarska
Datum smrti1. decembar 1982.(1982-12-01) (79 god.)
Mesto smrtiBeograd, SFR Jugoslavija

Kosta Sivčev (Kikinda, 9. februar 1903 — Beograd, 1. decembar 1982) bio je pilot i konstruktor aviona, vazduhoplovnotehnički pukovnik JNA.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je u Kikindi u trgovačkoj porodici gde je završio osnovnu školu, nižu i višu gimnaziju 1922. godine. Diplomirao je 20. oktobra 1927. godine na Tehničkom fakultetu u Beogradu. U toku odsluženja đačkog (vojnog) roka 1928. godine, završio je školu rezervnih vojnih pilota u Petrovaradinu i 1. juna 1929. godine dobio zvanje diplomiranog pilota, da bi na kraju vojnog roka bio proizveden u čin potporučnika. Postdiplomske studije je završio na univerzitetu u Cirihu, Švajcarska.

Radna biografija[uredi | uredi izvor]

Septembra meseca 1929. godine izabran je na konkursu Komande vazduhoplovstva za državnog pitomca i upućen na specijalizaciju u francuske vazduhoplovne fabrike. U Francuskoj je od 1929. do 1931. godine, radio u više vazduhoplovnih konstrukcionih biroa i upoznao se sa iskustvima i načinom rada u 11 najznačajnijih fabrika aviona, motora i vazduhoplovne opreme.

Po povratku u zemlju, stupio je na službu u Tehničko odeljenje Komande vazduhoplovstva, a zatim je od maja 1934. do novembra 1937. godine, učestvovao u osnivanju i radu Vazduhoplovne opitne grupe (VOG), u Zemunu, u kojoj je imao priliku da primeni iskustva stečena na specijalizaciji u Francuskoj. U Opitnoj grupi je pored poslova vezanih za tehničke probleme učestvovao i kao pilot u manje složenim ispitivanjima pojedinih aviona i opreme. Od decembra 1937. do rata 1941. godine, radio je opet u Komandi vazduhoplovstva. Kao član nekoliko komisija za izbor borbenih aviona, koje su obilazile vazduhoplovne fabrike i institute u Nemačkoj, bio je u prilici da se u Fridrihshafenu među prvim strancima upozna sa novim bombarderom Dornije Do 17. Njegov izveštaj je znatno doprineo da se taj moderni bombarder usvoji za naoružanje jugoslovenskog vazduhoplovstva i proizvodnju u zemlji. U to vreme je više puta boravio i u Francuskoj, Engleskoj, Italiji i Švajcarskoj, i tako stekao uvid u najnovija dostignuća vazduhoplovne tehnike i naoružanja toga vremena. Marta 1934. godine, položio je državni stručni ispit za ovlašćenog inženjera. Aprila 1938. godine, ukazom je postavljen za aktivnog vazduhoplovnog inženjera, sa činom majora. Od 1932. godine do Drugog svjetskog rata je bio konstruktor aviona u JKRV. Sa inženjerom Ljubomirom Ilićem je u slobodno vreme radio na konstrukciji lovačkih aviona IK-L1, IK-2 i IK-3. Sa inženjerima Simom Milutinovićem, Rudolfom Fizirom i Ljubomirom Ilićem i Ademom Biščevićem je radio na konstrukciji aviona PVT.

Kao oficir Jugoslovenske vojske, inž. K. Sivčev je zarobljen u Aprilskom ratu 17. aprila 1941. godine, kod Trebinja i odveden u logor №32 na obali jezera Lago di Garda u Italiji. Po kapitulaciji Italije prebegao je u Švajcarsku, gde je i pored toga što je bio vojni internirac, posredstvom Međunarodnog crvenog krsta uspeo pohađa nastavu na postdiplomskim studijama pri Vazduhoplovno-tehničkoj grupi Savezne tehničke visoke škole (nem. Eidgenössische Technische Hochschule - ETH) u Cirihu (nem. Zürich) tokom dva semestra 1944—1945.

Po povratku iz zarobljeništva primljen je u JA (Jugoslovnsku Armiju) i to prvo u KRV (Komanda Ratnog vazduhoplovstva), a 12. avgusta 1946. godine, postao je prvi direktor Vazduhoplovnotehničkog instituta u Zemunu, koji je kasnije premešten u Žarkovo – Bele vode. U tom svojstvu K. Sivčev je organizovao sprovođenje konkursa za nove projekte aviona koji je pre toga raspisala KRV. Zahvaljujući velikom iskustvu kontrolisao je i pružao pomoć konstruktorskim grupama koje su radile na projektima devet različitih prototipova aviona. Po odlasku inž. Lj. Ilića iz zemlje, K. Sivčevu je naloženo da, kao rukovodilac KG (Konstruktorska Grupa) br. 1, nastavi rad na lovcu S-49A. Sa inženjerima S. Zrnićem i S. Popovićem konstruiše avione Ikarus S-49A, Ikarus S-49C, Ikarus 211[1] i Ikarus 213. Na osnovu uredbe KRV 1946. godine, sve su konstuktorske grupe pripojene Vazduhoplovnotehničkom institutu, pa je premešten i pukovnik Kosta Sivčev. U okviru te nove pozicije dao je veliki doprinos i pri projektovanju prvog domaćeg serijskog aviona, sa mlaznim motorom, G-2 Galeb.

Kao vazduhoplovnotehnički stručnjak K. Sivčev je više godina bio član Glavne komisije za utvrđivanje udesa u civilnom vazduhoplovstvu.

Kosta Sivčev je zaslužan i za zbirku aviona Vazduhoplovnog muzeja u Beogradu, naime: „Nakon Drugog svetskog rata, grupa inženjera, Kosta Sivčev, Boris Cijan i Miroslav Spasić, koji obnavljaju Vazduhoplovni opitni centar na Starom beogradskom aerodromu, sakuplja veći broj aviona sa namerom da budu sačuvani za buduću muzejsku zbirku, ali naređenjem Komande vazduhoplovstva o rashodu trofejnih vazduhoplova veliki deo ovih aviona je uništen. Ipak, nekoliko vrednih aviona je sačuvano kako bi upotpunili predviđenu izložbu povodom desetogodišnjice ustanka protiv fašizma“.[2]

Projekti aviona[uredi | uredi izvor]

  • Rogožarski PVT – lovački školski avion 1934. godine, serijska proizvodnja,
  • IK-2 - Lovački aviona 1936. godina, serijska proizvodnja,
  • Rogožarski IK-3 - Lovački aviona 1938. godina, serijska proizvodnja,
  • Ikarus IK-5 - dvomotorni lovac razarač, 1938-1940., prototip nije završen do početka Aprilskog rata[3]
  • Ikarus S-49C - Lovački aviona 1949. godina, serijska proizvodnja,
  • G-2 Galeb - školski avion na mlazni pogon 1961. godina.

Priznanja[uredi | uredi izvor]

Za svoj dugogodišnji rad Kosta Sivčev je dobio sledeća priznanja:

Odlikovan je odlikovanjima SFRJ:

  • Ordenom zasluga za narod sa srebrnom zvezdom,
  • Ordenom rada 2. reda i
  • Ordenom velike zvijezde sa velikom zvezdom.


Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Školski prelazni Rogožarski PVT-H1
    Školski prelazni Rogožarski PVT-H1
  • Lovački avion IK-2
    Lovački avion IK-2
  • Lovački avion Rogožarski IK-3
    Lovački avion Rogožarski IK-3
  • Lovački avion Ikarus S-49C.
    Lovački avion Ikarus S-49C.
  • Višenamenski borbeni avion Galeb G-2
    Višenamenski borbeni avion Galeb G-2

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Grujić, Z. (1998). Arhiva. „Fabrika aeroplana i hidroplana Ikarus A. D.“ (na ((sr))). Aeromagazin (YU-Beograd: BB Soft) 6: str.. ISSN:1450-6068
  2. ^ Muzej vazduhoplovstva-Beograd :: O nama, Pristupljeno 5. 4. 2013.
  3. ^ Bosnić, P. (1999). Arhiva. „Dvomotorni lovac IK-5“ (na ((sr))). Aeromagazin (YU-Beograd: BB Soft) 25: str.. ISSN:1450-6068.

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Vojna enciklopedija, Beograd, 1973.
  • Grujić, Z. (1998). Arhiva. „Fabrika aeroplana i hidroplana Ikarus A. D.“ (na ((sr))). Aeromagazin (YU-Beograd: BB Soft) 6: str.. ISSN:1450-6068.
  • Bosnić, P. (1999). Arhiva. „Operacija „Šiler“ Rat špijuna za IK-3“ (na ((sr))). Aeromagazin (YU-Beograd: BB Soft) 12: str.. ISSN:1450-6068.
  • Bosnić, P. (1999). Arhiva. „Dvomotorni lovac IK-5“ (na ((sr))). Aeromagazin (YU-Beograd: BB Soft) 25: str.. ISSN:1450-6068.
  • Dimitrijević, Bojan (2012). Kraljevsko vazduhoplovstvo - Vojno vazduhoplovstvo Kraljevine SHS/Jugoslavije 1918-1944. Miladinović P., Micevski M. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-169-8. 
  • Mijatović, Ivan; Đokić, Nebojša (2011). „LOVAČKA AVIJACIJA VOJSKE KRALjEVINE JUGOSLAVIJE I PRAĆENjE SAVREMENIH TRENDOVA U NAORUŽANjU - stereotipi i činjenice,”. Rasinski anali (na jeziku: (jezik: srpski)). Kruševac: Istorijski Arhiv Kruševca. 9: 136 — 168. ISSN 1451-4346. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Коста_Сивчев&oldid=27554726”