Kralj Saudijske Arabije
Kralj Saudijske Arabije | |||
|---|---|---|---|
grb i zastava Dinastija Saud | |||
| Rezidencija | Palata El Saud | ||
| Sedište | Rijad  Saudijska Arabija | ||
| Funkcija | Kralj Saudijske Arabije | ||
| Prethodnik | Abdulah od Saudijske Arabije | ||
| Osnovano | 23. septembar 1932. | ||
| Veb-sajt | Kingdom of Saudi Arabia | ||
_(cropped).jpg)
Kralj Saudijske Arabije je apsolutni monarh u Saudijskoj Arabiji i starješina dinastije Saud. Poznat je pod titulom „čuvar dve svete džamije“ (arap. خادم الحرمين الشريفين), koja označava jurisdikciju Saudijske Arabije nad džamijama El Mesdžid el Haram u Meki i El Mesdžid en Nabavi u Medini. Naziv je korišćen mnogo puta kroz istoriju islama. Prvi saudijski monarh koji je koristio tu titulu bio je kralj Fejsal, međutim, kralj Halid nije koristio titulu posle njega. Kralj Fahd je 1986. godine zamenio ime „Njegovo veličanstvo“ titulom čuvar dve svete džamije, i od tada su je koristili i kralj Abdulah i kralj Salman.[1]
Kralj je i vrhovni sudija u zemlji i ima pravo amnestije i pomilovanja osuđenih. Sudovi sude na osnovu šerijata.[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
| ||
| Ovaj članak je dio serije o političkom sistemu Saudijske Arabije | ||
|
| ||
| Osnovni zakon Saudijske Arabije | ||
Kralj Saudijske Arabije Ibn Saud obično poznat u arapskom svijetu kao Abdulaziz, a na Zapadu kao Ibn Saud, bio je prvi monarh i utemeljitelj Saudijske Arabije odnosno "treće saudijske države". Kralj Abdulaziz ibn Saud počeo je da osvaja savremenu Saudijsku Arabiju 1902. godine vraćajući svoju porodicu kao emir Rijada. Nakon toga je prvo osvojio Nadžd (1922), a zatim i Hidžaz (1925).[3] Ibn Saud je proglasio svoju vlast nad Sultanatom Nadžd 1921, neposredno pre završetka osvajanja regiona. Proglašen je kraljem Hidžaza 1926, a Nadžd je postao kraljevina 1927. Sledećih pet godina, Ibn Saud je upravljao dva dela svog carstva kao odvojenim entitetima. Formalno je ujedinio svoje teritorije 23. septembra 1932. godine, u Kraljevinu Saudijsku Arabiju.[4]
Centralna institucija vlasti zemlje je Saudijska monarhija. U zakonu usvojenom 1992. godine navedeno je da je Saudijska Arabija monarhija pod vlašću sinova i unuka prvog kralja Abdulaziza ibn Abdula Rahmana el Sauda.[5]
Osnivanje kraljevine[uredi | uredi izvor]
Početak nove istorije Arabije počinje sredinom 18. veka. Pokret koji su započeli Muhamed ibn Abdul Vahab i Muhamed ibn Saud, što je rezultiralo brzim širenjem moći dinastije Saud u centralnoj i istočnoj Arabiji. Njeihova vladavina početkom 19. veka. prostirala se od Palmire do Omana i bila je najveća administrativna teritorija na Arapskom poluostrvu od vremena proroka. Ovo je bila prva saudijska država čija je vladavina okončana rušenjem glavnog grada Diradža.[6] Nakon obnove saudijske države za nekoliko godina usledilo je uspostavljanje druge saudijske države koja je trajala do 1891. godine. Nakon perioda stagnacije, pokret je konačno oživeo obnovitelj saudijske države, Abd al-Aziz ibn Saud, da bi 23. septembra 1932. godine stvorio kraljevinu Saudijske Arabije, koja se protezala od Persijskog zaliva do Crvenog mora. Kralj Abdulaziz ibn Saud uspostavio je visok standard bezbednosti u kraljevstvu, regulisao cene prevoza za hadž, uveo radio, bežični telegraf, telefonsku i autobusku uslugu.[7] Nakon njegove vladavine, koja je trajala do 1953. godine, nasledili su ga njegovi sinovi Saud (1953-1964), Fajsal (1964-1975), Halid (1975-1982), Fahd (1982-2005), Abdulah (2005-2015) i Salman (2015— danas).[8]
Nasleđivanje[uredi | uredi izvor]
Posle smrti kralja Ibn Sauda svi kraljevi su bili njegovi sinovi, a verovatno svi će neposredni naslednici vladajućeg kralja Salmana biti iz njegovog potomstva. Smatra se da sinovi Ibn Sauda imaju primarno pravo na tron Saudijske Arabije.[9] Ovo čini saudijsku monarhiju prilično različitom od zapadnih monarhija, koje obično imaju velike, jasno definisane kraljevske porodice i redosled sukcesije, i koriste apsolutni prvorođeni sistem sukcesije. Muhamed ibn Naif je bio prvi unuk Ibn Sauda koji je bio u nasledstvu pre nego što je smenjen sa položaja prestolonaslednika kraljevskim dekretom 2017. godine.[10] Trenutni prestolonaslednik i verovatno budući kralj je Muhamed ibn Salman.[11]
Kraljevi Saudijske Arabije (od 1932. do danas)[uredi | uredi izvor]
| Ime vladara |
Životni vek |
Početak vladavine |
Kraj vladavine |
Beleške |
Dinastija |
Slika |
| Abdulaziz
Ibn Saud
عبد العزيز |
26. novembar 1876. — 9. novembar 1953. (76 god.) | 23. septembar 1932. | 9. novembar 1953. | Abdulaziz ibn Saud, bio je prvi monarh i utemeljitelj Saudijske Arabije odnosno „treće saudijske države". | Saud |  |
| Saud
سعود
|
12. januar 1902. — 23. februar 1969. (67 god.) | 9. novembar 1953. | 2. novembar 1964. (svrgnut) |
Sin Ibn Sauda i Vadhe ibn Muhamad el Orair | Saud |  |
| Fajsal
فيصل
|
14. april 1906. — 25. mart 1975. (68 god.) | 2. novembar 1964. | 25. mart 1975 (ubijen) |
Sin Ibn Sauda i Tarfa ibn Abdulah el Šeik | Saud |  |
| Halid
خالد
|
13. februar 1913. — 13. jun 1982. (69 god.) | 25. mart 1975. | 13. jun 1982. | Sin Ibn Sauda i El Javhara ibn Musaed el Jiluvi | Saud |  |
| Fahd
فهد
|
16. mart 1921. — 1. avgust 2005. (84 god.) | 13. jun 1982. | 1. avgust 2005. | Sin Ibn Sauda i Huse ibn Ahmed el Sudairi | Saud |  |
| Abdulah
عبد الله
|
1. avgust 1924. — 23. januar 2015. (90 god.) | 1. avgust 2005. | 23. januar 2015. | Sin Ibn Sauda i Fahde ibn Asi el Šuraim | Saud |  |
| Salman
سلمان
|
31. decembar 1935. | 23. januar 2015. | na vlasti | Sin Ibn Sauda i Huse ibn Ahmed el Sudairi | Saud | _(cropped).jpg) |
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Story behind the king’s title
- ^ Saudijska Arabija
- ^ Saudi Arabia - Tribe and Monarchy
- ^ Kako je stvorena Kraljevina Saudijska Arabija? – 1932.
- ^ Saudijska Arabija: činjenice i istorija
- ^ King Abdul Aziz Bin Abdul Rahman Al-Saud
- ^ Abdul Aziz bin Abdul Rahman ibn Faisal Al Saud (Ibn Saud)
- ^ Majesty|Kingdom of Saudi Arabia
- ^ Government and society
- ^ Saudi king names son heir as new generation encircles throne
- ^ Mohammed bin Salman becomes Saudi Crown Prince with 31 out of 34 votes
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Mediji vezani za članak Kralj Saudijske Arabije na Vikimedijinoj ostavi
